Viết lên câu chuyện mới nơi biên cương
Từ ngã ba Pa Háng, rẽ theo hướng quốc lộ 43, chừng 13km, có một tấm biển ghi: Khu vực biên giới. Rẽ phải vào một con đường nhỏ, ghập gềnh chừng 15km nữa, chúng tôi đến bản A Má, xã Lóng Sập, huyện Mộc Châu. 2 Vườn cam cara đang vàng rực quả của gia đình ông Đàm hiện ra trước mắt chúng tôi.
Trên những quả đồi nối tiếp nhau, những hàng cam xếp ngay ngắn thành hàng lối, những quả cam chín vàng lấp lánh sau tán lá xanh mướt, đong đưa trong những cơn gió hanh se lạnh của những ngày đầu đông nơi biên cương Tây Bắc.
Những quả đồi A Má đầy nắng, nhiều sỏi, dư thừa đá nhưng lại ít nước. Đa phần bà con trồng sắn, dong giềng, ngô. ông Đàm lại chuyển hướng trồng cam. Những năm 2000, ông Đàm có xưởng chế biến giong diềng thành bột dong ở đây, nhận thấy cây nông nghiệp này thu nhập không thấp, sau chế biến bã giong tồn lại bỏ lãng phí. Ông nghĩ phải trồng cây ăn quả để nâng cao thu nhập từ đất, và tận dụng nguồn bã giong này. Nhưng ông không trồng cam vinh, cam lòng vàng. Ông quyết định trồng những loại cam mới và tương đối khó chăm: cam Cara giống Úc: ruột đỏ, không hạt, tép giòn, một trái cây có hương vị của: cà rốt - cà chua – cam.
 |
| |
Nhớ lại năm 2013, ông tìm hiểu và biết chuyên gia Mai Viết Phương, một Việt Kiều ở Úc đã đánh đổi rất nhiều để đưa được giống cam Cara quý về Việt Nam, trồng thành công và nhân rộng ở Đà Lạt, ông Đàm đã lặn lội tới phương Nam tìm hiểu, và quyết định đem 300 cây cam Cara tốt nhất về A Má trồng. Khi ấy ông Đàm 53 tuổi. Sau 1 năm, thấy cây phát triển tốt, ông mạnh dạn nhập thêm lô cam nữa, nâng tổng số cây cara trong 2 trang trại 10ha lên thành 7.000 cây cam. Lúc ấy, ông là một trong những người đầu tiên ở Lóng Sập trồng cây cam quy mô trang trại trên đất dốc.
 |
| Chụp ảnh kỉ niệm cùng ông Mai Viết Phương tại Đà Lạt năm 2013 |
Vườn, đồi cách nhà 40km đường biên cương nhỏ, dốc, ghập ghềnh đầy đá sỏi, nhưng ông Đàm cứ lặng lẽ đi đi về về cùng con xe bán tải cũ không thể cũ hơn được nữa. Lái con “chiến mã” đưa chúng tôi lên đỉnh đồi, ông Đàm cười tươi tắn, nó cũng như tuổi tác mình, già rồi, nhiều chỗ lung lay, lỏng lẻo rồi, nhưng vẫn còn đầy quyết tâm. Muốn leo là leo được. Quả thật thế, trên đỉnh cao của trang trại nhìn xuống, qua từng lớp cây cam trồng ngay ngắn theo đường đồng mức, mới thấy công sức dồn vào vườn cam không hề nhỏ. Ông Đàm chia sẻ: nắng, mưa, gió, rét, và tuổi tác, rồi những khó khăn trong quá trình trồng cam cũng đã có lúc khiến ông suy ngẫm, trăn trở. Song nhớ đến hình ảnh ông Phương tuổi già, tóc bạc, nghỉ hưu rồi, còn để lại vợ con ở trời Tây để vượt bao khó khăn đem giống cam quý về nước, với ao ước dân mình được ăn trái cam ngon, giàu dinh dưỡng, được đổi đời. Ông Đàm lại cố gắng, quyết tâm giữ vườn, đầu tư chăm sóc để nuôi bộ rễ cây cam cho nó thật trưởng thành, vững chãi, rồi mới thu quả.
 |
Lòng quyết tâm, với ý chí không sờn lòng, không trùn bước, ông Đàm cần mẫn nuôi những gốc cam to lừng lững 8 năm trời, để giờ đây từng cây cam đã cùng con người bật lên những mầm xanh, đậu hoa thơm, trái ngọt. Từ trên sỏi đá A Má, những trái cam vỏ vàng ươm, bên trong rực đỏ như mặt trời dần dần nâng cao chất lượng, đạt được những yếu tố tốt nhất như cây cam ở Úc: không hạt, ruột đỏ, tép giòn, giàu vitamin C nhưng lại ít axit (tốt cho người đau dạ dày, ợ chua) và lycopen, Carotenoid (các chất giúp giảm nguy ung thư, kháng ôxy hóa).
 |
| Tem bao bì cam cara Mộc Châu |
Khát vọng hóa mặt trời
Cam cara Mộc Châu sau thu hoạch, được “chiến mã” đưa ra thị trấn sau đó, HTX Đặc sản Tây Bắc tuyển chọn, đóng gói gửi đi khắp nơi tiêu thụ và được mọi người ưa thích để làm quà tặng, hay thắp hương các ngày lễ, tết. Chị Trịnh Minh Tâm, thành phố Hưng Yên cho biết: em thường đặt cam cara từ HTX Đặc sản Tây Bắc để cho cả nhà ăn: nó hấp dẫn bởi màu cam lạ, ăn lại hơi có vị của cam, cà rốt. Mà nhà em có người bị dạ dày ăn cũng không thấy bị ợ hơi, đau bụng.
 |
| Ông Đàm và đại diện HTX Đặc sản Tây bắc bên những cây cam cara |
Là một đơn vị du lịch, thường xuyên đưa khách đến Mộc Châu, anh Hoàng Ngọc Hùng, giám đốc công ty HD Travel, Thành phố Hải Dương hay cho khách trải nghiệm cam cara Mộc Châu, sau chuyến đi, khách thường nhờ công ty đặt cam về để ăn và tặng người thân. Anh Hùng cho biết: khách ở dưới xuôi rất thích nông sản bản địa, trong đó cam cara được mọi người thích thú gọi là cam ruby bởi màu đỏ đẹp mắt và hương vị ngon lành không kém gì với hoa quả nhập khẩu. Thích nhất ở chỗ đây là hoa quả tươi rói từ Mộc Châu, lại sạch, an toàn.
