Khi công nghệ cần được kể bằng ngôn ngữ của công chúng

Trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, truyền thông không chỉ là cánh tay nối dài của những người làm nghiên cứu khoa học hay các doanh nghiệp chế tạo, ứng dụng công nghệ, mà còn là cầu nối thiết yếu giữa công nghệ và đời sống xã hội. Từ nhu cầu lan tỏa tri thức khoa học, giới thiệu sản phẩm, thu hút đầu tư, cho đến việc định hướng tiêu dùng và phản biện chính sách, truyền thông đóng vai trò kết nối quá trình công nghệ được nghiên cứu, sản xuất, ứng dụng và chấp nhận bởi cộng đồng. Bài viết này nhìn lại ba mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị công nghệ: nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và người tiêu dùng cuối, để nhận diện rõ hơn những kỳ vọng thực chất mà họ đang đặt vào báo chí và truyền thông hiện nay.

Cần coi trọng hơn nữa vấn đề an ninh mạng trong các cơ quan báo chí Trợ lý báo chí trong thời đại số

Mảnh ghép chiến lược của nhà khoa học và nhà phát minh công nghệ mới

Trong một thời đại mà khoa học không còn là lĩnh vực “đóng kín trong phòng thí nghiệm”, vai trò của truyền thông ngày càng trở nên thiết yếu đối với các nhà nghiên cứu và phát minh. Họ không chỉ cần công bố kết quả nghiên cứu trên các tạp chí học thuật mà còn cần lan toả những tri thức ấy ra ngoài phạm vi hàn lâm, hướng đến công chúng, nhà quản lý và doanh nghiệp. Truyền thông, vì vậy, không chỉ là phương tiện đưa tin mà là một phần cấu thành trong chiến lược phát triển khoa học và công nghệ.

Các nhà khoa học ngày nay phải đối mặt với yêu cầu ngày càng cao về khả năng giao tiếp khoa học: từ việc trình bày phát minh sao cho dễ hiểu, đến việc xây dựng hình ảnh cá nhân, tạo uy tín trong cộng đồng và xã hội. Khi một nghiên cứu được lan tỏa rộng rãi, khả năng được trích dẫn tăng lên, cơ hội nhận tài trợ và hợp tác cũng mở rộng. Đặc biệt, với những phát minh có tiềm năng ứng dụng, việc được giới thiệu đúng lúc qua báo chí có thể trở thành cú hích để bước ra thị trường.

Tuy nhiên, mối quan hệ giữa giới khoa học và báo chí không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Không ít nhà nghiên cứu còn e ngại việc xuất hiện trên truyền thông vì lo sợ bị hiểu sai, giật tít hoặc đơn giản là không biết cách truyền đạt sao cho vừa chính xác vừa hấp dẫn. Ngược lại, nhiều phóng viên cũng thiếu nền tảng khoa học để hiểu sâu các nội dung nghiên cứu. Sự thiếu cầu nối này đang khiến nhiều giá trị khoa học bị “ẩn mình” thay vì được phát huy.

Đã đến lúc các nhà khoa học cần chủ động hơn trong việc tiếp cận truyền thông như một đối tác chiến lược, đồng thời báo chí cũng cần phát triển lực lượng phóng viên chuyên trách về khoa học - những “người phiên dịch” giữa thế giới tri thức và công chúng. Trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nơi mỗi ý tưởng đều có tiềm năng thay đổi thế giới, sự kết nối giữa nghiên cứu và truyền thông chính là chìa khóa để khoa học thực sự bước ra đời sống.

Khi công nghệ cần được kể bằng ngôn ngữ của công chúng

Cầu nối chiến lược giữa doanh nghiệp công nghệ và xã hội

Nếu như các nhà nghiên cứu - phát minh cần báo chí để lan tỏa tri thức, thì các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh công nghệ cũng ngày càng xem truyền thông là một phần thiết yếu trong chiến lược phát triển bền vững. Không đơn thuần là công cụ quảng bá sản phẩm, truyền thông chính là chiếc cầu nối giúp doanh nghiệp công nghệ định vị vị thế, xây dựng niềm tin và mở rộng ảnh hưởng trong một thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Trong bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng, sản phẩm liên tục được cải tiến, doanh nghiệp không thể chỉ dựa vào tính năng kỹ thuật mà cần đến sự đồng hành của báo chí trong việc “giải thích” công nghệ cho công chúng. Các bài viết phân tích sâu về quy trình R và D, năng lực thiết kế - chế tạo, hoặc giải pháp ứng dụng vào thực tế sẽ giúp khách hàng, đối tác và nhà đầu tư hiểu rõ giá trị mà doanh nghiệp tạo ra. Từ đó, hình ảnh của doanh nghiệp không chỉ là “người bán sản phẩm”, mà là “người dẫn dắt công nghệ”.

Với các startup công nghệ hoặc doanh nghiệp vừa và nhỏ, truyền thông còn là cánh cửa để tiếp cận thị trường, thu hút vốn và tạo tiếng vang trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Một bài báo trên tạp chí chuyên ngành uy tín có thể mang lại cơ hội hợp tác, tạo đòn bẩy cho quá trình thương mại hóa sản phẩm công nghệ mới. Đặc biệt, trong các lĩnh vực đòi hỏi chuẩn hóa và quản lý chặt chẽ như AI, y sinh, năng lượng tái tạo, việc xuất hiện đúng lúc trên truyền thông có thể góp phần định hướng chính sách và nâng cao vị thế của doanh nghiệp trong quá trình đối thoại với cơ quan chức năng.

Ngược lại, truyền thông cũng là “vũ khí mềm” trong quản trị khủng hoảng, giúp doanh nghiệp xử lý kịp thời các hiểu lầm về kỹ thuật, sự cố vận hành hay thông tin thất thiệt.

Như vậy, cũng như giới nghiên cứu, doanh nghiệp công nghệ không thể phát triển bền vững nếu đứng ngoài truyền thông. Họ cần báo chí không chỉ để được biết đến, mà để được hiểu đúng, đánh giá công bằng và đồng hành dài hạn trong hành trình chinh phục thị trường bằng tri thức và đổi mới sáng tạo.

Kỳ vọng của người tiêu dùng cuối

Trong chuỗi giá trị công nghệ, báo chí và truyền thông không chỉ là công cụ quảng bá mà còn là người kết nối và định hướng cho cả tổ chức, doanh nghiệp lẫn người dùng cuối. Những đối tượng này ngày càng có kỳ vọng rõ ràng và thực chất hơn đối với truyền thông, không chỉ dừng ở việc “đưa tin”, mà phải thực sự trở thành một phần của hệ sinh thái công nghệ.

Trước hết, họ cần báo chí đóng vai trò “phiên dịch” công nghệ, giúp giải thích các khái niệm kỹ thuật một cách dễ hiểu nhưng chính xác. Khi một tổ chức hay người tiêu dùng cân nhắc sử dụng một sản phẩm hoặc giải pháp công nghệ, họ mong muốn có được cái nhìn rõ ràng về cơ chế vận hành, tính năng đặc thù và tác động thực tiễn. Một bệnh viện muốn đầu tư thiết bị chẩn đoán hình ảnh mới hay một doanh nghiệp nhỏ đang lựa chọn phần mềm quản lý vận hành, đều cần những bài viết trung lập, giúp họ hiểu đúng và đủ để ra quyết định.

Tiếp theo là vai trò tư vấn tiêu dùng. Người tiêu dùng và doanh nghiệp ngày càng mong đợi các bài phân tích so sánh sản phẩm, đánh giá độc lập về chất lượng, giá trị sử dụng và chi phí bảo trì. Truyền thông khi đó không chỉ đưa tin, mà trở thành “cố vấn công nghệ” đáng tin cậy, giúp người đọc tránh những lựa chọn sai lầm, nhất là trong bối cảnh thị trường ngập tràn quảng cáo và thông tin thiếu kiểm chứng.

Không dừng lại ở hiện tại, báo chí công nghệ còn cần dẫn dắt người đọc theo kịp các xu hướng mới. Việc cập nhật thông tin về những thay đổi trong trí tuệ nhân tạo, bảo mật dữ liệu, vật liệu thông minh hay công nghệ môi trường giúp tổ chức và người dùng không bị tụt lại phía sau. Những chuyên đề chuyên sâu, phân tích thị trường hoặc phỏng vấn chuyên gia chính là cầu nối quan trọng giữa người tiêu dùng và thế giới công nghệ đang vận động không ngừng.

Bên cạnh đó, báo chí cũng là lực lượng giám sát trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp công nghệ. Khi công nghệ liên quan trực tiếp đến dữ liệu cá nhân, quyền riêng tư, sức khỏe hay môi trường, người đọc mong đợi báo chí đóng vai trò kiểm chứng và phản biện. Việc minh bạch hóa thông tin, phơi bày các hành vi vi phạm chuẩn mực, cũng như đưa tin công bằng về những nỗ lực khắc phục của doanh nghiệp chính là thước đo uy tín của một nền báo chí chuyên nghiệp.

Cuối cùng, người tiêu dùng không muốn chỉ được “nghe” mà còn muốn “nói”. Truyền thông công nghệ cần mở ra diễn đàn hai chiều - nơi ý kiến của người dùng, tổ chức ứng dụng, chuyên gia và nhà phát triển gặp nhau. Những khảo sát, ý kiến phản hồi hoặc phân tích trải nghiệm thực tế sẽ giúp các doanh nghiệp công nghệ cải tiến sản phẩm phù hợp hơn với nhu cầu thị trường.

Tóm lại, doanh nghiệp ứng dụng và người tiêu dùng cuối không chỉ cần thông tin về công nghệ, mà còn mong muốn một báo chí công nghệ chuyên sâu, minh bạch, có trách nhiệm xã hội và mang tính tương tác. Khi truyền thông thực hiện tốt vai trò này, công nghệ mới thật sự được hiểu đúng, ứng dụng hiệu quả và phát triển bền vững trong lòng xã hội.

Tiến Dũng

Tudonghoangaynay.vn

Tin bài khác

Bộ KH&CN thúc đẩy đổi mới bằng cách trao quyền và nguồn lực thực chất

Sự kiện 01/11/2025 20:54

Tại buổi họp báo tháng 10 của Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN) diễn ra sáng 31/10, Thứ trưởng Bộ KHCN Bùi Hoàng Phương cho biết, việc triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW đang "vô cùng quyết liệt", với sự vào cuộc và đôn đốc thường xuyên của toàn bộ hệ thống chính trị, từ lãnh đạo Trung ương đến bí thư, chủ tịch địa phương.

VTK - 30 năm kiến tạo hạ tầng số quốc gia, đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì

Hoạt động doanh nghiệp 01/11/2025 20:53

Từ những ngày đầu chỉ có chưa đến 10 cán bộ kỹ sư, VTK đã trở thành đơn vị tư vấn hạ tầng thông tin - truyền thông nòng cốt của Tập đoàn Viettel, góp phần mở rộng vùng phủ sóng đến tận Trường Sa, DK1 và biên giới Tổ quốc. Cột mốc 30 năm không chỉ đánh dấu hành trình trưởng thành mà còn khẳng định vị thế tiên phong của VTK trên con đường xây dựng hạ tầng số quốc gia.

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 02/11/2025: Tuổi Dần nên tránh xa các cuộc cãi vã, Tuổi Thân nên đề phòng vài mối quan hệ

Tin hay không tin 01/11/2025 17:11

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 02/11/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...

Phát triển công nghiệp văn hóa gắn với du lịch bền vững-Bước đi tất yếu để hình thành chuỗi giá trị mới

Văn hoá giải trí 01/11/2025 15:38

Sự kết hợp giữa công nghiệp văn hoá và du lịch bền vững chính là bước đi tất yếu để hình thành chuỗi giá trị mới, góp phần phát triển kinh tế tri thức, tăng trưởng xanh và bảo tồn di sản văn hoá Việt Nam.

Sân chơi công nghệ đồng hành cùng giới trẻ bước vào kỷ nguyên AI

Diễn đàn 01/11/2025 15:35

Ngày 31/10, trong khuôn khổ Triển lãm Quốc tế Điện tử và Thiết bị thông minh Việt Nam 2025 (IEAE 2025), Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) phối hợp với Công ty Cổ phần Quảng cáo và Hội chợ Thương mại (VINEXAD) và ACCESSTRADE Việt Nam tổ chức Tọa đàm “Sân chơi công nghệ - AI và đổi mới sáng tạo cho cuộc sống tương lai”.

Tin tức ngân hàng nổi bật tuần qua: Sacombank khởi động chương trình thực tập tiên tiềm năng 2026

Doanh nghiệp, Doanh nhân 01/11/2025 15:34

Tuần qua, nhiều ngân hàng đã có những động thái quan trọng nhằm mở rộng dịch vụ và thu hút khách hàng với hàng loạt diễn biến đáng chú ý liên quan đến hoạt động kinh doanh, chiến lược nhân sự như: Eximbank lãi 2.049 tỷ đồng trong 9 tháng đầu năm 2025, Sacombank khởi động chương trình thực tập tiên tiềm năng 2026...

Gần 170.000 khách hàng vùng lũ miền Trung được cấp điện trở lại

Hoạt động doanh nghiệp 01/11/2025 15:33

Đến 7h sáng 31/10, Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC) đã khôi phục cấp điện cho gần 170.000 khách hàng bị ảnh hưởng bởi mưa lũ, giảm đáng kể số hộ mất điện còn khoảng 310.000 khách hàng tại 4 tỉnh, thành miền Trung. Con số này cho thấy nỗ lực lớn của ngành điện lực trong điều kiện thời tiết và địa hình vẫn còn rất phức tạp.

Formosa Smart Energy đang đóng góp vào giảm phát thải carbon và kinh tế tuần hoàn như thế nào?

Hoạt động doanh nghiệp 01/11/2025 09:22

Tại Tuần lễ Năng lượng Thông minh Quốc tế Đài Loan (Energy Taiwan 2025) và Triển lãm Phát triển Bền vững Đài Loan (Net-Zero Taiwan) do TAITRA và GESA (thuộc SEMI) đồng tổ chức, Formosa Smart Energy (FSE) - thành viên của Tập đoàn Formosa Plastics đã cho thấy khả năng đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải CO₂ và xây dựng nền kinh tế tuần hoàn.

Đột phá gel điện giải fluor hóa: Pin xe điện bền bỉ suốt 9.000 giờ

Công nghiệp năng lượng 01/11/2025 04:07

Các nhà khoa học tại Đại học Nankai (Trung Quốc) vừa công bố một bước đột phá trong công nghệ pin lithium kim loại, mở ra triển vọng cho các xe điện thế hệ mới với tuổi thọ bền bỉ, độ an toàn cao và hiệu suất vượt trội. Nhờ gel điện giải eutectic fluor hóa (DEGE), nhóm nghiên cứu đã khắc phục đồng thời ba điểm yếu cố hữu của pin lithium: giao diện không ổn định, hình thành gai lithium và rủi ro nhiệt.

Điện tử tiêu dùng lên ngôi tại IEAE 2025: Không gian sáng tạo và trải nghiệm công nghệ mới

Sự kiện 01/11/2025 04:00

Trong khuôn khổ Triển lãm Quốc tế Ngành Điện tử & Thiết bị gia dụng (IEAE 2025) diễn ra tại Hà Nội, nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước bày tỏ kỳ vọng sự kiện sẽ mở ra cơ hội hợp tác, chuyển giao công nghệ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực điện tử - gia dụng. Với quy mô lớn và tính quốc tế cao, IEAE 2025 không chỉ là nơi giới thiệu sản phẩm, mà còn là cầu nối giữa doanh nghiệp Việt Nam và các đối tác toàn cầu.

Xem thêm

Đời sống công nghệ

Khi công nghệ cần được kể bằng ngôn ngữ của công chúng

Herbalife Việt Nam tiếp tục đồng hành cùng VTV3 tổ chức chương trình “Sinh viên Thế hệ Mới 2025”

Bộ KH&CN thúc đẩy đổi mới bằng cách trao quyền và nguồn lực thực chất

VTK - 30 năm kiến tạo hạ tầng số quốc gia, đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 02/11/2025: Tuổi Dần nên tránh xa các cuộc cãi vã, Tuổi Thân nên đề phòng vài mối quan hệ

Phát triển công nghiệp văn hóa gắn với du lịch bền vững-Bước đi tất yếu để hình thành chuỗi giá trị mới

Sân chơi công nghệ đồng hành cùng giới trẻ bước vào kỷ nguyên AI

Tin tức ngân hàng nổi bật tuần qua: Sacombank khởi động chương trình thực tập tiên tiềm năng 2026

Gần 170.000 khách hàng vùng lũ miền Trung được cấp điện trở lại

Formosa Smart Energy đang đóng góp vào giảm phát thải carbon và kinh tế tuần hoàn như thế nào?

Đột phá gel điện giải fluor hóa: Pin xe điện bền bỉ suốt 9.000 giờ

Điện tử tiêu dùng lên ngôi tại IEAE 2025: Không gian sáng tạo và trải nghiệm công nghệ mới

Báo in

Tạp chí số tháng 9 + 10 - 2025

Đọc nhiều

[E-Magazine] Ngân hàng tự động & vấn đề bảo chứng niềm tin

[E-Magazine] Cảm biến - AI - Điều khiển số: Ba trụ cột của công nghiệp thông minh

Từ dòng code đến "bản đồ cứu sinh" giữa tâm lũ miền Bắc