acecook

AI có thể hỗ trợ việc học mà không làm suy yếu tư duy phản biện?

Trí tuệ nhân tạo
16/03/2025 14:30
Trong bối cảnh AI tạo sinh đang thay đổi ngành giáo dục, một câu hỏi lớn đã nảy sinh: Liệu công nghệ này có thể hỗ trợ việc học mà không làm suy yếu tư duy phản biện? Câu trả lời nằm ở cách dạy người học sử dụng AI một cách có ý thức.
aa
AI có thể hỗ trợ việc học mà không làm suy yếu tư duy phản biện?
Mục tiêu cơ bản của giáo dục là phát triển các kỹ năng tư duy phản biện.

Các công nghệ AI tạo sinh (GenAI) như ChatGPT đang khiến ngành giáo dục Việt Nam chuyển đổi mạnh mẽ.

Theo PGS. Agnis Stibe - Đại học RMIT Việt Nam: “Các công cụ AI thường được ca ngợi vì mang lại trải nghiệm học tập cá nhân hóa và khả năng truy cập thông tin ngay lập tức. Tuy nhiên, AI cũng đi kèm với thách thức lớn, việc truy cập mọi thứ dễ dàng có thể khiến người học phụ thuộc quá mức vào AI khi cần giải quyết vấn đề hay lên ý tưởng, dẫn đến kìm hãm tính sáng tạo và tư duy phản biện”.

“Phát triển các kỹ năng tư duy phản biện là mục tiêu cơ bản của giáo dục. Cùng với việc cho phép khai thác lợi ích từ AI tạo sinh, người làm công tác giảng dạy phải đảm bảo việc phát triển trí tuệ của người học không bị ảnh hưởng”, PGS. Agnis Stibe chia sẻ.

TS. Anushka Siriwardana - Giảng viên ngành Digital Marketing tại RMIT cảnh báo, việc lạm dụng GenAI có thể dẫn đến thái độ “biết tuốt” ở người học. Họ quen với việc nhận được câu trả lời tức thì nhưng lại không có động lực để đào sâu vào các vấn đề phức tạp hay phát triển lập luận dựa trên tư duy của chính mình. Điều này mở ra một thách thức quan trọng: Làm thế nào để sử dụng AI nhằm hỗ trợ, chứ không phải thay thế tư duy phản biện?

Nghiên cứu gần đây của RMIT nhấn mạnh một yếu tố quan trọng là tác động điều tiết của tuổi tác và trình độ học vấn đối với cách người học tương tác với công nghệ AI.

Tại Việt Nam, người học với trình độ học vấn cao có thể tích hợp AI hiệu quả hơn vào quá trình học tập của bản thân bởi họ có khả năng tiếp cận các công cụ này với tư duy phản biện.

PGS. Stibe nhận định: “Trong khi người học lớn tuổi và có trình độ học vấn cao hơn có thể tận dụng AI để nâng cao hiểu biết của mình cũng như thực hiện phân tích sâu hơn, thì người trẻ tuổi có thể chỉ dựa vào AI để có được câu trả lời nhanh chóng, điều này có thể cản trở khả năng tư duy phản biện của họ”.

Theo các giảng viên RMIT, các đơn vị giáo dục tại Việt Nam cần xem xét những tác động điều tiết này trong quá trình tích hợp AI. Việc triển khai các chiến lược giáo dục thúc đẩy tư duy phản biện phù hợp với từng nhóm tuổi và trình độ học vấn khác nhau sẽ là điều cần thiết.

“Bằng cách thúc đẩy văn hóa học tập đề cao việc đặt câu hỏi và khuyến khích người học phản biện các thông tin do AI tạo ra, người dạy có thể trang bị tốt hơn cho người học sử dụng công nghệ một cách có ý thức, từ đó nâng cao năng lực tư duy phản biện của họ trong môi trường học tập được AI hỗ trợ”, TS. Siriwardana cho biết.

Phó giáo sư Stibe gợi ý, một cách thiết thực để thúc đẩy tư duy phản biện ở người học là thiết kế các bài tập yêu cầu họ phát triển kỹ năng đặt câu hỏi (hay còn gọi là prompt) hiệu quả khi sử dụng công cụ GenAI. Mục tiêu cuối cùng là giúp người học đặt ít prompt hơn cho mỗi vấn đề mà vẫn nhận được thông tin phù hợp và sáng tạo.

Trong môn học thuộc ngành Digital Marketing tại RMIT, sinh viên có thể được giao nhiệm vụ tìm hiểu những sáng kiến marketing mới nhất dựa trên AI. Sinh viên có thể bắt đầu bằng cách đặt cho AI một câu hỏi tổng quát như: “Các xu hướng mới nhất trong lĩnh vực marketing dựa trên AI là gì”. Sau đó, thay vì liên tục đặt những câu hỏi chung chung, sinh viên có thể tinh chỉnh yêu cầu của mình cụ thể hơn, chẳng hạn như: “Các công cụ AI đang được sử dụng như thế nào để cá nhân hóa trải nghiệm của khách hàng khi trong môi trường tiếp thị kỹ thuật số?”.

Cách tiếp cận này khuyến khích sinh viên tư duy phản biện về các câu hỏi mà họ đặt ra và những chi tiết tinh tế trong thông tin mà họ tìm kiếm. Thông qua bài tập này, sinh viên không chỉ học cách tương tác hiệu quả hơn với AI mà còn phát triển khả năng phân tích và ưu tiên thông tin, từ đó nâng cao kỹ năng tư duy phản biện.

“Điều quan trọng là phải đạt được cân bằng giữa AI và tư duy phản biện. Bằng cách dạy người học cách đặt câu hỏi, tinh chỉnh và phân tích nội dung do AI tạo ra, người dạy có thể biến GenAI thành một công cụ hiệu quả để khuyến khích học tập sâu hơn và trau dồi tư duy phản biện thay vì đơn thuần là một chiếc nạng đỡ”, PGS. Stibe kết luận.

tudonghoangaynay.vn
trien-lam-quoc-te
Tin bài khác
Tổ chức Lễ dâng hương tưởng nhớ Hoàng tử Lang Liêu, tôn vinh văn hóa ẩm thực dân tộc

Tổ chức Lễ dâng hương tưởng nhớ Hoàng tử Lang Liêu, tôn vinh văn hóa ẩm thực dân tộc

Lễ dâng hương tưởng nhớ công lao của Hoàng tử Lang Liêu, người được ghi nhớ trong lịch sử và truyền thuyết dân gian là người đã sáng tạo ra bánh chưng, bánh giầy-hai biểu tượng về văn hóa ẩm thực đặc sắc của dân tộc sẽ diễn ra trong hai ngày 6 và 7/5 (mồng 9 và 10 tháng Tư âm lịch) tại Khu di tích lịch sử văn hóa đền thờ Hoàng tử Lang Liêu, phường Dữu Lâu, thành phố Việt Trì (tỉnh Phú Thọ).
Thị trường chứng khoán ngày 6/5: VN Index giằng co tại vùng kháng cự, dòng tiền tìm đến nhóm midcaps

Thị trường chứng khoán ngày 6/5: VN Index giằng co tại vùng kháng cự, dòng tiền tìm đến nhóm midcaps

Thị trường tiếp tục duy trì sắc xanh nhưng kết phiên với áp lực bán mạnh cuối phiên, cảnh báo áp lực điều chỉnh tại vùng kháng cự quanh 1.250 điểm. Trong bối cảnh nhóm cổ phiếu trụ suy yếu, dòng tiền có dấu hiệu dịch chuyển sang nhóm midcaps và bất động sản.
F88 chính thức trở thành công ty đại chúng

F88 chính thức trở thành công ty đại chúng

Ngày 06/05/2025, Công ty Cổ phần Đầu tư F88 (F88) vừa đạt một bước đi dài tiến gần hơn đến mục tiêu niêm yết trên sàn chứng khoán, mở ra một chương mới trong quá trình phát triển bền vững của công ty với những tiêu chuẩn quản trị cao hơn, minh bạch hơn.
Chính sách mới có hiệu lực từ tháng 5/2025

Chính sách mới có hiệu lực từ tháng 5/2025

Chính sách cho trẻ em nhà trẻ, học sinh, học viên ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; tăng phụ cấp lưu trú khi đi công tác... là những chính sách mới có hiệu lực từ tháng 5/2025.
Cuộc thi viết "Vượt lên số phận" lần thứ VIII có 12 giải chính và 4 giải phụ

Cuộc thi viết "Vượt lên số phận" lần thứ VIII có 12 giải chính và 4 giải phụ

Ngày 6/5, tại Hà Nội, Tạp chí Thanh niên phối hợp với Học viện Báo chí và Tuyên truyền cùng Hội Bảo trợ người khuyết tật và trẻ mồ côi Việt Nam phát động cuộc thi viết “Vượt lên số phận” lần thứ VIII. Năm nay, ngoài các giải thưởng chính, Ban tổ chức sẽ trao nhiều giải phụ gồm: "Nhân vật truyền cảm hứng", "Nhân vật làm chủ khoa học công nghệ", "Sáng tạo" và "Tâm huyết".
Kết thúc kỳ thi TSA lần thứ 3, top 10 thí sinh xuất sắc lộ diện

Kết thúc kỳ thi TSA lần thứ 3, top 10 thí sinh xuất sắc lộ diện

Sáng 6/5, ĐH Bách khoa Hà Nội công bố điểm thi Đánh giá tư duy (TSA) đợt 3 năm 2025, top 10 thí sinh đạt điểm xuất sắc, đến từ nhiều trường THPT các tỉnh/thành lộ diện.
Ngành Nông nghiệp và Môi trường tháo gỡ các điểm nghẽn trong ứng dụng khoa học công nghệ

Ngành Nông nghiệp và Môi trường tháo gỡ các điểm nghẽn trong ứng dụng khoa học công nghệ

Nghị quyết 57-NQ/TW, yêu cầu đổi mới tư duy, đặt nền tảng cho hệ thống chính sách và chương trình hành động trong toàn ngành Nông nghiệp và Môi trường nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh, nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên và phát triển nông nghiệp sinh thái.
Máy đo tọa độ Maestro của Hexagon đáp ứng sản xuất hiện đại

Máy đo tọa độ Maestro của Hexagon đáp ứng sản xuất hiện đại

Ngày 6 tháng 5 năm 2025, Bộ phận Trí tuệ nhân tạo sản xuất của Hexagon thông báo ra mắt MAESTRO, một máy đo tọa độ (CMM) thế hệ tiếp theo hoàn toàn mới được thiết kế từ đầu để đáp ứng nhu cầu năng suất ngày càng tăng của sản xuất hiện đại.
Hyundai kỳ vọng tự động hóa tới 40% việc lắp ráp ôtô nhờ robot hình người

Hyundai kỳ vọng tự động hóa tới 40% việc lắp ráp ôtô nhờ robot hình người

Hyundai thông báo triển khai robot hình người Atlas tại nhà máy lắp ráp ô tô Metaplant America ở bang Georgia (Mỹ). Mục tiêu của Hyundai là giúp tự động hóa tới 40% công việc lắp ráp ô tô tại nhà máy vào cuối năm 2025.
Nhận định phiên giao dịch ngày 6/5: VN Index có thể thử thách mốc 1.250 điểm

Nhận định phiên giao dịch ngày 6/5: VN Index có thể thử thách mốc 1.250 điểm

Phiên giao dịch ngày 06/05 được kỳ vọng sẽ tiếp tục tích cực, với mục tiêu "kiểm định" mốc 1.250 điểm. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần thận trọng với áp lực chốt lời ngắn hạn và những rủi ro từ thông tin quốc tế. Chiến lược phù hợp là cân nhắc hạ tỷ trọng tại vùng kháng cự nếu danh mục đã có lãi, đồng thời quan sát kỹ phản ứng của thị trường trước vùng 1.250 để quyết định giải ngân mới một cách an toàn hơn.
siement
Quảng cáo
moxa