acecook

Từ phòng thí nghiệm đến nhà máy: Đưa công nghệ lõi 4.0 vào sản xuất cơ khí Việt Nam

Diễn đàn
19/05/2025 04:07
PGS.TS Nguyễn Quốc Chí - Giảng viên Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia TP.HCM, Trưởng nhóm nghiên cứu Artificial Intelligence & Multiphysics for Smart Manufacturing cho rằng, ứng dụng các công nghệ lõi của Công nghiệp 4.0 trong sản xuất thông minh, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp cơ khí chế tạo tại Việt Nam sẽ giúp doanh nghiệp bước vào kỷ nguyên 4.0 bằng con đường phù hợp với năng lực.
aa

Lĩnh vực cơ khí chế tạo đối mặt nhiều rào cản

Trong bức tranh phát triển công nghiệp Việt Nam, doanh nghiệp cơ khí chế tạo vừa và nhỏ (SMEs) chiếm tỷ trọng lớn cả về số lượng lẫn vai trò cung ứng linh kiện, thiết bị, giải pháp kỹ thuật cho nhiều lĩnh vực quan trọng như: xây dựng, giao thông vận tải, năng lượng, điện tử, chế biến thực phẩm, y tế và quốc phòng.

Đặc điểm nổi bật của nhóm doanh nghiệp này là tính linh hoạt, khả năng thích ứng nhanh và sự bền bỉ trong sản xuất. Họ thường đảm nhiệm các khâu như thiết kế chi tiết, gia công cơ khí chính xác, lắp ráp thiết bị, sản xuất máy công cụ, khuôn mẫu và phụ tùng thay thế. Nhiều doanh nghiệp đã phát triển từ mô hình xưởng gia công truyền thống, dần tiếp cận kỹ thuật số và công nghệ tự động hoá hiện đại.

Tuy nhiên, phần lớn SMEs trong lĩnh vực cơ khí chế tạo vẫn gặp phải các rào cản như: Hạn chế về nguồn vốn và công nghệ hiện đại; Thiếu hệ thống quản trị sản xuất tiên tiến; Khó tiếp cận nền tảng tự động hóa và mô phỏng số; Chưa hình thành lộ trình chuyển đổi số cụ thể.

Chính vì vậy, việc hỗ trợ doanh nghiệp cơ khí chế tạo vừa và nhỏ tiếp cận các công nghệ lõi của Công nghiệp 4.0 như Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), mô hình bản sao số (Digital Twin), mô phỏng đa vật lý (Multiphysics Modeling) là một hướng đi mang tính chiến lược. Đây không chỉ là động lực giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, mà còn là chìa khóa mở ra năng lực cạnh tranh và hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trong bài tham luận tại Diễn đàn chuyển đổi số và Công nghiệp thông minh trong khuôn khổ Triển lãm quốc tế AT Expo 2025 (diễn ra từ ngày 14-16/5), PGS.TS Nguyễn Quốc Chí đã chia sẻ về nền tảng Core Tech 4.0 - một bộ khung kỹ thuật mã nguồn mở do nhóm ông phát triển, hướng tới việc hỗ trợ các doanh nghiệp cơ khí chế tạo vừa và nhỏ tại Việt Nam trong tiến trình chuyển đổi số.

Từ phòng thí nghiệm đến nhà máy: Đưa công nghệ lõi 4.0 vào sản xuất cơ khí Việt Nam
Tại diễn đàn, PGS.TS Nguyễn Quốc Chí chia sẻ về nền tảng Core Tech 4.0 - một bộ khung kỹ thuật mã nguồn mở do nhóm ông phát triển
Từ phòng thí nghiệm đến nhà máy: Đưa công nghệ lõi 4.0 vào sản xuất cơ khí Việt Nam
Triển khai ứng dụng kỹ thuật đo lường và mô phỏng cắt gọt trong nền tảng CoreTech 4.0 trong gia công linh kiện

Theo ông, sản xuất thông minh không nhất thiết phải bắt đầu bằng việc đầu tư những hệ thống lớn và đắt đỏ. Trái lại, việc ứng dụng mô hình mô phỏng vật lý (multiphysics modeling) kết hợp AI và dữ liệu lớn (Big Data) sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình vận hành, giảm chi phí, giảm số lượng dữ liệu cần thu thập và tăng tính linh hoạt. "Trước khi AI phát triển, chúng ta vẫn vận hành nhờ các quy luật vật lý - vì vậy hãy tận dụng tối đa mô phỏng để tái hiện thực tiễn", ông nhấn mạnh.

Việt Nam đang có chính sách thuận lợi cho chuyển đổi số, tuy nhiên theo PGS.TS Nguyễn Quốc Chí, doanh nghiệp vẫn đối mặt nhiều rào cản: thiếu vốn, thiếu nhân lực công nghệ, chưa hoàn thiện mô hình quản trị 3.0, và đặc biệt là thiếu chỉ số nhận diện mức độ sẵn sàng công nghệ. Đó là lý do nhóm nghiên cứu đề xuất phát triển bộ công cụ giúp doanh nghiệp tự đánh giá vị trí và lộ trình chuyển đổi phù hợp.

Trong báo cáo, ông cũng chỉ rõ điểm nghẽn lớn nhất không nằm ở công nghệ, mà ở chỗ doanh nghiệp không biết bắt đầu từ đâu, làm sao để tối ưu chi phí đầu tư, và khi nào đạt điểm hoà vốn (ROI).

Xây dựng nhiều giải pháp cốt lõi đã được thử nghiệm trong thực tế

Theo PGS.TS Nguyễn Quốc Chí, nhóm nghiên cứu tại Trường Đại học Bách khoa TP.HCM đang xây dựng nhiều giải pháp cốt lõi đã được thử nghiệm trong thực tế, trong đó có thể kể đến:

- Hệ thống giám sát độ mòn dao CNC bằng cảm biến và AI thời gian thực.

- Nền tảng quản lý sản xuất thông minh tích hợp điều phối máy CNC dựa trên dữ liệu vận hành.

- Giải pháp bản sao số (Digital Twin) cho phép giám sát, dự đoán và tái cấu trúc quy trình sản xuất.

- Metaverse công nghiệp giúp doanh nghiệp trực quan hoá kế hoạch sản xuất và đào tạo nhân lực.

Từ phòng thí nghiệm đến nhà máy: Đưa công nghệ lõi 4.0 vào sản xuất cơ khí Việt Nam
Nền tảng tối ưu hóa gia công CNC: Từ thu thập dữ liệu đến vũ trụ công nghiệp số

“Chúng tôi không chỉ nghiên cứu mà còn triển khai các bản dùng thử trong doanh nghiệp thực tế để nhận phản hồi và tinh chỉnh dần. Cách làm này giúp sản phẩm tiệm cận hơn với nhu cầu thị trường”, ông nói.

Nhiều doanh nghiệp hiện còn e ngại chi phí đầu tư, tuy nhiên theo ông Chí, không cần mua sắm trọn gói hệ thống 4.0 mà nên chọn lọc từng công nghệ cụ thể, phù hợp với từng công đoạn sản xuất. Điều quan trọng là sự linh hoạt và lộ trình rõ ràng, thay vì chạy theo xu hướng.

Sản phẩm cơ khí Việt Nam rất đa dạng, đóng góp lớn vào GDP. Việc áp dụng một phần công nghệ lõi như AI, mô phỏng vật lý, cảm biến IoT,… cũng đủ giúp tăng năng suất, giảm lãng phí và cải thiện năng lực cạnh tranh.

Từ phòng thí nghiệm đến nhà máy: Đưa công nghệ lõi 4.0 vào sản xuất cơ khí Việt Nam
PGS. TS Nguyễn Quốc Chí cho biết nhóm nghiên cứu tại Trường Đại học Bách khoa TP.HCM đang xây dựng nhiều giải pháp cốt lõi đã được thử nghiệm trong thực tế

Để thúc đẩy ứng dụng công nghệ lõi 4.0 tại Việt Nam, PGS.TS Nguyễn Quốc Chí đã đưa ra một số kiến nghị:

Thứ nhất, Nhà nước cần tiếp tục tạo cơ chế chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư từng phần, tránh tâm lý “mua trọn gói từ nước ngoài” gây lệ thuộc và tốn kém.

Thứ hai, cần tăng cường đầu tư cho nghiên cứu trong nước, đặc biệt là ở các trường đại học, trung tâm đổi mới sáng tạo.

Thứ ba, hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất, có thể là một công cụ kiểm soát, một hệ thống cảm biến, hay một nền tảng mô phỏng để dần xây dựng được một hệ sinh thái công nghiệp thông minh cho ngành cơ khí Việt Nam.

Từ góc nhìn học thuật gắn liền với thực tiễn, PGS.TS Nguyễn Quốc Chí và nhóm nghiên cứu của ông đang tạo ra một hướng đi đầy hứa hẹn: giúp doanh nghiệp cơ khí Việt Nam bước vào kỷ nguyên 4.0 bằng con đường phù hợp với năng lực hiện tại. Đó là sự kết hợp giữa công nghệ, mô phỏng, AI và một chiến lược “chậm mà chắc”.

Minh Loan - Bích Ngọc

Tudonghoangaynay.vn
chao-mung-ngay-bao-chi
Tin bài khác
Tin tức ngân hàng nổi bật tuần qua: MB ra mắt giải pháp chi lương siêu tốc

Tin tức ngân hàng nổi bật tuần qua: MB ra mắt giải pháp chi lương siêu tốc

Tuần qua, nhiều ngân hàng đã có những động thái quan trọng nhằm mở rộng dịch vụ và thu hút khách hàng với hàng loạt diễn biến đáng chú ý liên quan đến hoạt động kinh doanh, chiến lược nhân sự như: TPBank kiện toàn Ban điều hành, thúc đẩy chiến lược tăng trưởng mới; Eximbank được chấp thuận chuyển trụ sở chính ra Hà Nội; MB ra mắt giải pháp chi lương siêu tốc...
Tác nhân AI vật lý ảo: Tăng tốc chuyển đổi số cho nhà máy thông minh

Tác nhân AI vật lý ảo: Tăng tốc chuyển đổi số cho nhà máy thông minh

Siemens vừa công bố bước tiến mới trong tự động hóa công nghiệp với kế hoạch tích hợp trí tuệ nhân tạo vào các hệ thống xe dẫn đường tự động (AGV) và robot di động tự động (AMR). Giải pháp này hứa hẹn giúp các nhà máy dễ dàng triển khai, vận hành và bảo trì đội phương tiện tự hành từ đó tăng hiệu suất và giảm thời gian gián đoạn sản xuất.
Đòn bẩy tài chính giúp nhà bán hàng bứt phá trên sàn thương mại điện tử

Đòn bẩy tài chính giúp nhà bán hàng bứt phá trên sàn thương mại điện tử

Hưởng ứng chủ trương của Chính phủ về thúc đẩy phát triển kinh tế số, xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, hiệu quả và bền vững, ngày 25/6/2025, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) phối hợp cùng nền tảng thương mại điện tử TikTok tổ chức đồng thời hai sự kiện lớn tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Đây là chuỗi hoạt động chuyên biệt dành riêng cho cộng đồng nhà bán hàng đang kinh doanh trên TikTok - một trong những kênh phân phối trực tuyến phát triển nhanh nhất hiện nay.
VAA, CMES và doanh nghiệp Trung Quốc hợp tác  phát triển lĩnh vực tự động hóa tại Việt Nam

VAA, CMES và doanh nghiệp Trung Quốc hợp tác phát triển lĩnh vực tự động hóa tại Việt Nam

Mới đây, tại Văn phòng Hội Tự động hóa Việt Nam (VAA), đã diễn ra cuộc họp giữa lãnh đạo VAA và đại diện Công ty CMES, CG Xi và các doanh nghiệp, viện, trường giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc.
Chuẩn bị rót 4.000 tỷ mở rộng nhà máy tại Hậu Giang, công ty thuộc Tập đoàn Tân Hiệp Phát tham vọng sản xuất 1 tỷ lít/năm

Chuẩn bị rót 4.000 tỷ mở rộng nhà máy tại Hậu Giang, công ty thuộc Tập đoàn Tân Hiệp Phát tham vọng sản xuất 1 tỷ lít/năm

Tập đoàn Tân Hiệp Phát đang lên kế hoạch rót 4.000 tỷ đồng để mở rộng nhà máy Number One tại Hậu Giang, trong đó 30% là vốn góp từ doanh nghiệp và 70% là vốn vay.
Vinamilk Green Farm - từ

Vinamilk Green Farm - từ 'resort cho bò' đến hộp sữa đạt chuẩn quốc tế

Nếu phải chọn một từ để nói về Vinamilk Green Farm, em sẽ dùng từ ‘hạnh phúc’”, Nguyễn Mạnh Hùng - sinh viên Đại học Ngoại thương - chia sẻ sau chuyến tham quan trang trại sinh thái của thương hiệu sữa hàng đầu Việt Nam tại miền đất Tây Ninh đầy nắng và gió.
Tử vi vòng quay công nghệ ngày 28/6/2025: Tuổi Tuất gặp khó khăn, tuổi Tỵ tài vận hanh thông

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 28/6/2025: Tuổi Tuất gặp khó khăn, tuổi Tỵ tài vận hanh thông

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 28/6/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...
Thị trường chứng khoán ngày 27/6: VN-Index tăng nhẹ, khối ngoại bán ròng cổ phiếu FPT hơn 150 tỷ đồng

Thị trường chứng khoán ngày 27/6: VN-Index tăng nhẹ, khối ngoại bán ròng cổ phiếu FPT hơn 150 tỷ đồng

Kết thúc phiên giao dịch ngày 27/6, thị trường chứng khoán Việt Nam ghi nhận diễn biến tích cực khi chỉ số VN-Index tăng 5,77 điểm, tương đương 0,42%, lên mức 1.371,44 điểm. Đà tăng lan tỏa ở nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn giúp thị trường giữ vững sắc xanh trong suốt phiên. Dù thanh khoản được cải thiện so với phiên trước, giá trị khớp lệnh vẫn ở mức thấp, đạt 17.413 tỷ đồng trên toàn thị trường.
Quốc hội chính thức thông qua Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Quốc hội chính thức thông qua Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Sáng ngày 27/6, Quốc hội đã thông qua Luật Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo với 435/438 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành.
Robot Aeon: Khi trí tuệ nhân tạo bước vào nhà xưởng

Robot Aeon: Khi trí tuệ nhân tạo bước vào nhà xưởng

Trong bối cảnh nhiều ngành công nghiệp đang đối mặt với tình trạng thiếu lao động và nhu cầu tự động hóa ngày càng cao, công ty công nghệ đo lường Hexagon (Thụy Điển) vừa chính thức ra mắt robot hình người Aeon - một thiết bị tiên tiến được thiết kế để giải quyết các thách thức thực tiễn trong môi trường sản xuất hiện đại.
siement
Quảng cáo
moxa