Làm sao để robot và con người làm việc chung mà vẫn an toàn?

Robot cộng tác có thực sự "cản đường" người lao động?

Từ trước đến nay, vai trò của robot trong sản xuất luôn là một chủ đề gây tranh cãi. Nhiều người lo sợ rằng chúng sẽ cướp mất việc làm của con người. Ở một góc độ nào đó, đúng là robot sẽ thay thế một số công việc nhưng là những công việc nhàm chán và lặp đi lặp lại, chẳng hạn như kiểm tra chất lượng sản phẩm trên dây chuyền.

Trong thời đại công nghiệp 4.0, chất lượng sản phẩm là yếu tố sống còn. Lấy ví dụ dây chuyền đóng chai, việc đảm bảo mỗi chai nước ngọt, bia hay bất cứ thứ gì đều được rót đầy đủ, đẹp mắt, đúng chuẩn mới mong làm hài lòng khách hàng. May mắn là nhờ có robot và công nghệ camera thông minh, giờ đây chúng ta có thể kiểm tra từng chai một với tốc độ siêu nhanh. Từ mức nước, màu sắc cho đến nhãn mác, nắp chai, mọi thứ đều được soi kỹ dưới con mắt tinh tường của máy móc, đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn theo quy định.

Robot cộng tác có thể được thiết lập để hoạt động an toàn bên cạnh con người

Con người sẽ có ngày làm việc tốt, có ngày làm chưa tốt, lại còn mệt mỏi, bệnh tật hay đôi khi lơ là nữa. Robot và máy móc thì không như vậy, chúng làm việc không biết mệt, luôn chính xác và đều đặn. Nhưng rồi những công nhân sẽ ra sao khi công việc của họ bị thay thế? Đừng lo lắng, những người trước đây chưa có cơ hội thể hiện hết khả năng của mình nay có thể chuyển sang những công việc thú vị hơn, đòi hỏi sự sáng tạo và mang lại nhiều niềm vui hơn. Đó là những công việc chất lượng cao, và biết đâu đấy, họ còn có thể cộng tác cùng với những chú robot "cobot" thân thiện nữa.

Như đã đề cập trước đó, có khá nhiều người lo ngại về việc đưa robot cộng tác (cobots) vào môi trường làm việc. Đúng là sẽ có một số công việc trở nên không còn cần thiết. Tuy nhiên, nhiều người sẽ thấy vai trò công việc của họ thay đổi. Doanh nghiệp sẽ có nhu cầu tuyển dụng các chuyên gia thiết kế, lập trình và bảo trì robot.

Một số người khác sẽ cần nâng cao tay nghề, nghĩa là họ cần phải học thêm những kỹ năng mới. Điều này có thể dẫn đến mức lương cao hơn, phúc lợi tốt hơn và sự hài lòng cao hơn trong công việc. Hơn nữa, vẫn có những điều mà con người làm tốt hơn robot, chẳng hạn như giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và sáng tạo.

Trong thập kỷ qua, cobots đã phát triển rất mạnh. Giờ đây, chúng có thể làm việc an toàn cùng với con người. Cobots có thể đảm nhận những công việc nặng nhọc, cho phép con người tập trung vào các nhiệm vụ đòi hỏi trí óc. Chẳng hạn như tại Amazon, cobots được sử dụng để di chuyển sản phẩm đến cho nhân viên chọn hàng, thay vì để họ phải tự đi lấy sản phẩm từ kệ. Điều này giúp nhân viên tiết kiệm thời gian, công sức và giảm bớt việc phải mang vác nặng, từ đó giảm áp lực lên cơ thể.

Nhưng làm sao để đảm bảo an toàn cho con người khi làm việc với cobots? Đó là một câu hỏi rất quan trọng. Các tiêu chuẩn an toàn hiện nay dành cho cobots rất nghiêm ngặt, đúng như những gì cần có. Cobots được trang bị nhiều chức năng an toàn, được quy định bởi tiêu chuẩn ISO/TS 15066, hướng dẫn cách thiết kế và triển khai các không gian làm việc chung giữa con người và robot. Điều này giúp các nhà quản lý xưởng và nhà sản xuất tích hợp cobots một cách an toàn vào môi trường làm việc mà con người và máy móc cùng hoạt động.

Những lưu ý khi người lao động làm việc cùng cobot

Robot cộng tác (cobot) ngày càng phổ biến trong các nhà máy, giúp tăng năng suất và giảm bớt công việc nặng nhọc cho con người. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người lao động, cần lưu ý một số biện pháp sau:

Một số ví dụ:

• Tốc độ tối đa cho phép: Tốc độ này được cài đặt tại điểm cuối của cánh tay robot (EOAT), tương đương với tốc độ di chuyển của con người để tránh va chạm bất ngờ.
• Giám sát tốc độ và khoảng cách: Xác định khoảng cách an toàn tối thiểu giữa công nhân và robot, sử dụng các thiết bị như máy quét an toàn, rèm chắn ánh sáng và thảm phát hiện sự hiện diện của người vận hành.
• Giới hạn về công suất, lực và mô-men xoắn: Cobot được thiết kế để đo mô-men xoắn tại mỗi khớp, phát hiện lực tác động quá mức và giám sát các va chạm đột ngột, kể cả với các vật mềm.
• Hệ thống chẩn đoán kiểm tra dự phòng: Nếu robot phát hiện bất kỳ sự bất thường hoặc lỗi nào, nó sẽ lập tức tắt động cơ để đảm bảo an toàn.
• Chế độ dừng khẩn cấp: Cobot có khả năng phản ứng dựa trên mức độ rủi ro, có thể là dừng khẩn cấp hoàn toàn nếu xảy ra sự cố an toàn hoặc dừng bảo vệ nếu có người vào khu vực hoạt động của nó.
• Thiết kế công thái học: Đối với robot 6 trục, có một số điểm có thể gây kẹt. Bằng cách thiết kế các khớp một cách công thái học, công nhân có thể tránh bị thương nếu tay, ngón tay hoặc thậm chí quần áo rộng của họ bị kẹt vào khớp.

Khi lắp đặt bất kỳ robot nào trong môi trường sản xuất, cần phải cẩn thận để đảm bảo một không gian làm việc thực sự an toàn. Điều này đặc biệt đúng trong các không gian làm việc chồng chéo được chia sẻ bởi con người và robot. Tham khảo ý kiến của một chuyên gia lắp đặt hoặc tích hợp sẽ giúp bạn thực hiện đánh giá rủi ro đầy đủ và đảm bảo rằng bạn đáp ứng tất cả các quy tắc và quy định về an toàn hiện hành.

Cobot có thể giảm bớt sự mệt mỏi cho công nhân, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm, đồng thời giảm thiểu lãng phí. Chúng có thể là một nhân tố quan trọng giúp tăng cường lực lượng sản xuất của bạn. Trong thế giới ngày nay, nơi chúng ta phải đối mặt với tình trạng thiếu lao động, cạnh tranh gia tăng và nhu cầu tiêu dùng cao, cobot có thể là một giải pháp cân bằng, đồng thời tạo ra những công việc chất lượng cao hơn.

Hồng Minh (Theo Drivesncontrols)