acecook

80 năm, nhìn lại hành trình “xóa mù” của nhân dân qua phong trào Bình dân học vụ

Đào tạo
04/09/2025 09:09
Sau hòa bình lập lại, non sông thu về một mối, nền Giáo dục Việt Nam gánh trọng trách nặng nề: diệt giặc dốt và trang bị tri thức cho toàn dân để hội nhập và vươn tầm thế giới. Trong đó, giai đoạn 1945-1954 được đánh giá là giai đoạn nỗ lực mạnh mẽ và sâu sắc nhất của ngành giáo dục nước nhà.
aa
Sắp diễn ra Triển lãm 80 năm Giáo dục và Đào tạo phát triển đất nước Ngành giáo dục, 80 năm hành trình từ diệt giặc dốt đến chinh phục công nghệ mũi nhọn

“Xóa mù” mọi lúc, mọi nơi

Một trong những thành tựu giá trị nhất của giai đoạn này là phong trào Bình dân học vụ. Đó là cuộc vận động chính trị - xã hội sâu rộng nhằm “diệt giặc dốt”. Với tinh thần sáng tạo, lớp học được mở ở mọi nơi, sử dụng các vật liệu tự tạo. Phong trào không chỉ xóa mù chữ cho hàng triệu người mà còn là nơi tuyên truyền đường lối kháng chiến. Tiếp nối thành công đó, hệ thống Bổ túc văn hóa được hình thành để nâng cao trình độ cho những người đã biết chữ.

Trong giai đoạn này, dù phải sơ tán trường lớp từ thành thị về nông thôn và căn cứ địa, hệ thống giáo dục phổ thông không những được duy trì mà còn phát triển về quy mô. Số lượng trường lớp, giáo viên và học sinh ở cả ba cấp học đều tăng lên đáng kể. Đặc biệt, Chính phủ đã thành lập các trường nội trú cho con em dân tộc thiểu số và học sinh miền Nam, thể hiện tầm nhìn chiến lược trong việc đào tạo cán bộ.

Đối với giáo dục đại học và chuyên nghiệp, ngay sau năm 1945, các trường đại học được khôi phục và chuyển sang giảng dạy bằng tiếng Việt. Trong kháng chiến, các trường sơ tán lên chiến khu và áp dụng phương pháp học đi đôi với hành, gắn liền lý thuyết với thực tiễn chiến trường.

80 năm, nhìn lại hành trình “xóa mù” của người dân Việt Nam
Hình ảnh một buổi tổng kết 1 năm triển khai phong trào Bình dân học vụ, xóa mù chữ diện rộng. Ảnh: Bộ GDĐT

Từ sau năm 1950, việc đào tạo trở nên hệ thống hơn với các trung tâm được hình thành và chính sách cử lưu học sinh đi học tại các nước xã hội chủ nghĩa nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ khoa học - kỹ thuật cốt cán cho tương lai.

Khi đó, giáo dục trở thành mặt trận đấu tranh tư tưởng. Chính quyền Pháp và tay sai thiết lập một nền giáo dục hạn hẹp, chủ yếu ở các thành phố, nhằm mục đích nô dịch, tuyên truyền chống cách mạng và đầu độc thanh niên. Trường học bị biến thành nơi theo dõi, dụ dỗ và bắt lính, đồng thời đàn áp các giáo viên và học sinh yêu nước.

Bất chấp sự kìm kẹp, phong trào giáo dục yêu nước vẫn phát triển mạnh mẽ. Các lớp Bình dân học vụ xóa mù chữ vẫn được duy trì bí mật. Đặc biệt, phong trào đấu tranh chính trị của học sinh, sinh viên diễn ra sôi nổi, tiêu biểu là phong trào đấu tranh của học sinh, sinh viên thành phố Sài Gòn ngày 09/01/1950.

Xây dựng thế hệ “công dân kháng chiến” giỏi đánh giặc, ham học tập

Được xác lập, định hình trên các nguyên tắc tiến bộ là “dân tộc hoá, khoa học hoá, đại chúng hóa”, giáo dục trong giai đoạn 1945-1954 đã đưa tiếng Việt trở thành ngôn ngữ giảng dạy chính thức ở mọi cấp học.

Niềm tin của các tầng lớp nhân dân vào chế độ mới được củng cố khi các phong trào giáo dục như Bình dân học vụ, Bổ túc văn hoá được triển khai mạnh mẽ. Đây được xem là một trong những phong trào giáo dục đại chúng tiêu biểu nhất trong lịch sử giáo dục Việt Nam. Phong trào thể hiện tinh thần dân tộc, đoàn kết, tự lực, tự cường, góp phần nâng cao dân trí, phục vụ công cuộc kháng chiến và kiến quốc.

80 năm, nhìn lại hành trình “xóa mù” của người dân Việt Nam
Các tầng lớp nhân dân học chữ trên mọi địa bàn từ chiến trường đến nhà máy sản xuất, đồng ruộng. Hình ảnh ghi lại một người nông dân vừa đạp nước tưới ruộng vừa đọc sách. Ảnh: Bộ GDĐT

Mặc dù trong điều kiện chiến tranh khốc liệt, đất nước bị chia cắt nhưng hệ thống trường lớp từ mầm non đến đại học không ngừng được mở rộng. Nhiều loại hình trường mới ra đời để đáp ứng nhu cầu kháng chiến, yêu cầu thực tiễn.

Giai đoạn này cũng đánh dấu sự thành công của nền giáo dục khi đã đào tạo thế hệ cán bộ, học sinh, sinh viên có lòng yêu nước, trở thành nguồn nhân lực cốt cán cho thắng lợi của cuộc kháng chiến và công cuộc xây dựng đất nước, hình thành một thế hệ “công dân kháng chiến”.

Những thành tựu đạt được trong giai đoạn 1945-1954 của ngành giáo dục có một ý nghĩa hết sức to lớn, không chỉ góp phần quyết định vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm mà còn đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của ngành giáo dục và đất nước Việt Nam cho các giai đoạn tiếp theo.

80 năm, nhìn lại hành trình “xóa mù” của người dân Việt Nam
Trải qua 80 năm hình thành, phát triển, hội nhập. ngành giáo dục Việt Nam đã thể hiện được bản lĩnh vững vàng trong đào tạo tri thức, đồng hành cùng các ngành khoa học, kinh tế, tài chính, góp phần nâng cao vị thế đất nước. Ảnh: Nguyễn Hạnh

Trong không gian của Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”. Bộ GDĐT đã dành nhiều tâm huyết xây dựng một khu trưng bày, tái hiện rõ ràng, sâu sắc hành trình 80 năm hình thành, xây dựng và phát triển của ngành giáo dục Việt Nam. Những tư liệu, hình ảnh về giai đoạn 1945-1954 cũng được khắc họa rất rõ nét.

Quý độc giả có thể đến gian trưng bày của Bộ GDĐT, nằm trong khuôn khổ Triển lãm 80 năm thành tựu đất nước tại Đông Anh, Hà Nội để tham quan và thu thập thêm những tài liệu quý giá ngành giáo dục nước nhà. Triển lãm diễn ra từ 28/8 đến hết ngày 15/9.

https://tudonghoangaynay.vn
mca
Tin bài khác
EVN và dấu ấn "đầu tàu kinh tế" tại Triển lãm "80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc"

EVN và dấu ấn "đầu tàu kinh tế" tại Triển lãm "80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc"

Tại Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã giới thiệu Sa bàn Hệ thống điện Quốc gia và ứng dụng thực tế ảo, thể hiện vai trò chủ lực kiến tạo huyết mạch năng lượng cho Việt Nam.
AI và robot: Cặp đôi quyền lực định hình thế hệ máy móc hiện đại

AI và robot: Cặp đôi quyền lực định hình thế hệ máy móc hiện đại

Trong kỷ nguyên công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI) và robot không còn hoạt động độc lập, mà đang hợp lực để kiến tạo một thế hệ máy móc thông minh, linh hoạt và gần gũi hơn với đời sống con người. Sự kết hợp này không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất, mà còn mở ra nhiều ứng dụng mới trong y tế, nông nghiệp, giáo dục và cả sinh hoạt thường nhật.
Nhận định phiên giao dịch ngày 4/9: VN-Index đi ngang, dòng tiền xoay vòng tạo cơ hội lướt sóng

Nhận định phiên giao dịch ngày 4/9: VN-Index đi ngang, dòng tiền xoay vòng tạo cơ hội lướt sóng

Phiên giao dịch ngày 3/9 khép lại với diễn biến giằng co khi VN-Index gần như đi ngang ở mức 1.681 điểm. Dòng tiền trên thị trường tiếp tục luân chuyển mạnh giữa các nhóm ngành, từ bluechip sang midcap và penny, tạo ra sự phân hóa rõ nét và mở ra cơ hội lướt sóng ngắn hạn cho nhà đầu tư trong những phiên tới.
An ninh mạng OT 2026: Sáu xu hướng định hình tương lai sản xuất thông minh

An ninh mạng OT 2026: Sáu xu hướng định hình tương lai sản xuất thông minh

Trong kỷ nguyên nhà máy thông minh, dữ liệu di chuyển liên tục qua các cảm biến, robot và bảng điều khiển kết nối. Nhịp tim kỹ thuật số đó vận hành nhờ công nghệ hoạt động (OT - Operational Technology), nhưng đồng thời cũng mở rộng bề mặt tấn công mạng. An ninh mạng OT vì thế đang trở thành ưu tiên hàng đầu của các nhà sản xuất trên toàn cầu.
Lãnh đạo Quốc hội Nga dự duyệt binh và chúc mừng Việt Nam nhân dịp Quốc khánh 2.9

Lãnh đạo Quốc hội Nga dự duyệt binh và chúc mừng Việt Nam nhân dịp Quốc khánh 2.9

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2.9, các nhà lãnh đạo cấp cao của Quốc hội Liên bang Nga đã gửi lời chúc mừng và tham dự các hoạt động kỷ niệm long trọng tại Hà Nội, thể hiện tình cảm hữu nghị gắn bó và cam kết thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt – Nga.
Thư cảm ơn của Ban Chỉ đạo Trung ương kỷ niệm các ngày lễ lớn sau đại lễ 2/9

Thư cảm ơn của Ban Chỉ đạo Trung ương kỷ niệm các ngày lễ lớn sau đại lễ 2/9

Ngày 3/9, Ban Chỉ đạo Trung ương kỷ niệm các ngày lễ lớn và sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước trong 3 năm 2023 - 2025 đã có Thư cảm ơn sau Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Tử vi vòng quay công nghệ ngày 4/9/2025: Tuổi Thìn gặp rắc rối, tuổi Hợi xảy ra bất hòa

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 4/9/2025: Tuổi Thìn gặp rắc rối, tuổi Hợi xảy ra bất hòa

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 4/9/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...
Hà Nội trong những ngày lịch sử: Rực rỡ, hào hùng và tràn đầy cảm xúc

Hà Nội trong những ngày lịch sử: Rực rỡ, hào hùng và tràn đầy cảm xúc

Đại lễ Quốc khánh 2/9 năm nay không chỉ để lại hình ảnh Thủ đô rợp cờ hoa, nhộn nhịp trong những ngày tháng lịch sử, mà còn khắc sâu trong lòng người dân cả nước ký ức khó quên. Dòng người từ 34 tỉnh, thành đổ về Hà Nội, tay vẫy cờ đỏ sao vàng, mắt ánh lên niềm tự hào, tạo nên bức tranh đẹp đẽ và thiêng liêng của tình yêu Tổ quốc.
Thị trường chứng khoán ngày 3/9: Thị trường giằng co, bất động sản, thép và dầu khí hút dòng tiền

Thị trường chứng khoán ngày 3/9: Thị trường giằng co, bất động sản, thép và dầu khí hút dòng tiền

Phiên 3/9 khép lại với trạng thái phân hóa nhưng nghiêng về xu hướng tăng điểm. Dù VN Index giảm nhẹ 0,05%, số mã tăng chiếm ưu thế và dòng tiền lớn vẫn tập trung mạnh vào nhóm ngân hàng, bất động sản, thép và dầu khí, cho thấy tâm lý nhà đầu tư vẫn lạc quan.
Hành trình 80 năm đóng góp của ngành KHCN qua góc nhìn nguyên Bộ trưởng Nguyễn Quân

Hành trình 80 năm đóng góp của ngành KHCN qua góc nhìn nguyên Bộ trưởng Nguyễn Quân

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Tạp chí Doanh nghiệp Việt Nam đã có cuộc trao đổi với TS. Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) về những đóng góp quan trọng của KH&CN trong suốt chặng đường xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, đồng thời nhìn nhận về triển vọng tương lai của ngành.
song-gia-tri