Diễn đàn Doanh nghiệp khởi nghiệp AI 2025: Kiến tạo hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo Việt Nam năng động, bền vững

Sự kiện do Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp tổ chức, nhằm giới thiệu môi trường chính sách hỗ trợ phát triển khởi nghiệp AI tại Việt Nam, đồng thời kết nối cộng đồng doanh nghiệp trong nước với các đối tác quốc tế, hướng tới xây dựng hệ sinh thái AI bền vững, lấy đổi mới sáng tạo làm động lực phát triển.

Hoàn thiện khung pháp lý và thúc đẩy đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp AI

Phát biểu tại diễn đàn, ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin (Bộ KH&CN), nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển AI gắn với đầu tư dài hạn cho con người, dữ liệu và nghiên cứu. Theo ông, Bộ Khoa học và Công nghệ đang chủ động phối hợp với các bộ, ngành triển khai những cơ chế, chính sách mới hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, bao gồm định danh tài sản trí tuệ làm vốn góp, công nhận các công cụ đầu tư chuyển đổi (convertible instruments) và phát triển quỹ đầu tư mạo hiểm trong nước.

Ông Nguyễn Khắc Lịch cho biết thêm, Nghị định số 264/2025/NĐ-CP được Chính phủ ban hành ngày 14/10/2025 là một bước đi chiến lược quan trọng trong việc hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam. Nghị định hướng tới khơi thông nguồn vốn đầu tư từ khu vực công, thúc đẩy giao dịch vốn thông qua việc thành lập và vận hành quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, quỹ địa phương, cũng như xây dựng sàn giao dịch chứng khoán dành cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

“Song song đó, các dự án đầu tư cho R&D, cơ chế mua sắm công nghệ cao và chính sách đặt hàng công nghệ chiến lược sẽ tiếp tục được đẩy mạnh”, ông Lịch khẳng định.

Ở góc nhìn tổng quan, ông Trần Anh Tú, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin (Bộ KH&CN), cho rằng trí tuệ nhân tạo đang định hình lại mọi lĩnh vực của đời sống, từ giáo dục, y tế, giao thông đến quản trị và giải trí. AI không chỉ là một lựa chọn, mà đã trở thành hạ tầng phát triển mới của nền kinh tế. Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới nền kinh tế tri thức và đổi mới sáng tạo dựa trên công nghệ sâu.

Theo ông Tú, cùng với quá trình số hóa và tự động hóa, Việt Nam đang xây dựng hành lang pháp lý tiên tiến cho phát triển và ứng dụng AI, bảo đảm các nguyên tắc minh bạch, an toàn, có trách nhiệm và khuyến khích sáng tạo. Các chính sách mới về nghiên cứu, dữ liệu mở và hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo cũng sẽ sớm được triển khai.

Ông Trần Anh Tú, Phó Cục trưởng, Cục Công nghiệp công nghệ thông tin (Bộ Khoa học và Công nghệ) phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: Bộ KH&CN

Luật Trí tuệ nhân tạo và chiến lược nhân lực - hai trụ cột cho phát triển AI Việt Nam

Phát biểu tại diễn đàn, TS. Nguyễn Văn Trúc, Giám đốc Trung tâm Phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ (Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp KH&CN - Bộ KH&CN) nhấn mạnh: Việt Nam đang bước vào giai đoạn mới của kinh tế số, trong đó AI giữ vai trò trung tâm. Chính phủ xác định doanh nghiệp là hạt nhân của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và đang tập trung hoàn thiện khung pháp lý cho khởi nghiệp AI.

Theo ông Trúc, dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo đang được xây dựng theo hướng linh hoạt, mở, dựa trên hai trụ cột: “AI vì con người” đảm bảo minh bạch, công bằng, tôn trọng nhân quyền và “quản trị đổi mới” khuyến khích sáng tạo nhưng kiểm soát an toàn công nghệ. Cùng với đó, các văn bản pháp luật mới như Luật KH&CN và Đổi mới sáng tạo (2025), Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, hay Chiến lược quốc gia về Cách mạng công nghiệp 4.0 đều dành ưu tiên đặc biệt cho phát triển doanh nghiệp AI.

“Chúng ta đang thúc đẩy mạnh mẽ các mô hình sandbox - cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, đồng thời hình thành quỹ đầu tư công nghệ cao và hệ thống kết nối viện - trường - doanh nghiệp. Đây là nền tảng để hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp AI năng động, tự chủ. Việt Nam cần tiếp tục cải thiện cơ chế quản lý rủi ro và tạo không gian đủ rộng để doanh nghiệp dám đổi mới, dám đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ mới”, TS. Trúc nhấn mạnh.

Toàn cảnh diễn đàn. Ảnh: Bộ KH&CN

Từ góc độ đào tạo nhân lực, ông Trần Công, Trưởng phòng Máy học (Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông - PTIT), cho rằng Việt Nam có lợi thế lớn về lực lượng lao động trẻ và tinh thần khởi nghiệp, song vẫn đối mặt với thách thức về chất lượng nhân lực AI “thực chiến”. Hiện cả nước mới có vài nghìn kỹ sư AI được đào tạo bài bản, trong khi nhu cầu thị trường gấp nhiều lần.

PTIT đề xuất mô hình đào tạo hai tầng: tầng chuyên sâu nhằm hình thành đội ngũ nhà khoa học nghiên cứu công nghệ lõi, và tầng phổ rộng đào tạo kỹ sư ứng dụng AI trong các lĩnh vực như y tế, nông nghiệp, logistics, giáo dục. Bên cạnh đó, cần thu hút chuyên gia quốc tế, đặc biệt là lực lượng Việt kiều, cùng xây dựng ba trung tâm AI quốc gia theo mô hình đối tác công - tư và đẩy mạnh phổ cập giáo dục số, giáo dục AI từ bậc phổ thông.

“AI không chỉ là câu chuyện của công nghệ, mà là năng lực quốc gia. Muốn có hệ sinh thái mạnh, phải có con người mạnh”, ông Trần Công nhấn mạnh.

Diễn đàn Doanh nghiệp khởi nghiệp AI 2025 được xem là bước đi quan trọng trong hành trình kiến tạo một hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo Việt Nam năng động, sáng tạo và nhân văn, nơi cộng đồng doanh nghiệp, viện nghiên cứu và nhà đầu tư cùng chung tay vì mục tiêu phát triển bền vững.