acecook

Cách "bắt bệnh" và chăm sóc động cơ, bộ truyền động

Tự động hóa công nghiệp
08/05/2025 05:15
Việc kiểm tra chất lượng nguồn điện và theo dõi hiệu suất hoạt động giống như việc "khám sức khỏe", giúp kỹ thuật viên nắm rõ tình trạng chung của hệ thống máy móc.
aa
Cách
Đo chất lượng điện năng và phân tích hiệu suất giúp kỹ thuật viên có cái nhìn tổng quan hơn về hiệu suất và tình trạng "sức khỏe" của toàn bộ hệ thống.

Động cơ là trái tim của mọi ngành công nghiệp. Đặc biệt, với sự phát triển của tự động hóa, vai trò của động cơ ngày càng quan trọng. Tuy nhiên, động cơ "đổ bệnh" có thể gây ra thiệt hại lớn cho nhà máy, dẫn đến việc dừng sản xuất gây tốn kém do chi phí sửa chữa đội lên và năng suất sụt giảm.

Động cơ hiện đại rất phức tạp và cả những cỗ máy mà chúng vận hành cũng vậy. Việc duy trì động cơ luôn hoạt động ở trạng thái tốt nhất là một thách thức không nhỏ. Thế nhưng, với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại như phần mềm, điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo (AI), các đội ngũ kỹ thuật có thể tối ưu hóa công việc, phát hiện sớm các sự cố bất ngờ, nâng cao hiệu suất và kéo dài tuổi thọ cho động cơ.

Bài viết này sẽ chia sẻ những cách hiệu quả nhất để xử lý khi động cơ và bộ truyền động gặp trục trặc, đồng thời gợi ý các giải pháp lâu dài để động cơ hoạt động bền bỉ hơn.

Tại sao động cơ gặp sự cố?

Nói ngắn gọn, động cơ gặp sự cố chủ yếu do hai nhóm nguyên nhân: vấn đề về điện hoặc vấn đề về cơ khí. Vòng bi bị hao mòn quá mức (liên quan đến cơ khí) có thể khiến động cơ hỏng. Tương tự, lớp cách điện cuộn dây bị phá hủy cũng vậy. Hầu hết các sự cố động cơ đều nằm trong hai phạm trù này.

Tất nhiên, có vô vàn yếu tố dẫn đến hỏng vòng bi hay phá hủy lớp cách điện.

Nóng quá mức

Gần 30% sự cố động cơ là do bị quá nóng. Điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề này. Quá nhiệt khiến cả các bộ phận điện và cơ khí của động cơ bị "già" đi nhanh chóng, cuối cùng dẫn đến hỏng động cơ.

Một chiếc camera nhiệt đáng tin cậy có thể phát hiện những dấu hiệu "nóng bất thường" rất sớm. Nhờ đó, đội ngũ kỹ thuật có thể kiểm tra và sửa chữa kịp thời trước khi động cơ bị hỏng nặng. Chúng ta cũng sẽ nói về cách áp dụng các chiến lược bảo trì chủ động để ngăn chặn tình trạng dừng máy.

Cách

Camera nhiệt giúp kỹ thuật viên dễ dàng thấy sự chênh lệch nhiệt độ, nhanh chóng phát hiện vấn đề về hiệu suất do mất cân bằng hoặc quá tải. Theo Fluke

Vấn đề về điện

Điện áp tăng/giảm đột ngột (transient voltage) có thể "làm tổn thương" lớp cách điện cuộn dây của động cơ. Theo thời gian, những tổn thương này tích tụ và gây ra sự cố động cơ bất ngờ, làm tê liệt hoạt động của nhà máy.

Tìm hiểu nguyên nhân của các xung điện áp này có thể khá khó khăn. Chúng có thể xuất hiện khi các thiết bị tải lân cận bật/tắt, do sự cố trong hệ thống tụ bù, hoặc thậm chí là do thời tiết.

Sự mất cân bằng điện áp giữa các pha cũng góp phần làm hỏng lớp cách điện cuộn dây. Ngay cả khi mức mất cân bằng nhỏ, nó cũng tạo áp lực không đáng có lên các mạch điện của động cơ, dẫn đến dòng điện tăng cao và nhiệt độ đủ lớn để phá hủy lớp cách điện.

Ngoài ra, hiện tượng biến dạng sóng hài (harmonic distortions), bộ biến tần (variable frequency drives) và dòng điện sigma cũng có thể gây hao mòn thêm lớp cách điện cuộn dây.

Vậy giải pháp là gì? Một thiết bị phân tích chất lượng điện năng và động cơ được thiết kế tốt có thể đo lường chính xác điện áp, dòng điện và các vấn đề về sóng hài. Các công cụ hiện đại còn có thể phát hiện các vấn đề về chất lượng điện như xung điện áp thoáng qua, mất cân bằng, sụt áp hoặc tăng áp, giúp bạn nhìn thấy nguy cơ từ xa và có biện pháp xử lý sớm.

Vấn đề về cơ khí

Sự hao mòn sớm trên các bộ phận truyền động cơ khí của động cơ có thể dẫn đến hỏng động cơ vĩnh viễn. Có một vài yếu tố chính dẫn đến điều này:

Lệch trục gây ra rung động quá mức trong toàn bộ máy móc, đặc biệt là ở trục động cơ. Theo thời gian, sự rung lắc này gây ra đủ hao mòn để "hạ gục" động cơ của bạn vĩnh viễn.

Ứng suất đường ống xảy ra khi hệ thống đường ống chịu lực quá mức, thường do lắp đặt sai có thể làm tình trạng lệch trục trở nên nghiêm trọng hơn. Ứng suất đường ống làm tăng áp lực lên các bộ phận quay và có thể làm hỏng động cơ của bạn.

Chân mềm (soft foot), thường do ứng suất đường ống gây ra, cũng có thể làm hỏng vòng bi sớm, dẫn đến sự cố động cơ. Chân mềm có thể gây lệch trục hoặc làm tình trạng lệch trục sẵn có trầm trọng hơn. Điều này làm tiêu hao năng lượng và cuối cùng khiến động cơ hỏng.

Cách khắc phục: Một công cụ căn chỉnh bằng laser tốt có thể phát hiện và điều chỉnh tình trạng lệch trục. Các công cụ căn chỉnh laser tốt nhất có thể đo lường nhanh và chính xác ngay cả trong môi trường khắc nghiệt (nhiệt độ cao, rung động mạnh).

Mất cân bằng trục và các chi tiết bị lỏng cũng có thể gây hao mòn sớm cho các bộ phận truyền động cơ khí, dẫn đến hỏng động cơ. Thêm vào đó, các yếu tố như quá tải hoặc bôi trơn không đủ có thể khiến vòng bi nhanh hỏng, góp phần gây ra sự cố động cơ sớm.

Cách khắc phục: Kiểm tra rung động là một trong những cách hiệu quả nhất để phát hiện mất cân bằng, lỏng lẻo và tình trạng vòng bi. Sử dụng thiết bị theo dõi rung động hoặc cảm biến không dây cho phép các đội ngũ phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn và giải quyết chúng ngay từ đầu.

Phương pháp bảo trì chủ động

Bảo trì chủ động là cách tốt nhất để giữ cho động cơ và bộ truyền động luôn hoạt động ở hiệu suất cao nhất. Thay vì chỉ sửa chữa khi thiết bị đã hỏng (phương pháp bảo trì phản ứng), bảo trì chủ động giúp đội ngũ kỹ thuật đi trước vấn đề vài bước, từ đó giảm thời gian ngừng máy đột ngột và tiết kiệm chi phí bảo trì.

Bảo trì phòng ngừa

Bảo trì phòng ngừa, hay bảo trì dựa trên lịch trình cố định, có thể bao gồm kiểm tra và vệ sinh định kỳ, kiểm tra và siết chặt các bộ phận, cũng như kiểm tra chất lượng nguồn điện.

Xây dựng một chương trình bảo trì phòng ngừa có thể giúp kéo dài tuổi thọ động cơ đáng kể – đặc biệt nếu bạn theo dõi tiến độ hoàn thành các công việc này trên hệ thống quản lý bảo trì bằng máy tính (CMMS).

Cách

Đo lường chất lượng điện năng và phân tích hiệu suất giúp kỹ thuật viên có cái nhìn rõ ràng hơn về tình trạng và hiệu suất tổng thể của hệ thống. Theo Fluke

Bảo trì dự đoán

Bảo trì dự đoán thậm chí còn giúp tăng cường độ tin cậy cho nhà máy hơn nữa. Phương pháp này sử dụng mạng lưới các cảm biến kết nối đám mây để theo dõi tình trạng thiết bị theo thời gian thực. Phần mềm phân tích dữ liệu sử dụng AI có thể sàng lọc các số liệu này và ngay lập tức cảnh báo người vận hành về bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Nếu thực hiện đúng, bảo trì dự đoán cho phép người vận hành biết chính xác động cơ của nhà máy cần gì để luôn "khỏe mạnh" – từ đó đội ngũ kỹ thuật có thể thực hiện đúng các công việc bảo trì cần thiết. Bằng cách theo dõi và phân tích xu hướng của mức độ rung động, nhiệt độ và chất lượng điện năng, các nhà máy có thể ngăn chặn sự cố động cơ.

Xây dựng giải pháp

Hầu hết các nhà máy thành công không chỉ áp dụng một chiến lược bảo trì duy nhất. Thông thường, các đội ngũ sẽ kết hợp nhiều phương pháp để điều chỉnh kế hoạch bảo trì phù hợp với ngân sách và mục tiêu sản xuất của mình.

Một giải pháp "độ tin cậy kết nối" sẽ liên kết các phần khác nhau của chương trình bảo trì lại với nhau. Nhờ đó, đội ngũ kỹ thuật có thể dễ dàng nhìn thấy bức tranh tổng thể – và cả những chi tiết nhỏ – cùng một lúc.

"Độ tin cậy kết nối" có nghĩa là tất cả các hệ thống, công cụ và con người có thể dễ dàng chia sẻ dữ liệu và trao đổi thông tin. Các cảm biến giám sát tình trạng sẽ truyền dữ liệu sức khỏe thiết bị về một trung tâm dữ liệu, giúp đội ngũ bảo trì dễ dàng truy cập thông tin về các lệnh công việc. Khả năng kết nối đám mây giúp việc chia sẻ dữ liệu với những người quản lý không có mặt tại hiện trường trở nên thuận tiện. Và việc phân tích dữ liệu cho phép bạn theo dõi và phân tích xu hướng tình trạng thiết bị để có thể ngăn chặn các vấn đề tiềm ẩn.

Theo processingmagazine

tudonghoangaynay.vn
Bài liên quan
mca
Tin bài khác
Tiêu chuẩn ESG ở Việt Nam vẫn còn mới mẻ, thiếu đồng bộ và đối mặt với nhiều thách thức

Tiêu chuẩn ESG ở Việt Nam vẫn còn mới mẻ, thiếu đồng bộ và đối mặt với nhiều thách thức

Nhằm tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trong khuôn khổ đề tài, đề xuất giải pháp nâng cao năng lực thực thi tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị ESG của doanh nghiệp Việt Nam, ngày 18/9, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp với Viện Kinh tế và Phát triển tổ chức Hội thảo “Thực thi tiêu chuẩn ESG tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn thành phố Hà Nội - Động lực để phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh”.
Tử vi vòng quay công nghệ ngày 19/9/2025: Tuổi Tý chi tiêu hợp lý, tuổi Mùi tình cảm may mắn

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 19/9/2025: Tuổi Tý chi tiêu hợp lý, tuổi Mùi tình cảm may mắn

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 19/9/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...
Thị trường chứng khoán ngày 18/9: Thị trường giằng co, bất động sản trở thành điểm sáng giữa áp lực bán

Thị trường chứng khoán ngày 18/9: Thị trường giằng co, bất động sản trở thành điểm sáng giữa áp lực bán

Phiên giao dịch chứng kiến sự giằng co rõ nét khi VN Index biến động với biên độ hơn 25 điểm trong ngày. Dù có lực cầu bắt đáy hỗ trợ cuối phiên, thanh khoản sụt giảm xuống mức thấp kỷ lục 02 tháng phản ánh tâm lý thận trọng của nhà đầu tư. Trong bối cảnh này, dòng tiền chọn lọc vẫn tìm đến một số nhóm ngành như bất động sản và thép, trong khi ngân hàng và chứng khoán chịu áp lực điều chỉnh.
TP.HCM khẳng định vị thế trung tâm công nghệ khu vực qua Tech4Life 2025

TP.HCM khẳng định vị thế trung tâm công nghệ khu vực qua Tech4Life 2025

Sáng 18/9 tại TP. Hồ Chí Minh, Triển lãm và Hội nghị Tech4Life 2025 chính thức khai mạc. Sự kiện do Sở Khoa học và Công nghệ TP. Hồ Chí Minh phối hợp với Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) tổ chức, quy tụ hơn 2.500 đại biểu, hơn 60 doanh nghiệp công nghệ, cùng hơn 100 dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và R&D đến từ 30 trường đại học, cao đẳng trên địa bàn
Báo chí - cầu nối quan trọng trong xây dựng đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ

Báo chí - cầu nối quan trọng trong xây dựng đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ

Sáng 18/9/2025 tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (LHHVN) tổ chức hội thảo với chủ đề "Sự đóng góp của báo chí trong tập hợp và xây dựng đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ vững mạnh". Hội thảo do PGS.TS Phạm Ngọc Linh - Phó Chủ tịch LHHVN và PGS.TS Nguyễn Thị Trường Giang - Phó Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền đồng chủ trì.
Schneider Electric ra mắt 2 sản phẩm công nghệ UPS 3 pha Galaxy VXL và EasyPact MVS

Schneider Electric ra mắt 2 sản phẩm công nghệ UPS 3 pha Galaxy VXL và EasyPact MVS

Trong khuôn khổ Hội nghị Innovation Day 2025 diễn ra chiều 17/9, Schneider Electric chính thức ra mắt 2 sản phẩm mới: Galaxy VXL UPS - hệ thống bảo vệ nguồn điện và EasyPact MVS - giải pháp máy cắt không khí thế hệ mới. Hai sản phẩm tích hợp công nghệ mới, có nhiều tính năng vượt trội, tính ứng dụng cao.
Ngăn ngừa tình trạng ăn mòn "ẩn mình" của bộ biến tần

Ngăn ngừa tình trạng ăn mòn "ẩn mình" của bộ biến tần

Ăn mòn thường bị bỏ qua như một rủi ro gây hỏng hóc đối với các bộ truyền động công nghiệp. Các tiêu chuẩn ăn mòn truyền thống có thể chưa đủ khi áp dụng cho bộ truyền động. Ông Fausto Belotti, Giám đốc phân khúc toàn cầu ngành cao su và nhựa tại ABB Drive Products, mô tả một phương pháp thử nghiệm mới giúp dự đoán tuổi thọ của bộ truyền động trong môi trường khắc nghiệt.
Cổ tức ngân hàng "nóng" trở lại

Cổ tức ngân hàng "nóng" trở lại

Trong bối cảnh thị trường tài chính - ngân hàng Việt Nam bước sang giai đoạn tái cơ cấu mới, nhiều ngân hàng thương mại đồng loạt công bố phương án trả cổ tức với quy mô lớn, cả bằng tiền mặt lẫn cổ phiếu. Đây là điểm nhấn quan trọng của năm 2025, phản ánh nỗ lực gia tăng vốn điều lệ, củng cố nền tảng tài chính và đồng thời khẳng định cam kết mang lại lợi ích cho cổ đông.
Chính phủ giao Bộ GDĐT xây dựng đề án phát triển đại học tinh hoa

Chính phủ giao Bộ GDĐT xây dựng đề án phát triển đại học tinh hoa

Trong khuôn khổ Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện một số nghị quyết của Bộ Chính trị, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trình bày chuyên đề: “Nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 71-NQ/TW, ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo và Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW”.
Tầm nhìn AI giúp doanh nghiệp định hình chiến lược bảo vệ an ninh mạng

Tầm nhìn AI giúp doanh nghiệp định hình chiến lược bảo vệ an ninh mạng

Trong không gian mạng hiện nay, dữ liệu là "tài nguyên", thuật toán là "quyền lực" và AI là "vũ khí mềm" mang sức mạnh định hình thực tại. Ước tính, AI có thể đóng góp tới hơn 12% GDP của Việt Nam vào năm 2030. Tuy nhiên, nếu không được bảo vệ đúng cách, chính các hệ thống AI có thể bị lợi dụng gây tổn hại nghiêm trọng về kinh tế, xã hội và an ninh quốc gia.
song-gia-tri