acecook

Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam đã “đọc vị” EVFTA đến đâu?

Doanh nghiệp, Doanh nhân
06/08/2025 04:07
Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực tròn 5 năm (1/8/2020 – 1/8/2025). Trong suốt những năm qua bức tranh hợp tác kinh tế song phương giữa hai bên trở nên sôi động hơn bao giờ hết.
aa

Gần 300 tỷ USD kim ngạch thương mại đã được tích lũy trong vòng 5 năm, chiếm xấp xỉ 40% tổng mức giao thương trong hơn 30 năm hợp tác EU-Việt Nam. Tuy nhiên, điều gây ngạc nhiên hơn là câu chuyện thích ứng nhanh chóng, khéo léo của khối doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) Việt Nam trong việc khai thác EVFTA.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam đã “đọc vị” EVFTA đến đâu?
Ảnh minh hoạ

SME - Từ đối tượng yếu trở thành người "nhận diện sóng " EVFTA

Theo Chỉ số Niềm tin Kinh doanh (BCI) Quý 2/2025 do EuroCham công bố, tỷ lệ doanh nghiệp xem các ưu đãi thuế quan từ EVFTA là lợi thế then chốt đã tăng vọt từ 29% (Q2/2024) lên 61% (Q2/2025). Sự tăng trưởng ân tượng này đặc biệt đáng chú ý trong khối SME – đối tượng thường bị cho là yếu thế trong hội nhập.

SME chiếm đến 97% tổng số doanh nghiệp tại Việt Nam, tạo ra 45% GDP và hơn 60% việc làm trong nước. Song trên thực tế, không ít SME đang nhanh chóng tích hợp được lợi thế EVFTA nhờ mô hình tinh gọn, linh hoạt, dễ chuyển đổi theo yêu cầu thị trường châu Âu.

Trong khi những tập đoàn lớn tận dụng EVFTA để xây dựng chiến lược dài hạn, SME lại nhạy bén với những cắt lớp thị trường rõ ràng hơn.

Các doanh nghiệp thuộc ngành dệt may, da giày, nhiều SME chuyển từ sản xuất FOB sang ODM, thẳng tay nhận đơn hàng nhỏ từ boutique châu Âu. EVFTA giúc thuế giảm, giá tăng, biên lợi nhậu.

Trong ngành nông sản chế biến, SME tại Lâm Đồng, Đồng Tháp tăng cường trái cây sấy, mứt, cà phê hữu cơ, đáp ứng tiêu chuẩn EU nhờ truy xuất ngồn gốc rõ ràng.

Với doanh nghiệp thủy sản quy mô nhỏ, Hợp tác xã nuôi tôm, cá trên mô hình xanh, gắn với doanh nghiệp SME chính là lựa chọn "không ai nghi ngờ" từ nhà nhập khẩu EU.

EVFTA giúp SME thu lợi nhuận

Báo cáo của EuroCham cho thấy, một số SME đã tính toán được tỷ lệ tăng lợi nhuận nhờ EVFTA lên tới 25%. Trung bình, lợi nhuận rồng tăng đạt mức 8,7%, cao hơn nhiều so với mức tăng trưởng chung của toàn ngành xuất khẩu. Trong điều kiện tối ưu hóa thuế, SME có khả năng lợi nhuận nhanh, gọn và rõ ràng hơn doanh nghiệp quy mô lớn.

Mặc dù có khả năng thích ứng nhanh và linh hoạt, nhiều SME vẫn đang phải đối mặt với những rào cản đáng kể trong quá trình khai thác EVFTA. Trước hết là vấn đề nhân lực và trình độ chuyên môn. Không ít doanh nghiệp nhỏ chưa có đội ngũ chuyên trách am hiểu về hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là các nội dung liên quan đến quy tắc xuất xứ, mã HS và chứng nhận xuất xứ (C/O). Điều này khiến họ dễ mắc lỗi khi khai báo hải quan hoặc không thể tận dụng được ưu đãi thuế dù đủ điều kiện.

Thứ hai, thủ tục hành chính phức tạp cũng là một trở ngại phổ biến. Theo báo cáo của EuroCham, có tới 37% doanh nghiệp EU cho biết họ còn gặp khó khăn khi làm việc với hải quan Việt Nam, đặc biệt trong khâu định giá, dẫn tới tăng chi phí giao dịch và thời gian thông quan. Với SME, những chi phí phát sinh này có thể là gánh nặng lớn, làm giảm đáng kể biên lợi nhuận vốn đã mỏng.

Thứ ba, nhiều SME gặp khó trong tiếp cận tài chính. Hạn mức tín dụng thấp, quy định bảo lãnh khắt khe khiến họ không thể đầu tư đổi mới công nghệ hay xây dựng hệ thống sản xuất – quản lý đạt tiêu chuẩn xanh và truy xuất nguồn gốc, những yếu tố quan trọng để thâm nhập thị trường EU.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam đã “đọc vị” EVFTA đến đâu?
Ảnh minh hoạ - daidoanket.vn

Giải pháp hỗ trợ SME khai thác EVFTA bền vững

Về phía nhà nước, cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và ứng dụng công nghệ số trong quản lý thương mại. Việc triển khai hệ thống cấp C/O điện tử từ tháng 5/2025 là một bước tiến tích cực, nhưng cần được mở rộng và tích hợp sâu hơn vào nền tảng kỹ thuật số quốc gia, giúp rút ngắn thời gian xử lý và nâng cao tính minh bạch trong truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Đồng thời, cần hoàn thiện cơ chế hỗ trợ tài chính cho SME, bao gồm các gói tín dụng xanh, ưu đãi thuế đầu tư đổi mới công nghệ và xây dựng thương hiệu xuất khẩu.

Từ phía EuroCham, tổ chức này cần tiếp tục phát huy vai trò là cầu nối giữa doanh nghiệp EU và Việt Nam. Các hoạt động đối thoại địa phương, hội thảo đào tạo về EVFTA đã mang lại hiệu quả rõ rệt và nên được duy trì thường xuyên hơn, đặc biệt tại các tỉnh, thành có thế mạnh nông nghiệp, thủy sản, dệt may. Việc cập nhật và phổ biến Sách Trắng 2025 sẽ giúp SME có cơ sở tham chiếu thực tiễn để định hướng chiến lược xuất khẩu vào thị trường EU.

Về phía SME, bản thân các doanh nghiệp cần chủ động nâng cao năng lực quản trị và nhận thức về EVFTA. Thay vì coi hiệp định là gánh nặng thủ tục, SME cần nhìn nhận đây là cơ hội để tái cấu trúc mô hình kinh doanh, chuyển đổi theo hướng xanh hóa và minh bạch hóa chuỗi cung ứng.

Việc đầu tư vào hệ thống kiểm soát chất lượng, xây dựng nhãn hiệu riêng, áp dụng tiêu chuẩn ESG và truy xuất nguồn gốc điện tử không chỉ giúp SME đáp ứng yêu cầu thị trường châu Âu mà còn nâng cao vị thế cạnh tranh lâu dài.

Sau 5 năm, EVFTA đã không còn là một khái niệm xa vời với khối doanh nghiệp nhỏ. Ngược lại, SME Việt Nam đang cho thấy họ là lực lượng nhạy bén, linh hoạt và có khả năng biến cơ hội hội nhập thành lợi thế cạnh tranh thực sự. Để phát huy tối đa tiềm năng này, cần sự hỗ trợ đồng bộ từ phía chính sách, tổ chức trung gian và bản thân các SME phải chủ động đổi mới tư duy, mô hình hoạt động. Chỉ khi đó, EVFTA mới thực sự trở thành cao tốc hai chiều đưa SME Việt vươn xa và vững chắc tại thị trường châu Âu.

tudonghoangaynay.vn
mca
Tin bài khác
Việt Nam giành hai giải tại ABU Robocon 2025

Việt Nam giành hai giải tại ABU Robocon 2025

Đội tuyển Việt Nam đoạt giải Ba và giải ABU tại vòng Chung kết Cuộc thi Sáng tạo Robocon Châu Á - Thái Bình Dương 2025.
Lợi nhuận giảm mạnh, Thép Nam Kim công bố thêm thông tin bị phạt thuế

Lợi nhuận giảm mạnh, Thép Nam Kim công bố thêm thông tin bị phạt thuế

Sau 4 phiên giảm liên tiếp, cổ phiếu NKG bất ngờ đảo chiều tăng trong phiên giao dịch mới đây, dù doanh nghiệp vẫn đối mặt với khó khăn kép từ kết quả kinh doanh lao dốc và quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế của cơ quan chức năng.
Nhận định phiên giao dịch ngày 26/8: Thận trọng trước rủi ro ngắn hạn

Nhận định phiên giao dịch ngày 26/8: Thận trọng trước rủi ro ngắn hạn

Thị trường chứng khoán Việt Nam ngày 25/8 khép lại với đợt giảm sâu khi áp lực bán dồn dập tại nhóm ngân hàng và chứng khoán. VN-Index mất 31,44 điểm, lùi về 1.614 điểm, đánh dấu phiên điều chỉnh mạnh và khiến tâm lý nhà đầu tư trở nên dè dặt hơn trong phiên sắp tới.
Kính hỗ trợ AI mang lại cho người đeo khả năng nghe "siêu phàm"

Kính hỗ trợ AI mang lại cho người đeo khả năng nghe "siêu phàm"

Kính thông minh đọc khẩu hình có thể giúp ích cho những người gặp khó khăn về thính giác hoặc bất kỳ ai làm việc trong môi trường ồn ào.
Bản rập – dấu nối giữa di sản và sáng tạo đương đại

Bản rập – dấu nối giữa di sản và sáng tạo đương đại

Hơn một thế kỷ sau khi kỹ thuật làm bản rập được đưa vào Việt Nam, những tấm “bản sao” văn bia không chỉ dừng lại ở chức năng lưu giữ tư liệu cho giới nghiên cứu. Từ phòng học, giảng đường đến không gian sáng tạo, bản rập đã trở thành cầu nối giữa di sản và mỹ thuật đương đại – nơi những đường khắc cổ xưa tiếp tục truyền cảm hứng cho thế hệ nghệ sĩ hôm nay.
Thách thức mới cho ngành xe điện và năng lượng sạch khi bùng nổ hoạt động sản xuất pin

Thách thức mới cho ngành xe điện và năng lượng sạch khi bùng nổ hoạt động sản xuất pin

Cơn sốt pin toàn cầu đang nóng lên. Sản xuất pin cho xe điện và lưu trữ năng lượng đã tăng vọt đến mức nguồn cung hiện vượt xa nhu cầu gấp ba lần. Các nhà sản xuất Trung Quốc đang góp phần lớn vào tình trạng dư thừa công suất này và chưa có dấu hiệu “hãm phanh”, ngay cả khi nhu cầu đang chậm lại.
Năm học 2025-2026, thực hiện các nghị quyết lớn, đột phá trong đổi mới giáo dục

Năm học 2025-2026, thực hiện các nghị quyết lớn, đột phá trong đổi mới giáo dục

Bộ GDĐT vừa ban hành Quyết định số 2358/QĐ-BGDĐT về Kế hoạch nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm học 2025-2026. Đây là năm học đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026 - 2030.
Tử vi vòng quay công nghệ ngày 26/8/2025: Tuổi Tý một ngày may mắn, tuổi Thân cần cẩn thận

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 26/8/2025: Tuổi Tý một ngày may mắn, tuổi Thân cần cẩn thận

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 26/8/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...
Thị trường chứng khoán ngày 25/8: Nhóm ngân hàng dẫn đầu đà giảm, thị trường chìm trong sắc đỏ

Thị trường chứng khoán ngày 25/8: Nhóm ngân hàng dẫn đầu đà giảm, thị trường chìm trong sắc đỏ

Áp lực bán mạnh ngay từ phiên sáng và gia tăng trong buổi chiều đã kéo VN Index lao dốc hơn 31 điểm, chốt ở 1.614,03 điểm trong phiên 25/8. Ngân hàng là nhóm giảm mạnh nhất, trong khi khối ngoại tiếp tục bán ròng hơn 1,7 nghìn tỷ đồng, tạo thêm sức ép lên thị trường.
Đạm Phú Mỹ (DPM) phát hành hơn 288 triệu cổ phiếu, vốn điều lệ “nhảy vọt” gần 6.800 tỷ đồng

Đạm Phú Mỹ (DPM) phát hành hơn 288 triệu cổ phiếu, vốn điều lệ “nhảy vọt” gần 6.800 tỷ đồng

Tăng vốn điều lệ lên gần 6.800 tỷ đồng, doanh thu và lợi nhuận đều tăng mạnh, Đạm Phú Mỹ đang khẳng định vị thế dẫn đầu ngành phân bón.
song-gia-tri