| Doanh nghiệp và nhà khoa học cùng kết nối để ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn Khai thác dữ liệu lớn trong các nhà máy sản xuất điện |
 |
| Các giao thức truyền thông công nghiệp. Ảnh minh họa |
Ethernet công nghiệp
Truyền thông công nghiệp ban đầu dựa trên các kết nối nối tiếp như RS-232 hay RS-485. Những giao thức như Modbus và PROFIBUS - đại diện điển hình cho mạng Fieldbus - vẫn được sử dụng trong nhiều hệ thống hiện nay. Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, truyền thông Ethernet đã dần chiếm ưu thế. Giao thức Ethernet công nghiệp như PROFINET, EtherNet/IP hay EtherCAT ngày càng được ưa chuộng nhờ tốc độ cao và khả năng mở rộng.
Theo báo cáo mới nhất của HMS Industrial Networks, Ethernet công nghiệp hiện chiếm tới 71% thị phần toàn cầu về các nút mạng mới được cài đặt trong lĩnh vực tự động hóa nhà máy - tăng 7% so với năm trước. Con số này thể hiện xu hướng chuyển dịch rõ rệt sang các giao thức mạng hiện đại, có khả năng kết nối và xử lý dữ liệu lớn theo thời gian thực.
Các giao thức Ethernet công nghiệp tiêu biểu
PROFINET phát triển bởi tổ chức PI (PROFIBUS & PROFINET International) là một trong hai giao thức dẫn đầu thị trường (18% thị phần). Đây là bản mở rộng của PROFIBUS, sử dụng hạ tầng Ethernet và cho phép tích hợp linh hoạt giữa thiết bị mới và hệ thống cũ. PROFINET hỗ trợ các tính năng như cảnh báo, chẩn đoán, thông tin bảo trì và an toàn chức năng, đồng thời tương thích với các giao thức khác như SNMP hay MQTT.
EtherNet/IP được phát triển bởi ODVA, sử dụng giao thức CIP (Common Industrial Protocol) trên nền tảng Ethernet tiêu chuẩn. Giao thức này nổi bật nhờ khả năng kết nối linh hoạt với thiết bị từ nhiều nhà sản xuất khác nhau, giảm phụ thuộc vào hệ sinh thái khép kín. EtherNet/IP chủ yếu được triển khai tại thị trường Bắc Mỹ.
EtherCAT, do Beckhoff phát triển, mang lại khả năng điều khiển thời gian thực với độ trễ cực thấp. Với kiến trúc master-slave độc đáo, mỗi thiết bị trên mạng có thể đọc và ghi dữ liệu khi gói tin đi qua, giúp tối ưu tốc độ xử lý mà không cần tuần hoàn dữ liệu nhiều lần.
Fieldbus vẫn còn chỗ đứng
Mặc dù thị phần Fieldbus chỉ còn 22% và tiếp tục giảm, nhưng các giao thức nối tiếp như Modbus và PROFIBUS vẫn có chỗ đứng nhất định. Với chi phí thấp, dễ triển khai và hoạt động ổn định trong môi trường khắc nghiệt, Fieldbus phù hợp với các hệ thống kế thừa, yêu cầu băng thông thấp và tính xác định cao.
Modbus, ra đời từ năm 1979, là giao thức đơn giản và phổ biến nhất. Được thiết kế để hoạt động qua kết nối RS-232/RS-485, Modbus RTU nổi bật với khả năng triển khai nhanh chóng, chi phí thấp, tuy nhiên lại bị giới hạn về tốc độ và loại dữ liệu hỗ trợ.
PROFIBUS, cũng do PI phát triển, hỗ trợ tốc độ truyền cao hơn Modbus và được biết đến với độ tin cậy và khả năng chẩn đoán tốt. Dù vậy, việc triển khai PROFIBUS khá phức tạp và tốc độ truyền vẫn không thể so sánh với Ethernet.
Kết luận
Không có một giao thức truyền thông công nghiệp nào phù hợp cho mọi ứng dụng. Việc lựa chọn giao thức cần dựa trên nhiều yếu tố: Môi trường làm việc, yêu cầu về tốc độ truyền, độ tin cậy, khả năng mở rộng và chi phí triển khai. Trong khi các mạng Fieldbus vẫn hữu dụng trong các hệ thống kế thừa và ứng dụng đơn giản, thì Ethernet công nghiệp đang là lựa chọn tối ưu cho các nhà máy thông minh, nơi truyền dữ liệu nhanh, chính xác và mở rộng linh hoạt là điều kiện tiên quyết.
Theo automation.com
