acecook

AI có thể hỗ trợ việc học mà không làm suy yếu tư duy phản biện?

Trí tuệ nhân tạo
16/03/2025 14:30
Trong bối cảnh AI tạo sinh đang thay đổi ngành giáo dục, một câu hỏi lớn đã nảy sinh: Liệu công nghệ này có thể hỗ trợ việc học mà không làm suy yếu tư duy phản biện? Câu trả lời nằm ở cách dạy người học sử dụng AI một cách có ý thức.
aa
AI có thể hỗ trợ việc học mà không làm suy yếu tư duy phản biện?
Mục tiêu cơ bản của giáo dục là phát triển các kỹ năng tư duy phản biện.

Các công nghệ AI tạo sinh (GenAI) như ChatGPT đang khiến ngành giáo dục Việt Nam chuyển đổi mạnh mẽ.

Theo PGS. Agnis Stibe - Đại học RMIT Việt Nam: “Các công cụ AI thường được ca ngợi vì mang lại trải nghiệm học tập cá nhân hóa và khả năng truy cập thông tin ngay lập tức. Tuy nhiên, AI cũng đi kèm với thách thức lớn, việc truy cập mọi thứ dễ dàng có thể khiến người học phụ thuộc quá mức vào AI khi cần giải quyết vấn đề hay lên ý tưởng, dẫn đến kìm hãm tính sáng tạo và tư duy phản biện”.

“Phát triển các kỹ năng tư duy phản biện là mục tiêu cơ bản của giáo dục. Cùng với việc cho phép khai thác lợi ích từ AI tạo sinh, người làm công tác giảng dạy phải đảm bảo việc phát triển trí tuệ của người học không bị ảnh hưởng”, PGS. Agnis Stibe chia sẻ.

TS. Anushka Siriwardana - Giảng viên ngành Digital Marketing tại RMIT cảnh báo, việc lạm dụng GenAI có thể dẫn đến thái độ “biết tuốt” ở người học. Họ quen với việc nhận được câu trả lời tức thì nhưng lại không có động lực để đào sâu vào các vấn đề phức tạp hay phát triển lập luận dựa trên tư duy của chính mình. Điều này mở ra một thách thức quan trọng: Làm thế nào để sử dụng AI nhằm hỗ trợ, chứ không phải thay thế tư duy phản biện?

Nghiên cứu gần đây của RMIT nhấn mạnh một yếu tố quan trọng là tác động điều tiết của tuổi tác và trình độ học vấn đối với cách người học tương tác với công nghệ AI.

Tại Việt Nam, người học với trình độ học vấn cao có thể tích hợp AI hiệu quả hơn vào quá trình học tập của bản thân bởi họ có khả năng tiếp cận các công cụ này với tư duy phản biện.

PGS. Stibe nhận định: “Trong khi người học lớn tuổi và có trình độ học vấn cao hơn có thể tận dụng AI để nâng cao hiểu biết của mình cũng như thực hiện phân tích sâu hơn, thì người trẻ tuổi có thể chỉ dựa vào AI để có được câu trả lời nhanh chóng, điều này có thể cản trở khả năng tư duy phản biện của họ”.

Theo các giảng viên RMIT, các đơn vị giáo dục tại Việt Nam cần xem xét những tác động điều tiết này trong quá trình tích hợp AI. Việc triển khai các chiến lược giáo dục thúc đẩy tư duy phản biện phù hợp với từng nhóm tuổi và trình độ học vấn khác nhau sẽ là điều cần thiết.

“Bằng cách thúc đẩy văn hóa học tập đề cao việc đặt câu hỏi và khuyến khích người học phản biện các thông tin do AI tạo ra, người dạy có thể trang bị tốt hơn cho người học sử dụng công nghệ một cách có ý thức, từ đó nâng cao năng lực tư duy phản biện của họ trong môi trường học tập được AI hỗ trợ”, TS. Siriwardana cho biết.

Phó giáo sư Stibe gợi ý, một cách thiết thực để thúc đẩy tư duy phản biện ở người học là thiết kế các bài tập yêu cầu họ phát triển kỹ năng đặt câu hỏi (hay còn gọi là prompt) hiệu quả khi sử dụng công cụ GenAI. Mục tiêu cuối cùng là giúp người học đặt ít prompt hơn cho mỗi vấn đề mà vẫn nhận được thông tin phù hợp và sáng tạo.

Trong môn học thuộc ngành Digital Marketing tại RMIT, sinh viên có thể được giao nhiệm vụ tìm hiểu những sáng kiến marketing mới nhất dựa trên AI. Sinh viên có thể bắt đầu bằng cách đặt cho AI một câu hỏi tổng quát như: “Các xu hướng mới nhất trong lĩnh vực marketing dựa trên AI là gì”. Sau đó, thay vì liên tục đặt những câu hỏi chung chung, sinh viên có thể tinh chỉnh yêu cầu của mình cụ thể hơn, chẳng hạn như: “Các công cụ AI đang được sử dụng như thế nào để cá nhân hóa trải nghiệm của khách hàng khi trong môi trường tiếp thị kỹ thuật số?”.

Cách tiếp cận này khuyến khích sinh viên tư duy phản biện về các câu hỏi mà họ đặt ra và những chi tiết tinh tế trong thông tin mà họ tìm kiếm. Thông qua bài tập này, sinh viên không chỉ học cách tương tác hiệu quả hơn với AI mà còn phát triển khả năng phân tích và ưu tiên thông tin, từ đó nâng cao kỹ năng tư duy phản biện.

“Điều quan trọng là phải đạt được cân bằng giữa AI và tư duy phản biện. Bằng cách dạy người học cách đặt câu hỏi, tinh chỉnh và phân tích nội dung do AI tạo ra, người dạy có thể biến GenAI thành một công cụ hiệu quả để khuyến khích học tập sâu hơn và trau dồi tư duy phản biện thay vì đơn thuần là một chiếc nạng đỡ”, PGS. Stibe kết luận.

tudonghoangaynay.vn
Bài liên quan
trien-lam-quoc-te
Tin bài khác
Chính sách, nhân lực, dữ liệu - Bộ ba cần tháo gỡ để Việt Nam làm chủ công nghệ

Chính sách, nhân lực, dữ liệu - Bộ ba cần tháo gỡ để Việt Nam làm chủ công nghệ

Làm chủ công nghệ là yếu tố sống còn để doanh nghiệp Việt phát triển đột phá trong kỷ nguyên số. Tại hội thảo do VINASA tổ chức ngày 27/5, các chuyên gia đã chỉ rõ loạt “nút thắt” cần tháo gỡ từ chính sách, dữ liệu đến đào tạo nhân lực.
Sĩ quan Cảnh sát Việt Nam lan tỏa tinh thần vì cộng đồng tại các phái bộ Gìn giữ hòa bình

Sĩ quan Cảnh sát Việt Nam lan tỏa tinh thần vì cộng đồng tại các phái bộ Gìn giữ hòa bình

Không chỉ làm nhiệm vụ nghiệp vụ chuyên môn, lực lượng sĩ quan Công an Việt Nam tham gia gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc còn mang theo trái tim nhân ái, tinh thần sẻ chia, góp phần lan tỏa giá trị nhân văn, vì một thế giới hòa bình và bền vững.
Bộ Công an đào tạo Cảnh sát Gìn giữ hòa bình theo tiêu chuẩn quốc tế

Bộ Công an đào tạo Cảnh sát Gìn giữ hòa bình theo tiêu chuẩn quốc tế

Hướng đến mục tiêu hội nhập sâu rộng vào lực lượng Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, Bộ Công an đang tích cực huấn luyện, chuẩn hóa lực lượng Cảnh sát Gìn giữ hòa bình (GGHB) theo các quy chuẩn quốc tế. Những bước đi bài bản này góp phần khẳng định vai trò, năng lực của lực lượng Công an Việt Nam trên trường quốc tế.
Thị trường chứng khoán ngày 28/5: Nhóm cổ phiếu Vingroup giữ nhịp, VN-Index tăng nhẹ

Thị trường chứng khoán ngày 28/5: Nhóm cổ phiếu Vingroup giữ nhịp, VN-Index tăng nhẹ

Phiên giao dịch ngày 28/5 khép lại với sắc xanh nhạt trên chỉ số VN-Index, bất chấp áp lực bán mạnh trong phiên chiều. Nhóm cổ phiếu Vingroup tiếp tục đóng vai trò đầu tàu, giúp thị trường duy trì đà tăng nhẹ và ghi nhận phiên tăng điểm thứ 4 liên tiếp.
Tử vi vòng quay công nghệ ngày 29/5/2025: Tuổi Dậu sức khỏe không tốt, tuổi Sửu đón nhiều may mắn

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 29/5/2025: Tuổi Dậu sức khỏe không tốt, tuổi Sửu đón nhiều may mắn

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 29/5/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...
Robot hình người trình diễn kỹ năng đấu quyền anh hung hăng như võ sĩ thực

Robot hình người trình diễn kỹ năng đấu quyền anh hung hăng như võ sĩ thực

Robot hình người Unitree của công ty Unitree Robotics - Trung Quốc vừa trình diễn kỹ năng chiến đấu hung hăng như một võ sĩ thực thụ trong một trận đấu quyền anh, tại một trường học ở thành phố Hàng Châu.
Tự động hóa trong ngành năng lượng: Cơ hội và thách thức

Tự động hóa trong ngành năng lượng: Cơ hội và thách thức

Duy trì hệ thống sản xuất và phân phối năng lượng vận hành trơn tru không phải là nhiệm vụ dễ dàng. Nếu không có tự động hóa, mọi quy trình đều phụ thuộc vào sức người - kéo theo hoạt động chậm trễ, lãng phí nguồn lực và khó phản ứng kịp thời khi có sự cố.
PV GAS đạt doanh thu kỷ lục, thúc đẩy chiến lược tăng trưởng bền vững

PV GAS đạt doanh thu kỷ lục, thúc đẩy chiến lược tăng trưởng bền vững

Doanh thu năm 2024 của PV GAS lập đỉnh mới, lợi nhuận vượt xa kế hoạch, cổ tức đề xuất lên tới 21%. Doanh nghiệp cũng khẳng định quyết tâm duy trì đà tăng trưởng và mở rộng đầu tư trong bối cảnh ngành khí đang đối mặt với nhiều thách thức.
Kỷ nguyên của Edge AI

Kỷ nguyên của Edge AI

Khi trí tuệ nhân tạo (AI) không còn bị giới hạn trong màn hình hay điện toán đám mây mà được tích hợp trực tiếp vào môi trường xung quanh, chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên công nghệ hoàn toàn mới: Kỷ nguyên của Edge AI.
Nhận định phiên giao dịch ngày 28/5: Duy trì đà tăng, VN-Index tiến sát mốc kháng cự mạnh

Nhận định phiên giao dịch ngày 28/5: Duy trì đà tăng, VN-Index tiến sát mốc kháng cự mạnh

Phiên giao dịch ngày 27/5 khép lại với tín hiệu tích cực khi chỉ số VN-Index tiếp tục tăng hơn 7 điểm, chốt phiên tại 1.339,81 điểm. Đây là mức cao nhất trong ba năm trở lại đây, cho thấy đà tăng của thị trường đang được duy trì ổn định. Độ rộng thị trường nghiêng hẳn về bên mua với 15/18 nhóm ngành tăng điểm, dẫn đầu là nhóm hàng hóa và dịch vụ công nghiệp.
siement
Quảng cáo
moxa