Bộ KH và CN ra mắt hệ thống quản lý nhiệm vụ khoa học, công nghệ theo thời gian thực

Hơn 300 đề tài đầu tiên được ký hợp đồng điện tử theo Luật KH&CN mới

Tại sự kiện, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh việc ra mắt hệ thống quản lý nhiệm vụ KH&CN trực tuyến của Quỹ Nafosted là bước tiến quan trọng trong đổi mới mô hình quản lý KH&CN, góp phần chuyển sang nền tảng quản lý dựa trên dữ liệu, quy trình số và chuẩn mực quốc tế.

Theo Bộ trưởng, đổi mới KH&CN đòi hỏi trước hết phải đổi mới cách thức quản lý: Chuyển từ quản lý sang tạo động lực; Từ kiểm soát hành chính sang vận hành minh bạch dựa trên dữ liệu; Từ phân tán sang tích hợp, chuẩn hóa.

Hệ thống phần mềm mới được kỳ vọng nâng cao chất lượng thẩm định, rút ngắn thời gian xét duyệt, hạn chế sai sót, đánh giá chính xác đóng góp của từng nhiệm vụ, đồng thời hình thành thị trường nhiệm vụ KH&CN chuyên nghiệp. Bộ trưởng nhấn mạnh đây là tinh thần “quản lý ít hơn, dẫn dắt nhiều hơn; kiểm soát ít hơn, kiến tạo nhiều hơn”, chuyển từ “xin - cho” sang công khai, minh bạch. Hệ thống do đội ngũ kỹ sư Việt Nam phát triển với các tính năng tương đương giải pháp của các quốc gia tiên tiến, có khả năng kết nối để đồng tài trợ với các quỹ quốc tế. Do làm chủ công nghệ, phần mềm có thể được cập nhật liên tục, vừa đáp ứng chuẩn quốc tế, vừa phù hợp thực tiễn Việt Nam.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại lễ công bố

Bộ trưởng đề nghị các nhà khoa học, hội đồng tư vấn và cơ quan chủ trì tích cực sử dụng hệ thống, phản hồi để hoàn thiện; coi đây là công cụ không thể thiếu trong hoạt động nghiên cứu. Ông đồng thời yêu cầu Quỹ Nafosted tiếp tục nâng cấp hệ thống theo hướng bổ sung các tính năng phân tích dữ liệu, báo cáo tự động và hỗ trợ quản trị.

Tại buổi lễ, hơn 300 đề tài đã được ký hợp đồng điện tử. Đây là những đề tài đầu tiên thực hiện theo tinh thần của Luật KH&CN mới. Đó là chuyển từ quản lý đầu vào sang quản lý đầu ra, từ kiểm soát chứng từ sang quản lý kết quả nghiên cứu, từ chi theo dự toán sang khoán theo sản phẩm, kết quả nghiên cứu thuộc về tổ chức chủ trì để thương mại hóa, trong đó nhóm nghiên cứu được hưởng ít nhất 30% giá trị thương mại hóa.

Việc đánh giá chuyển từ từng đề tài đơn lẻ sang đánh giá tổng thể theo hiệu quả của tổ chức nghiên cứu; chuyển từ đánh giá hoàn thành đề tài sang đánh giá kết quả nghiên cứu phải được đưa tới doanh nghiệp tạo thành sản phẩm thương mại, tạo ra doanh thu góp phần tăng trưởng GDP. Doanh thu này phải bằng từ 5 đến 10 lần chi phí nghiên cứu sau từ 3 đến 5 năm; từ đánh giá từng đề tài của một tổ chức nghiên cứu sang đánh giá tổng thể các đề tài nghiên cứu của tổ chức đó chấp nhận rủi ro, khoan dung với thất bại; chuyển từ các đề tài nhỏ sang các nhiệm vụ lớn, giá trị trung bình một nhiệm vụ đã tăng gấp đôi trong đợt ký này; chuyển từ nghiên cứu dàn trải sang nghiên cứu chiến lược trên 50 % các đề tài hôm nay được ký kết là thuộc nhóm các công nghệ chiến lược.

Danh mục nhiệm vụ KH&CN được phân thành ba lớp:

• Nghiên cứu cơ bản chủ yếu giao cho các viện, trường;
• Nghiên cứu ứng dụng do cả viện trường và doanh nghiệp đảm nhiệm;
• Phát triển công nghệ hướng đến doanh nghiệp với tỷ lệ hiện đạt khoảng 30%, cần tăng để đẩy nhanh thương mại hóa và huy động nguồn lực đối ứng.

Các đại biểu thực hiện nghi thức bấm nút khai trương hệ thống

Bốn ưu tiên của NAFOSTED trong vận hành Hệ thống quản lý trực tuyến nhiệm vụ KH&CN

Phát biểu tại sự kiện, ông Đào Ngọc Chiến, Giám đốc Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia (NAFOSTED) nhấn mạnh Bộ trưởng đã nêu bật hai thông điệp lớn đối với hệ thống mới.

Thứ nhất, đây không chỉ là nền tảng phục vụ riêng cho NAFOSTED mà phải trở thành một cấu phần của hạ tầng số quốc gia, tạo điều kiện để các bộ, ngành và địa phương cùng quản lý nhiệm vụ KH&CN một cách minh bạch và hiệu quả.

Thứ hai, 309 đề tài được ký kết trong ngày là những nhiệm vụ đầu tiên triển khai theo tinh thần Nghị quyết 57 và Luật KH, CN & ĐMST năm 2025, đánh dấu giai đoạn phát triển mới của khoa học Việt Nam - giai đoạn của minh bạch, tự chủ và trách nhiệm giải trình.

Theo Giám đốc Quỹ, đây là những định hướng quan trọng, đồng thời cũng là trách nhiệm lớn mà NAFOSTED sẽ nghiêm túc tiếp thu và triển khai. Ông nêu bốn nhóm nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới:

• Tiếp tục hoàn thiện hệ thống theo hướng mở, chuẩn hóa và kết nối quốc gia; sẵn sàng tích hợp nhiệm vụ của các bộ, ngành, địa phương theo tinh thần Điều 20 của Luật KH, CN & ĐMST 2025.
• Đảm bảo vận hành an toàn, ổn định và minh bạch, lấy dữ liệu thời gian thực làm nền tảng cho quản lý, theo dõi và đánh giá toàn bộ vòng đời nhiệm vụ KH&CN.
• Hỗ trợ cộng đồng nghiên cứu sử dụng hệ thống thuận tiện, coi nền tảng số không chỉ là công cụ mà là phương thức làm việc mới, hiệu quả và hiện đại hơn.
• Phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ triển khai, hướng tới xây dựng bản đồ số nhiệm vụ KH&CN toàn quốc, góp phần nâng cao năng lực điều hành ở quy mô quốc gia.

Ông Đào Ngọc Chiến, Giám đốc Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia phát biểu

Ông Đào Ngọc Chiến khẳng định lễ khai trương lần này không chỉ là dấu mốc của riêng NAFOSTED mà còn là bước tiến của toàn bộ hệ sinh thái khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Với sự chỉ đạo của lãnh đạo Bộ, sự phối hợp của các cơ quan quản lý và sự tin tưởng từ cộng đồng nhà khoa học, hệ thống mới được kỳ vọng sẽ trở thành nền tảng quản lý nhiệm vụ KH&CN hiện đại, minh bạch và hiệu quả như mong đợi.

NAFOSTED tạo động lực chuẩn hóa nghiên cứu theo tiêu chuẩn quốc tế

Phát biểu tại lễ khai trương hệ thống quản lý trực tuyến nhiệm vụ khoa học và công nghệ, GS.TS. Trần Đại Lâm, Viện trưởng Viện Khoa học Vật liệu (Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam), cho biết ông tham dự sự kiện với tư cách lãnh đạo viện nhưng cũng là tiếng nói của một nhà nghiên cứu.

Theo GS.TS. Trần Đại Lâm, khoa học vật liệu luôn giữ vai trò then chốt trong chiến lược phát triển khoa học và công nghệ của đất nước. Tuy nhiên, để đưa các ý tưởng nghiên cứu từ lý thuyết vào ứng dụng thực tiễn, đội ngũ khoa học cần sự hỗ trợ ổn định, minh bạch. Ông khẳng định Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia (NAFOSTED) chính là một trong những đối tác tin cậy hàng đầu, đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của Viện.

Viện Khoa học Vật liệu hiện là đơn vị thường xuyên được Quỹ tin tưởng giao thực hiện từ 15-20 đề tài mỗi năm, trải rộng từ nghiên cứu cơ bản đến nghiên cứu ứng dụng và các chương trình hỗ trợ nâng cao năng lực. Theo Viện trưởng, nguồn lực từ Quỹ không chỉ duy trì hoạt động nghiên cứu mà còn tạo “áp lực tích cực”, thúc đẩy các nhà khoa học tiếp cận chuẩn mực quốc tế thông qua các công bố ISI/Scopus. Nhờ sự đồng hành của NAFOSTED, nhiều nhóm nghiên cứu mạnh của Viện đã hình thành và khẳng định vị thế trong lĩnh vực khoa học vật liệu trong khu vực.

Lễ ký hợp đồng điện tử giữa Quỹ NAFOSTED và đại diện một số tổ chức chủ trì

GS.TS. Trần Đại Lâm cho biết ông có cơ hội trải nghiệm hệ thống quản lý của NAFOSTED ở nhiều vị trí khác nhau: từ nhà khoa học nộp hồ sơ, chuyên gia phản biện độc lập cho tới thành viên Hội đồng khoa học ngành. Ở cả ba vai trò, ông đều ghi nhận sự chuyên nghiệp và cải tiến liên tục của Quỹ.

Viện trưởng đánh giá cao việc NAFOSTED tiên phong chuyển đổi số, áp dụng hệ thống quản lý trực tuyến OMS, giúp giảm đáng kể thủ tục hành chính và tạo thuận lợi để các nhà khoa học tập trung hơn cho nghiên cứu. Công tác phản biện và đánh giá của Quỹ được ông coi là “điểm sáng lớn nhất”, nhờ quy trình phản biện kín, khách quan và có sự tham gia của các chuyên gia uy tín trong và ngoài nước.

Với tư cách người nộp hồ sơ, ông cảm nhận rõ sự công bằng, khi dù được phê duyệt hay không, các ý kiến phản biện đều giúp nhóm nghiên cứu hoàn thiện đề tài. Với tư cách chuyên gia phản biện, ông nhận thấy sự tôn trọng tuyệt đối đối với độc lập chuyên môn, khi Quỹ chỉ điều phối quy trình chứ không can thiệp vào đánh giá khoa học.

Với vai trò thành viên Hội đồng, ông chứng kiến những phiên làm việc nghiêm túc, tranh luận sôi nổi nhằm lựa chọn những đề tài xứng đáng nhất, dựa trên năng lực nghiên cứu và tính khả thi. Viện trưởng cũng bày tỏ sự đồng thuận với định hướng phát triển của Quỹ, đặc biệt là việc mở rộng hợp tác quốc tế và chú trọng phát triển nguồn nhân lực trẻ - những mục tiêu phù hợp với chiến lược của Viện Khoa học Vật liệu.

Khẳng định cam kết đồng hành của Viện, GS.TS. Trần Đại Lâm nhấn mạnh Viện sẽ sử dụng hiệu quả và minh bạch các nguồn lực từ Quỹ, tiếp tục tạo ra các sản phẩm khoa học có giá trị, đóng góp cho sự phát triển của đất nước.