Khoa học, công nghệ là công cụ mũi nhọn thúc đẩy ngành công nghiệp môi trường hội nhập

Ngày 4/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ký Quyết định số 1894/QĐ-TTg ngày 4/9/2025 phê duyệt Chương trình phát triển ngành công nghiệp môi trường (CNMT) Việt Nam giai đoạn 2025-2030, trong đó xác định khoa học công nghệ là công cụ mũi nhọn thúc đẩy ngành CNMT hội nhập quốc tế.
Tổng Bí thư Tô Lâm: Khoa học, Công nghệ là động lực trung tâm để phát triển đất nước Tôn vinh cống hiến của các nhà khoa học trong những giai đoạn đất nước chuyển mình Hành trình 80 năm đóng góp của ngành KHCN qua góc nhìn nguyên Bộ trưởng Nguyễn Quân

Khoa học, công nghệ là công cụ mũi nhọn thúc đẩy ngành công nghiệp môi trường hội nhập
Nhóm thiết bị, sản phẩm để xử lý nước thải, tái sử dụng nước thải được đánh giá là một trong 12 nhóm ngành công nghệ mũi nhọn thúc đẩy ngành công nghệ môi trường phát triển. Ảnh: Internet

Hoàn thiện mọi thể chế chính sách thúc đẩy ngành CNMT phát triển toàn diện

Theo Quyết định đến 2030, hệ thống chính sách phát triển ngành CNMT cơ bản được rà soát và hoàn thiện, tạo được khung pháp lý để hình thành và phát triển được các khu, cụm công nghiệp tái chế làm nền tảng dẫn dắt, thúc đẩy phát triển ngành, hướng tới mục tiêu xây dựng Nghị định của Chính phủ quy định về phát triển ngành CNMT.

Mục tiêu phát triển công nghệ, thiết bị, sản phẩm công nghiệp xử lý nước thải cung cấp được 70% - 80% nhu cầu trong nước và xuất khẩu; công nghiệp xử lý khí thải đáp ứng mục tiêu cung cấp được 60% - 70% nhu cầu trong nước; công nghiệp xử lý chất thải rắn, chất thải nguy hại đáp ứng mục tiêu 50% - 60% nhu cầu thu gom, vận chuyển, trung chuyển, phân loại và 60% - 70% nhu cầu phân loại, tái chế trong nước. Phát triển thiết bị đo lường, giám sát môi trường đáp ứng mục tiêu cung cấp 20% nhu cầu trong nước. Phát triển công nghệ, thiết bị, sản phẩm đáp ứng nhu cầu phục vụ sản xuất năng lượng từ chất thải và nhu cầu bảo vệ môi trường cho các ngành, lĩnh vực trong quá trình tái cấu trúc nền kinh tế.

Phát triển thị trường hàng hóa CNMT, nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của hàng hóa CNMT sản xuất trong nước, nâng cao năng lực của các tổ chức cung ứng hàng hóa CNMT, tăng cường xúc tiến thương mại,… nhằm góp phần thực hiện các mục tiêu về bảo vệ môi trường, tăng trưởng xanh, giảm phát thải khí nhà kính, kinh tế tuần hoàn trong các chiến lược, chương trình, kế hoạch phát triển quốc gia.

Đồng thời, phát triển dịch vụ CNMT và hình thành các doanh nghiệp dịch vụ CNMT vận hành các công trình, nhà máy chế biến, xử lý chất thải (nước thải, chất thải rắn, chất thải nguy hại, khí thải), bảo trì, sửa chữa thiết bị đạt tiêu chuẩn quốc tế để đáp ứng nhu cầu vận hành ổn định của thiết bị, hệ thống chế biến/xử lý chất thải hoặc của các công trình bảo vệ môi trường khác hướng đến xây dựng hệ sinh thái đa dạng với sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế.

Bên cạnh đó, Chính phủ chú trọng hoàn thiện khung pháp lý về phát triển công nghiệp môi trường, nhằm thu hút đầu tư từ nước ngoài vào ngành CNMT, tiến tới xuất khẩu một số công nghệ, thiết bị, sản phẩm ngành CNMT có ưu thế.

Theo đó, các hệ thống chính sách, quy chuẩn hàng hóa thông qua mã số định danh, chuyển giao công nghệ, mua bán sáng chế được đặc biệt coi trọng. Các danh mục công nghệ, thiết bị, sản phẩm ngành CNMT gồm: công nghệ điện rác; xử lý nước thải đô thị/công nghiệp; vật liệu xây dựng tái chế; tái chế chất thải từ năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió); hệ thống quan trắc môi trường; nhựa sinh học, vật liệu xanh,… được làm dứt điểm, tinh gọn và mạnh hơn.

Trên cơ sở điều chỉnh, bổ sung Quyết định số 980/QĐ-TTg ngày 22/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ, Quyết định mới ban hành danh mục cụ thể công nghệ, thiết bị, sản phẩm ngành CNMT được điều chỉnh, bổ sung. Trong đó, nghiên cứu bổ sung các công nghệ thiết bị xử lý chất thải vào Danh mục sản phẩm cơ khí trọng điểm; nghiên cứu, xây dựng Nghị định của Chính phủ quy định về phát triển ngành CNMT; nghiên cứu xây dựng các trung tâm công nghiệp môi trường cấp quốc gia

Quyết định yêu cầu xây dựng và mở rộng nhu cầu thị trường đối với thiết bị, công nghệ, sản phẩm hàng hóa CNMT thông qua hình thức đặt hàng, chỉ định thầu cho các doanh nghiệp trong nước; Phát triển năng lực cung cấp thiết bị, công nghệ, sản phẩm hàng hóa CNMT cho các doanh nghiệp;

Hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, kết hợp với thiết lập mạng lưới vườn ươm doanh nghiệp CNMT tại các khu, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao và cơ sở đào tạo trọng điểm;

Tổ chức xúc tiến thương mại, thu hút đầu tư vào ngành CNMT. Hình thành và phát triển một số doanh nghiệp CNMT thuộc các Tập đoàn, Tổng Công ty của Nhà nước như: PetroVietnam, Vinachem, Vinacomin, Vinaincon, Veam,… để phát huy sức mạnh nguồn lực tài chính và con người sẵn có đáp ứng mục tiêu phát triển ngành CNMT.

Khuyến khích, thúc đẩy hợp tác công - tư trong nghiên cứu và sản xuất thiết bị, sản phẩm CNMT mới: Nhà nước hỗ trợ vốn, hạ tầng và đào tạo nhân lực; doanh nghiệp triển khai thực tế, vận hành, thương mại hóa sản phẩm. Nghiên cứu xây dựng các trung tâm CNMT cấp quốc gia, tập trung năng lực sản xuất, chuyển giao và đổi mới sáng tạo. Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phục vụ phát triển ngành CNMT.

Xác định khoa học công nghệ là công cụ mũi nhọn thúc đẩy ngành CNMT hội nhập, vươn tầm

Đối với việc phát triển khoa học công nghệ, Quyết định yêu cầu phải thúc đẩy hoạt động lĩnh vực mũi nhọn này để làm chủ và phát triển được các công nghệ, thiết bị, sản phẩm thuộc danh mục cụ thể công nghệ, thiết bị, sản phẩm ngành CNMT ban hành kèm theo Quyết định số 980/QĐ-TTg ngày 22/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ.

Trong đó, việc nghiên cứu, ứng dụng và phát triển công nghệ xử lý chất thải, đặc biệt là từ công nghiệp năng lượng tái tạo theo nguyên tắc giảm thiểu, thu hồi, tái sử dụng, tái chế để giảm tối đa lượng chất thải, tận dụng vật liệu thải bỏ làm nguyên liệu cho các ngành kinh tế khác được chú trọng thúc đẩy.

Đối với việc tăng cường đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cần hỗ trợ kỹ thuật để doanh nghiệp áp dụng hệ thống quản trị theo chuẩn mực quốc tế, hệ thống quản lý đáp ứng yêu cầu của các chuỗi sản xuất toàn cầu trong quản trị doanh nghiệp, quản trị sản xuất; ứng dụng công nghệ thiết kế và sản xuất nhờ máy tính (CAD/CAM) trong chế tạo thiết bị; ứng dụng thiết bị cơ điện tử, các hệ thống điều khiển tự động hiện đại, thông minh vào dây chuyền thiết bị đồng bộ trong ngành CNMT; xây dựng, hình thành các sản phẩm cảm biến sinh học sử dụng trong lĩnh vực CNMT, chế tạo dây chuyền, thiết bị công nghệ sinh học phục vụ CNMT,…

Song song với việc phê duyệt, đẩy mạnh chính sách, tạo mọi điều kiện để thúc đẩy ngành CNMT phát triển, Quyết định còn chú trọng việc đào tạo nâng cao trình độ nguồn nhân lực phục vụ ngành CNMT, để rút ngắn hành trình hội nhập của ngành CNMT của nước ta.

Quyết định số 1894/QĐ-TTg ngày 4/9/2025 của Thủ tướng Chính phủ có hiệu lực thi hành từ ngày 4/9. Quyết định mới bổ sung, điều chỉnh một số điều trên tinh thần Quyết định số 980/QĐ-TTg ngày 22/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ, quy định rõ 12 nhóm công nghệ, thiết bị, sản phẩm ngành công nghiệp môi trường:

1- Nhóm thiết bị, sản phẩm để xử lý khí thải.
2- Nhóm thiết bị, sản phẩm để xử lý nước thải, tái sử dụng nước thải.
3- Nhóm thiết bị phân loại, thu gom, vận chuyển, tái chế, xử lý chất thải rắn sinh hoạt, chất thải rắn công nghiệp thông thường, chất thải nguy hại và các thiết bị tái chế chất thải, phế liệu khác.
4- Nhóm thiết bị để phá dỡ phương tiện giao thông đường bộ, đường thủy hết thời hạn sử dụng.
5- Nhóm thiết bị, phụ tùng thay thế phục vụ hệ thống xử lý chất thải, trạm trung chuyển và công trình bảo vệ môi trường khác.
6- Nhóm thiết bị đo lường, giám sát môi trường.
7- Nhóm thiết bị, sản phẩm phục vụ sản xuất năng lượng từ chất thải.
8- Nhóm hóa chất, chế phẩm sinh học, vật liệu, vật tư thay thế phục vụ xử lý chất thải, bảo vệ môi trường.
9- Nhóm thiết bị, sản phẩm phục vụ bảo tồn đa dạng sinh học.
10- Nhóm thiết bị, sản phẩm phục vụ khắc phục sự cố môi trường.
11- Nhóm thiết bị, sản phẩm khác phục vụ yêu cầu bảo vệ môi trường.
12- Nhóm công nghệ chế tạo, sản xuất thiết bị, sản phẩm quy định ở trên.

Nguyễn Hạnh

Đường dẫn bài viết: https://tudonghoangaynay.vn/khoa-hoc-cong-nghe-la-cong-cu-mui-nhon-thuc-day-nganh-cong-nghiep-moi-truong-hoi-nhap-16327.htmlIn bài viết

Cấm sao chép dưới mọi hình thức nếu không có sự chấp thuận bằng văn bản. Copyright © 2024 https://tudonghoangaynay.vn/ All right reserved.