Chiều ngày mồng 01 tháng 12 tại Hà Nội, Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) tổ chức Hội nghị thành phố thông minh Việt Nam 2022 với chủ đề: “Hạ tầng pháp lý – thúc đẩy phát triển đô thị thông minh”.
Xây dựng và phát triển Đô thị thông minh (ĐTTM) là xu thế tất yếu của các thành phố, đô thị. Tại Việt Nam phát triển ĐTTM bền vững nhằm khai thác phát huy tiềm năng và lợi thế về tài nguyên và con người, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế, tạo ra sự phát triển bền vững và tăng cường hội nhập quốc tế.
Việt Nam có nhiều cơ hội để phát triển thành phố thông minh, nhưng cũng gặp không ít thách thức. Trong những năm vừa qua, các doanh nghiệp công nghệ và lãnh đạo các đô thị đã rất nỗ lực phát triển các đô thị thông minh. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất là hành lang pháp lý chưa rõ ràng, thuận lợi cho hợp tác công tư đặc biệt các thủ tục liên quan đến đầu tư, đấu thầu và thuế dịch vụ CNTT. Thêm vào đó, hiện các đô thị chưa chú trọng quy hoạch thông minh, thông minh hóa các hạ tầng cơ bản, thiết yếu.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng cho biết: Về bản chất, phát triển ĐTTM cũng chính là thực hiện chuyển đổi số trong phạm vi, quy mô đô thị và lấy người dân làm trung tâm. Đây là một quá trình liên tục, lâu dài và là vấn đề lớn cần tổ chức nguồn lực để triển khai. Đặc biệt là cần làm và có tư duy phát triển đô thị thông minh ngay từ khi lập quy hoạch, làm từ đầu khi quy hoạch phát triển đô thị. Trong đó, các cơ quan trung ương tập trung vào ban hành chính sách, tiêu chuẩn kết nối, tiêu chuẩn dữ liệu, việc tổ chức triển khai hiệu quả là trách nhiệm của các địa phương.
Thứ trưởng nhấn mạnh, bên cạnh một số kết quả đã đạt được thì hiện nay các địa phương hiện nay vẫn đang tập trung vào việc phát triển và cung cấp các dịch vụ, tiện ích ĐTTM, chủ yếu gắn với các dịch vụ của chính quyền điện tử, chính quyền số, chứ chưa chú trọng đến công tác quy hoạch và quản lý đô thị thông minh để giải quyết các vấn đề căn cơ các bài toán của đô thị như giao thông, năng lượng, môi trường,… dẫn tới có những chỗ hiệu quả mang lại chưa được như mong muốn, chưa thực sự đi vào chiều sâu, chưa đạt được kết quả cuối cùng là nâng cao chất lượng cuộc sống và mức độ hài lòng của người dân trong đô thị.
Chính vì vậy cần tổ chức lực lượng triển khai và cần có tư duy về ĐTTM ngay từ khâu quy hoạch phát triển đô thị, coi là nhiệm vụ phải làm từ đầu trong đó cơ quan trung ương tập trung ban hành chính sách tiêu chuẩn kết nối, tiêu chuẩn dữ liệu còn tổ chức triển khai hiệu quả là trách nhiệm của các địa phương.
Nói về kinh nghiệm trong xây dựng đô thị thông minh, mối quan hệ giữa chuyển đổi số và đô thị thông minh tại Việt Nam, TS. Nguyễn Nhật Quang – Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ VINASA chia sẻ: Cần cấy gen 3Q vào các đô thị, bao gồm: quy hoạch tức là hạn chế nguồn lực càng cần thông minh, thông minh hóa cái cũ, và cái mới thì phải thông minh từ đầu; quy chế phải thuận lợi mới khuyến khích mọi thành phần cùng chung tay vào cuộc; và quy chuẩn phải có chuẩn, chuẩn kết nối, liên thông, từ hạ tầng cơ bản đến hạ tầng số.
TS. Quang nhấn mạnh thêm: chúng ta đã bước qua các cuộc cách mạng cơ giới hoá, điện khí hoá, tự động hoá và thông minh hoá. Đặc trưng của thông minh hoá là hệ thống thực số. chuyển đổi số chuyển từ thực thể sang vật lý số, tích hợp công nghệ số vào thành phố tức là làm cho nó thông minh hơn hiện đại hơn trong thế giới thực. Chuyển đổi số là quá trình, đô thị thông minh là đích đến. Giải pháp đô thị thông minh cần kết hợp công nghệ, các giải pháp công trình và giải pháp quản lý. Quy hoạch, quy chế, quy chuẩn cần nhất để xây dựng thành phố thông minh.
TS. Smich Butcharoen – Giám đốc Phát triển Dịch vụ 5G, Công ty Viễn thông Quốc gia Thái Lan đã chia sẻ tại hội nghị về kinh nghiệm của Thái Lan trong việc xây dựng ĐTTM. Thái Lan rất coi trọng xu hướng xây dựng các thành phố thông minh để giải quyết các thách thức, và có mối quan hệ không thể tách rời với tầm nhìn 20 năm xây dựng Thai Lan Số. (Digiatal Thailand). Chính phủ Thái Lan đã hoàn thiện khung pháp lý cho phát triển các đô thị thông minh do Ủy ban Quốc gia về Smart City phụ trách bao gồm 4 tầng: tầm nhìn, kế hoạch quốc gia; khung chính sách; luật; và văn bản hướng dẫn. Điều này đã tạo thuận lợi lớn cho các đô thị nhanh chóng giải quyết được các thách thức, và triển khai hiệu quả.
Tại Việt Nam, thành phố thông minh giúp tối ưu hóa nguồn lực, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, đảm bảo an ninh, tiện ích cho người dân và phát triển kinh tế, xã hội cũng là mục tiêu của Chính phủ, chính quyền các cấp.
Từ tháng 8/2018, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển ĐTTM bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 – 2025 và định hướng đến năm 2030. Đến nay, trên cả nước có 54/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã và đang triển khai xây dựng đề án đô thị thông minh; 30 tỉnh, thành phố đã phê duyệt đề án, chương trình, kế hoạch phát triển ĐTTM; 15 tỉnh, thành phố đã phê duyệt Kiến trúc ICT phát triển ĐTTM; 38 tỉnh, thành phố đã triển khai Trung tâm IOC cấp tỉnh; 21 tỉnh, thành phố đã triển khai trung tâm IOC cấp đô thị, thành phố thuộc tỉnh, 17/63 tỉnh đã triển khai ứng dụng dịch vụ du lịch thông minh, khoảng trên 10 tỉnh triển khai các ứng dụng về giao thông thông minh, kiểm soát trật tự an toàn đô thị, ngoài ra còn một số ứng dụng trong các lĩnh vực khác như giáo dục thông minh, y tế thông minh.
Ông Đinh Hoàng Long – Phó trưởng phòng dịch vụ số, cục chuyển đổi số quốc gia bộ TT&TT nói về tầm quan trọng của ICT giúp địa phương có tầm nhìn kế hoạch lâu dài trong việc xây dựng ĐTTM. Cần xây dựng kiến trúc ICT hoàn chỉnh đầy đủ với các thành phần của địa phương; kết nối chia sẻ dữ liệu phải được chia sẻ giữa các ngành, lĩnh vực, địa phương bộ ngành; cung cấp dữ liệu phải được mở để tái sử dụng hiệu quả hơn; nguồn nhân lực để tổ chức triển khai cần có chuyên môn cao để làm chủ ICT.
Có những kiến nghị cho chính phủ và doanh nghiệp để triển khai xây dựng ĐTTM tại Việt Nam ông Steven Michael Furst – Giám đốc tư vấn cấp cao Công ty TNHH Hệ thống thông tin FPT chia sẻ, đối với Chính phủ: hướng tới 1 quy trình lập kế hoạch đa cơ quan, đa cấp, đa ngành; làm rõ kết quả mong muốn khi triển khai các chương trình thành phố thông minh; thiết lập các cơ chế chính thức thu hút nhiều bên liên quan hơn nữa, cơ cấu quản trị mang tính hợp tác; hợp lý hoá hợp tác và tiếp cận quốc tế; tạo ra nhận thức chung về mục đích, mục tiêu và yêu cầu của chương trình dự án giữa các bên liên quan; sẵn sàng đầu tư mạnh mẽ hơn để đầu tư; nghiên cứu định mức chuẩn quốc tế; cởi mở với các mô hình kinh doanh sáng tạo; đầu tư bổ sung thay vì trùng lặp,…
Đối với doanh nghiệp: nắm rõ quy định, quy trình và thủ tục mua sắm của chính phủ; sẵn sàng và chuẩn bị nguồn lực; xác định và thiết lập các cơ chế để thu hút và trao quyền cho khách hàng cùng những người thụ hưởng, người tiêu dùng; sẵn sàng giảm giá; sẵn sàng đầu tư; sẵn sàng chia sẻ rủi ro; đồng hành cùng Chính phủ trong việc đáp ứng các nguyên tắc tiêu chuẩn về thiết kế và kiến trúc,…
Triển khai xây dựng ĐTTM thành công khi: hạ tầng phù hợp và hỗ trợ quy hoạch vùng, đô thị tổng thể; các dịch vụ công và dịch vụ tư được cung cấp một cách thông minh, hiệu quả và liền mạch; chính phủ, doanh nghiệp tư nhân, xã hội phối hợp nhịp nhàng để đạt được các mục tiêu chung; các chương trình triển khai từ trên xuống được cân bằng với nhu cầu từ dưới lên của cộng đồng dân cư số có cam kết và năng lực; cuộc sống của người dân được cải thiện; thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững tạo việc làm và sinh kế đồng thời bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường cho tất cả mọi người.
Song song với phiên khai mạc cũng diễn ra triển lãm các gian hàng dành cho các giải pháp, nền tảng, dịch vụ cho Trí tuệ nhân tạo, thành phố thông minh, giao thông thông minh, toà nhà thông minh, kết nối giao thương giữa các doanh nghiệp trong nước và quốc tế với các tỉnh, thành phố, doanh nghiệp, tổ chức ứng dụng CNTT.
Một số hình ảnh tại triển lãm:
Đỗ Phương
