10 nguyên tắc trọng yếu giúp đổi mới sáng tạo doanh nghiệp thành công

Báo cáo Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) năm 2022 của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), Việt Nam xếp vị trí 48/132 quốc gia, nền kinh tế, thuộc nhóm quốc gia đạt được những tiến bộ lớn nhất trong thập kỷ qua.

• Sôi động Tuần lễ Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số TP. Hồ Chí Minh năm 2022
• Techfest ra mắt Báo cáo Hệ sinh thái Đổi mới sáng tạo mở Việt Nam 2022
• Vòng đeo đầu thông minh FRENZ™ giành giải thưởng Đổi mới sáng tạo toàn cầu CES 2023

Theo các chuyên gia, để tăng tốc trong kỷ nguyên số, đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải đổi mới sáng tạo để nâng cao năng suất, chất lượng, tăng doanh thu lợi nhuân, giảm chi phí, từ đó tạo những lợi thế cạnh tranh mới, tạo ra thị trường mới, nâng cao uy tín, vị thế của doanh nghiệp.

Trong xu thế phát triển hiện nay, bất kỳ các loại hình doanh nghiệp ở mọi quy mô, ngành nghề, nếu nhanh chóng chuyển đổi quy trình làm việc từ thủ công sang số hóa, khai thác dữ liệu, đổi mới sáng tạo, tự động hóa quy trình sẽ nắm bắt được cơ hội từ xu thế phát triển của thị trường, đưa doanh nghiệp cạnh tranh và vươn lên. Ngược lại nếu chậm thay đổi, các doanh nghiệp sẽ sớm tụt hậu, bị đẩy ra khỏi cuộc chơi.

Theo thống kê, Việt Nam có 90% doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ, tiềm lực hạn chế nên việc đầu tư cho đổi mới sạng tạo, đổi mới công nghệ còn gặp nhiều rào cản.

Ông Axel Schultze – Chủ tịch Diễn đàn đổi mới sáng tạo thế giới chia sẻ về kinh nghiệm, lộ trình và khuyến nghị doanh nghiệp để hiện thực hóa đổi mới sáng tạo tại Hội thảo về nguyên tắc hiện thực hóa đổi mới sáng tạo cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên số mới đây tại Hà Nội.

Theo đó, 10 nguyên tắc trọng yếu giúp đổi mới sáng tạo doanh nghiệp thành công: Đó là sự cam kết từ lãnh đạo điều hành; nguồn gốc đổi mới sáng tạo; định nghĩa rõ ràng; lập ngân sách cho đổi mới sáng tạo; lên ý tưởng; xây dựng đội ngũ triển khai; tạo lập văn hóa đổi mới sáng tạo; xác định thị trường; thực thi ý tưởng và dữ liệu cho đổi mới sáng tạo.

Trong đó, phân tích về nguyên tắc lên ý tưởng đổi mới sáng tạo dựa trên cơ chế thần kinh học, chuyên gia này cho rằng, tất cả các ý tưởng sáng tạo đều bắt nguồn từ kinh nghiệm ở não bộ kết hợp với những kích thích từ nhu cầu cần phải đổi mới sáng tạo ở bên ngoài.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp có thể có nhiều ý tưởng nhưng nếu không được đưa vào thị trường, không được thực thi thì cũng chỉ là con số 0 vô giá trị, ngược lại nếu từ các ý tưởng đổi mới sáng tạo đó doanh nghiệp quyết tâm thực hiện có thể biến điều tưởng như không thể thành có thể.

Chuyên gia này lấy dẫn chứng, các tập đoàn doanh nghiệp với các đột phá lớn về công nghệ, xe hơi trên thế giới như Google, Microsoft hay Tesla có quá trình chuyển đổi số thành công mà các đối thủ không theo kịp là do đổi mới sáng tạo, bắt đầu từ những ý tưởng kinh doanh của họ. Khi các đối thủ cạnh tranh phát hiện ra những ý tưởng đổi mới sáng tạo này của các “ông lớn” sẽ không thể theo kịp vì đã đi sau 5-7 năm.

Chính vì thế, ông cũng nhấn mạnh đến tầm nhìn của các doanh nghiệp về đổi mới sáng tạo trong kỷ nguyên số. Bản thân lãnh đạo các doanh nghiệp phải đặt câu hỏi mong muốn phát triển thế nào trong tương lai và lên kế hoạch để hiện thực hóa tầm nhìn đó.

Để làm được điều đó, trước hết các doanh nghiệp phải hiểu rõ các nguyên tắc, từ đó xây dựng chiến lược cho đổi mới sáng tạo. Khi xác định, và có câu trả lời về mong muốn như thế nào, xây dựng được lộ trình cho ý tưởng đổi mới sáng tạo từ con số 0, các doanh nghiệp sẽ tìm ra được giải pháp thực thi ý tưởng và lựa chọn mô hình tổ chức phát triển.

Theo đó, các doanh nghiệp cần phải phân biệt rõ mô hình đổi mới sáng tạo và mô hình cũ hiện tại. Các mô hình kinh doanh cũ vẫn phải duy trì để tạo việc làm, lợi nhuận và thu thập dữ liệu. Đổi mới sáng tạo sẽ phát triển trong dài lâu và có thể sẽ tạo ra mô hình kinh doanh đột phá, mang lại nhiều doanh thu lợi nhuận hơn mô hình cũ.

Với mỗi doanh nghiệp hiện nay, điểm quan trọng nhất cần phải chú trọng là thu thập và phân tích dữ liệu từ hoạt động kinh doanh. “Nền tảng đổi mới sáng tạo đầu tiên của doanh nghiệp tỷ USD chúng tôi bắt đầu từ thu thập dữ liệu khách hàng. Việc thu thập và phân tích dữ liệu khách hàng sẽ mang đến thành công cho doanh nghiệp”, ông Axel Schultze chia sẻ thêm.

Thực tế, tất cả các ông lớn đi đầu trong ngành công nghệ toàn cầu như Google, Microsoft cũng phải mất thời gian dài cho lộ trình phát triển các sản phẩm đổi mới sáng tạo đến thành công. Chính vì vậy mà lộ trình chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo là một quá trình dài và cần sự kiên trì từ các doanh nghiệp. Họ sẽ cần khoảng 6 năm từ ý tưởng đến xây dựng giải pháp, đưa giải pháp đổi mới sáng tạo vào thị trường đến thành công. Tiếp đó cần 4 năm để doanh nghiệp đổi mới sáng tạo thành công và dẫn đầu thị trường.

Đỗ Phương