Lợi ích cũng như tính cấp thiết thực hiện chuyển đổi số (CĐS) trong giáo dục và đào tạo (GD và ĐT) là miễn bàn. Tuy nhiên, để chuyển đổi số thành công trong cho ngành giáo dục đang rất cần bộ tiêu chí, chỉ số đánh giá soi đường.
• 8 xu hướng chuyển đổi số trong giáo dục hiện nay
Tại Hội thảo trực tuyến về chuyển đổi số giáo dục và đào tạo diễn ra sáng ngày 23/12 do Thứ trưởng Bộ GD và ĐT Hoàng Minh Sơn chủ trì. Hội thảo có sự tham dự của các sở/phòng GD và ĐT, các cơ sở đào tạo từ bậc phổ thông đến đại học, trung tâm giáo dục thường xuyên.
Báo cáo của Cục Công nghệ thông tin, Bộ GD và ĐT cho biết, hiện Bộ đang nghiên cứu xây dựng các bộ chỉ số đánh giá CĐS giáo dục và đào tạo ở các cấp độ toàn ngành, địa phương, trong đó đặc biệt quan trọng là bộ chỉ số đánh giá mức độ CĐS các trường phổ thông, đại học.
Mục đích của bộ chỉ số nhằm thúc đẩy CĐS ở các cơ sở giáo dục. Chỉ ra điểm mạnh cần phát huy, điểm yếu cần khắc phục và cung cấp thông tin hỗ trợ các trường có giải pháp phù hợp. Bộ chỉ số cũng nhằm theo dõi đánh giá khách quan, thực chất, công bằng kết quả CĐS ở các cơ sở giáo dục. Tuyên dương các điển hình tốt, cần nhân rộng, tạo phong trào thi đua, học tập lẫn nhau.
Tổ soạn thảo của Bộ GD và ĐT hiện đề xuất 7 bộ chỉ số đánh giá CĐS các cơ sở giáo dục đào tạo bao gồm: Chỉ số hạ tầng, nền tảng số và an toàn thông tin (ATTT); Chỉ số phát triển nhân lực số; Chỉ số về nguồn lực; Chỉ số về xây dựng thể chế; Chỉ số hoạt động quản trị số; Chỉ số hoạt động dạy – học số; Chỉ số hoạt động dịch vụ số học đường.
Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn khẳng định, đại dịch Covid-19 đã cho thấy vai trò quan trọng của ứng dụng công nghệ thông tin, CĐS trong hoạt động dạy và học, quản lý nhà trường, nhà nước và cung cấp dịch vụ hỗ trợ học tập. Để thực hiện CĐS ngành GD và ĐT thành công cần xây dựng bộ chỉ số đánh giá mức độ CĐS trong các cơ sở giáo dục đào tạo. Từ đó, đưa ra tiêu chí đánh giá mức độ CĐS trong toàn ngành, bắt đầu từ các cơ sở giáo dục.
Đóng góp ý kiến tại hội thảo, đại diện Phòng GD và ĐT quận Ba Đình, Học viện Bưu Chính Viễn Thông, Đại học FPT, Đại học Phenikaa, ĐH Quốc gia TP.HCM,… đều đồng quan điểm về việc Bộ GD và ĐT cần sớm ban hành bộ chỉ số, tiêu chí đánh giá này.
Hầu hết các góp ý cũng đồng quan điểm với Bộ trưởng về việc CĐS trong giáo dục phải lấy người học làm trung tâm, CĐS giáo dục đào tạo phải mang lại lợi ích tốt hơn cho người học, cho các thầy cô giáo. Ngoài ra, các đại biểu còn cho rằng hiện nay có nhiều nền tảng công nghệ cho CĐS giáo dục, có nhiều cách làm, nguồn cơ sở dữ liệu vì thế cũng rời rạc, chưa đồng nhất, chưa liên kết chia sẻ nguồn lực dùng chung được.
Xuất phát từ vướng mắc trong thực tế triển khai của ĐH Phenikaa là mặc dù tham khảo các mô hình trong và ngoài nước nhưng hiện tại chưa có hệ thống nào đầy đủ hướng dẫn, đo lường cho CĐS trong giáo dục. Do dó, theo PGS.TS. Phạm Thành Huy – Hiệu trưởng nhà trường thì chỉ số KPI cho CĐS giáo dục là quan trọng nhất cho các trường đại học. Trên cơ sở bộ chỉ số, tiêu chí đánh giá, các trường mới có cơ sở lựa chọn lộ trình, cách thức triển khai cụ thể.
“Bộ chỉ số, tiêu chí cho CĐS giáo dục là cực kỳ quan trọng, cần có tầm nhìn chung để đi chung một lộ trình”. TS. Dương Tôn Thái Dương (ĐHQG TP.HCM) có cùng nhận định.
Cụ thể hơn, đại diện Sở GD và ĐT TP.HCM cho rằng Bộ GD và ĐT cần có chỉ số, tiêu chí về phần mềm ứng dụng, công khai bộ chỉ số cũng như xây dựng cơ chế chính sách đặc thù hơn cho giáo dục để các địa phương có thể xã hội hóa nguồn lực cho CĐS.
Ngoài sự cấp thiết xây dựng bộ chỉ số, tiêu chí đánh giá, nhiều đại biểu cũng chia sẻ các giải pháp, mô hình CĐS mà cơ sở đang triển khai thời gian qua để cùng nhau tham khảo.
Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn đánh giá cao các ý kiến đóng góp, chia sẻ của các đại biểu tại hội thảo và cho biết sẽ tổng hợp, tiếp thu các kiến đóng góp. Thứ trưởng nhấn manh: “Để xây dựng bộ chỉ số mất khá nhiều thời gian, dù tiêp cận ở góc độ xây dựng nguồn lực cho CĐS hay góc độ các tiêu chí đánh giá thì CĐS giáo dục vẫn thống nhất một mục tiêu là lấy người học làm trung tâm, người học là khách hàng đặc biệt, phải làm cho người học thấy lợi ích, tự nguyện tham gia vào môi trường giáo dục số, chứ không phải vì dịch bệnh Covid-19 hay mệnh lệnh hành chính mới tham gia vào”.
Ngoài ra, Thứ trưởng yêu cầu tổ soạn thảo phối hợp cùng các cơ quan quản lý giáo dục địa phương, các cơ sở giáo dục đào tạo tiếp tục nghiên cứu và xây dựng bộ chỉ số và sớm công bố cho toàn ngành giáo dục, đồng thời, tiến hành đánh giá thử nghiệm các cơ sở giáo dục, rút kinh nghiệm hoàn thiện tiếp.
Trần Hằng
