Để hiện thực hóa Cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0 cần nguồn nhân lực kỹ thuật chuyên sâu, trong đó không thể thiếu ngành Kỹ thuật robot và Trí tuệ nhân tạo.
Những năm gần đây các cơ sở đào tạo cũng đã đánh giá được tầm quan trọng của việc cung cấp cho xã hội nguồn nhân lực cần thiết này cho nên đã kịp thời mở chương trình đào tạo. Trường ĐH Giao thông Vận tải cũng vậy. Bắt đầu từ năm học 2021-2022, Khoa Điện – Điện tử chính thức tuyển sinh đào tạo Kỹ sư ngành Kỹ thuật robot và Trí tuệ nhân tạo.
1.Mục tiêu đào tạo
1.1. Mục tiêu chung
Mục tiêu chung của chương trình đào tạo kỹ sư ngành kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo là đào tạo ra những kỹ sư kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo có kiến thức chuyên sâu về robot và trí tuệ nhân tạo, có kỹ năng thực hành nghề nghiệp, năng lực phát triển các phần mềm ứng dụng thị giác máy, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, học máy, học sâu, các thuật toán điều khiển thông minh ứng dụng trí tuệ nhân tạo để thiết kế, tích hợp, lập trình, vận hành, bảo dưỡng hệ thống điều khiển robot trong công nghiệp, dân dụng và giao thông vận tải; có trách nhiệm và đạo đức nghề nghiệp, thích nghi với môi trường làm việc trong lĩnh vực robot và trí tuệ nhân tạo, có khả năng tự học để thích ứng với sự phát triển của khoa học công nghệ trong thời đại công nghiệp 4.0.
Kết quả của chương trình đào tạo kỹ sư ngành kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo là đào tạo nguồn nhân lực theo hướng chuyên sâu nghề nghiệp và ứng dụng trong lĩnh vực robot và trí tuệ nhân tạo, đáp ứng nhu cầu thị trường việc làm trong thời đại công nghiệp 4.0, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm anh ninh quốc phòng và hội nhập quốc tế.
Sau khi tốt nghiệp, sinh viên được cấp bằng kỹ sư ngành kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo. Đây là một trong những lĩnh vực hấp dẫn nhất của công nghiệp 4.0 và nhu cầu việc làm trong lĩnh vực này được dự đoán sẽ tăng mạnh trong tương lai. Sinh viên ra trường ngoài được trang bị các kiến thức, kỹ năng về robot và trí tuệ nhân tạo, dự kiến sẽ có được kinh nghiệm thực tế trong các dự án nghiên cứu về điều khiển robot, điều khiển tích hợp robot – PLC, lập trình IoT, hệ nhúng, học máy, học sâu, khai phá dữ liệu, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, điện toán đám mây, tính song song – phân tán và thị giác máy tính cho robot.
1.2. Mục tiêu cụ thể
Chương trình đào tạo kỹ sư ngành kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo được xây dựng theo hướng kỹ thuật, nhằm mục tiêu đào tạo ra những kỹ sư theo hướng chuyên sâu nghề nghiệp về robot và trí tuệ nhân tạo, bao gồm các lĩnh vực điện – điện tử, điều khiển tự động, cơ khí – động lực học robot, công nghệ thông tin cho robot; có kỹ năng thực hành nghề nghiệp, năng lực phát triển phần mềm về trí tuệ nhân tạo, học máy, học sâu, khai phá dữ liệu, thị giác máy, điện toán đám mây, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, tính toán lưới cho hệ thống robot và các thuật toán điều khiển thông minh trong việc thiết kế, tích hợp, lập trình, vận hành, bảo trì các hệ thống robot trong công nghiệp, dân dụng và giao thông vận tải; có trách nhiệm và đạo đức nghề nghiệp, thích nghi với môi trường làm việc trong lĩnh vực robot và trí tuệ nhân tạo, có khả năng tự học để thích ứng với sự phát triển của khoa học công nghệ; đáp ứng nhu cầu thị trường việc làm trong thời đại công nghiệp 4.0 về robot và trí tuệ nhân tạo cho đất nước.
Cụ thể, sinh viên tốt nghiệp chương trình đào tạo ngành kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo, có:
– Kiến thức cơ bản về toán lý tin, kiến thức cơ sở ngành, kiến thức chuyên môn ngành và chuyên ngành nâng cao trong các lĩnh vực điện – điện tử, điều khiển tự động, cơ khí – động lực học robot và công nghệ thông tin cho robot, như là lập trình C, Java, PHP&MySQL, cơ sở dữ liệu, cấu trúc dữ liệu và giải thuật, hệ thống IoT, điện tử công suất robot, cảm biến và thiết bị chấp hành robot, điều khiển truyền động robot, mạng truyền thông, lập trình robot và lập trình tích hợp robot-PLC, xe tự hành & robot di động, robot bày đàn; phát triển các thuật toán và phần mềm về trí tuệ nhân tạo, học máy, học sâu, khai phá dữ liệu, thị giác máy, điện toán đám mây, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, tính toán lưới ứng dụng cho robot và các thuật toán điều khiển thông minh để lập trình xử lý thông tin dữ liệu, điều khiển robot thông minh, tích hợp robot trong các máy, dây chuyền, hệ thống tự động hóa.
– Kỹ năng và tố chất cá nhân, tư duy hệ thống và tư duy phân tích vấn đề, độc lập tự chủ trong tiếp cận, tổ chức thực hiện và giải quyết các vấn đề kỹ thuật của hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo thích ứng với môi trường làm việc liên ngành, quốc tế và thời đại công nghiệp 4.0; tự đào tạo, tự cập nhật kiến thức, tự nghiên cứu khoa học và triển khai các ứng dụng kỹ thuật, khả năng học tập ở trình độ cao hơn.
– Kỹ năng giao tiếp, sử dụng ngoại ngữ và làm việc nhóm đa ngành, thảo luận và thuyết trình chuyên môn có hiệu quả trong môi trường chuyên môn và trong cộng đồng.
– Khả năng hình thành ý tưởng, phân tích mô tả đề xuất giải pháp, thiết kế lại, thiết kế mới, triển khai, vận hành và đánh giá các ứng dụng trí tuệ nhân tạo, các hệ thống robot, xe tự hành và hệ thống tự động hóa sản xuất thông minh trong bối cảnh doanh nghiệp và xã hội.
2. Chuẩn đầu ra chương trình đào tạo kỹ sư ngành Kỹ thuật robot và Trí tuệ nhân tạo
Sau khi hoàn thành chương trình đào tạo kỹ sư ngành kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo, người học có phẩm chất chính trị, đạo đức và sức khoẻ tốt, có năng lực chuyên môn sâu để phát triển thuật toán và phần mềm ứng dụng trí tuệ nhân tạo, học máy, học sâu, khai phá dữ liệu, thị giác máy, điện toán đám mây, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, tính toán song song – phân tán ứng dụng cho robot, đồng thời phát triển thuật toán điều khiển thông minh, thiết kế, tích hợp, lập trình, vận hành, bảo dưỡng các hệ thống robot, xe tự hành và hệ thống tự động hóa sản xuất thông minh.
2.1. Kiến thức
– Ứng dụng khối kiến thức cơ bản về toán học, vật lý, tin học trong mô tả, phân tích, tính toán hệ thống điều khiển robot trong công nghiệp, dân dụng và giao thông vận tải.
– Sử dụng khối kiến thức cơ sở ngành trong các lĩnh vực điện -điện tử, điều khiển tự động, cơ khí – động lực học robot và công nghệ thông tin cho robot để phân tích, tính toán, lập trình, mô phỏng hệ thống điều khiển robot.
– Áp dụng khối kiến thức chuyên môn ngành và chuyên ngành trong hai lĩnh vực robot và trí tuệ nhân tạo để tham gia thiết kế, phân tích cấu trúc phần cứng và phát triển phần mềm robot, lập trình hệ nhúng/Java/PHP/PLC cho các ứng dụng robot, học máy và trí tuệ nhân tạo, chú trọng tham gia phát triển các ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong xử lý thông tin và điều khiển robot.
– Vận dụng khối kiến thức chuyên môn ngành và chuyên ngành nâng cao về học sâu, khai phá dữ liệu, thị giác máy, điện toán đám mây, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, tính toán lưới, IoT công nghiệp để thiết kế, vận hành và đánh giá các ứng dụng trí tuệ nhân tạo, các hệ thống robot và hệ thống tự động hóa sản xuất thông minh.
2.2. Kỹ năng
a). Kỹ năng, thái độ nghề nghiệp
– Khả năng nhận thức rõ ràng về mối liên hệ mật thiết và ảnh hưởng của giải pháp khoa học kỹ thuật của hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo với các yếu tố kinh tế, xã hội và môi trường trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc cách mạng 4.0.
– Khả năng nhận biết vấn đề, hình thành ý tưởng, thiết lập các yêu cầu, đề xuất giải pháp, xác định chức năng các thành phần của hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo.
– Khả năng tìm tòi, phát hiện các vấn đề thực tế, hình thành ý tưởng giải pháp kỹ thuật tiên tiến trên nền tảng kiến thức chuyên môn ngành, chuyên ngành nâng cao chuyên sâu về robot và trí tuệ nhân tạo và đánh giá các giải pháp kỹ thuật được đề xuất cho hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo.
– Khả năng tham gia thiết kế các thành phần của hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo, chú trọng thiết kế chương trình phần mềm và các thuật toán ứng dụng học máy và trí tuệ nhân tạo trong xử lý thông tin và điều khiển robot.
– Khả năng vận dụng kiến thức chuyên môn ngành, chuyên ngành nâng cao vào đánh giá quá trình thiết kế và thiết kế tối ưu hệ thống robot ứng dụng trí tuệ nhân tạo.
– Khả năng tham gia triển khai, tích hợp phần cứng và phát triển phần mềm ứng dụng học máy, trí tuệ nhân tạo, tập trung triển khai phần mềm ứng dụng học máy, trí tuệ nhân tạo trong xử lý thông tin và điều khiển robot.
– Khả năng vận dụng kiến thức chuyên môn ngành, chuyên ngành nâng cao vào đánh giá quá trình triển khai tích hợp phần cứng và phát triển phần mềm ứng dụng học máy, học sâu, khai phá dữ liệu, thị giác máy, điện toán đám mây, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, tính toán lưới, IoT cho hệ thống robot.
– Khả năng vận hành và bảo trì các hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo.
– Khả năng vận dụng kiến thức chuyên môn ngành, chuyên ngành nâng cao vào đánh giá quá trình vận hành và bảo trì hệ thống robot và phần mềm trí tuệ nhân tạo.
b). Kỹ năng, tố chất cá nhân
– Kỹ năng phân tích, giải quyết vấn đề, xác định mô hình phù hợp cho hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo.
– Kỹ năng khảo sát, thực hiện các thí nghiệm, phân tích dữ liệu của hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo.
– Kỹ năng tư duy hệ thống để hiểu các tương tác và hoạt động giữa các bộ phận trong robot.
– Khả năng tự nghiên cứu các giải pháp kỹ thuật công nghệ tiên tiến, ứng dụng vào giải quyết các vấn đề của hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo.
– Khả năng tư duy chủ động để giải quyết các vấn đề của hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo, có đạo đức và trách nhiệm công việc, khả năng quản lý tốt thời gian cá nhân, ý thức học tập suốt đời; Khả năng tự nhận thức về đạo đức nghề nghiệp và sở hữu trí tuệ.
c). Kỹ năng mềm
– Kỹ năng làm việc độc lập, hợp tác làm việc nhóm, tổ chức và lãnh đạo nhóm đa ngành đa lĩnh vực trong môi trường hội nhập quốc tế.
– Kỹ năng giao tiếp hiệu quả bằng văn bản, thuyết trình và thảo luận, sử dụng hiệu quả thiết bị truyền thông đa phương tiện trong học tập và tham gia các hội nghị, hội thảo khoa học; kỹ năng giao tiếp bằng tiếng Anh phục vụ công việc và chuyên môn. Đạt trình độ ngoại ngữ bậc 3 (tương đương B1 Châu Âu/CEFR) khung năng lực ngoại ngữ Việt Nam 6 bậc theo quy định của Bộ giáo dục và Đào tạo, có kiến thức cơ bản về ngoại ngữ trong lĩnh vực robot và trí tuệ nhân tạo.
2.3. Năng lực tự chủ và trách nhiệm
– Có trách nhiệm công dân, có thái độ và đạo đức nghề nghiệp đúng đắn, có ý thức tổ chức kỷ luật và tác phong công nghiệp.
– Có khả năng tự tiếp thu kiến thức nghề nghiệp và học tập suốt đời; khả năng làm việc độc lập và hoạt động hiệu quả trong nhóm.
– Có phương pháp làm việc logic khoa học, khả năng xây dựng các phương pháp luận và tư duy mới trong thiết kế, đánh giá, vận hành, bảo dưỡng hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo.
3. Chương trình đào tạo kỹ sư ngành Kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo
Kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo là ngành đào tạo liên ngành Điện – Điện tử, Cơ khí – Tự động hóa và Công nghệ thông tin, trong đó: khối kiến thức công nghệ thông tin chiếm 30% và khối kiến thức Điện – Điện tử, Cơ khí – Tự động hóa chiếm 40%, còn lại 30% khối kiến thức đại cương.
Các kỹ sư ngành Kỹ thuật robot và Trí tuệ nhân tạo có cơ hội việc làm rất lớn và đa dạng, gồm:
– Kỹ sư thiết kế, phát triển sản phẩm hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo: các công ty chế tạo robotics như Yaskawa, ABB, Fanuc, Kuka, Kawasaki, Nachi, Epson, Mitsubishi Electric; các công ty công nghệ về xe tự hành trong khu vực và trên thế giới; các công ty chế tạo máy và công nghiệp phụ trợ như Trường Hải Auto, Thành Công Group, Vietnam Autotech Machinery,…
– Kỹ sư lập trình, vận hành chạy thử các hệ thống robot-PLC: làm việc ở các công ty cung cấp dịch vụ và giải pháp kỹ thuật tự động hóa như ATTS,…
– Kỹ sư thiết kế, tích hợp, lập trình hệ thống robot và trí tuệ nhân tạo trong các dây chuyển sản xuất tự động: làm việc ở các công ty chế tạo robotics; các công ty công nghệ về xe tự hành; các công ty thương mại và kỹ thuật về robotics và trí tuệ nhân tạo.
– Kỹ sư thiết kế, lập trình hệ nhúng – IoT, phát triển phần mềm học máy, học sâu, thị giác máy và trí tuệ nhân tạo: các công ty làm về trí tuệ nhân tạo.
– Kỹ sư quản lý dự án, kiểm định đánh giá dự án, tư vấn thiết kế giám sát dự án về hệ thống robot – trí tuệ nhân tạo: các công ty đầu tư và tư vấn thiết kế giám sát về về robot và trí tuệ nhân tạo.
– Kỹ sư quản lý, vận hành, bảo trì bảo dưỡng, sửa chữa hệ thống robot tại các nhà máy, dây chuyền sản xuất tự động: Vinfast Vietnam, Viettel post, VNPT post,…
– Kỹ sư tư vấn giải pháp cho các doanh nghiệp trong lĩnh vưc robot – trí tuệ nhận tạo
– Kỹ sư kinh doanh bán hàng, tư vấn kỹ thuật và cung cấp dịch vụ kỹ thuật robotics: các công ty thương mại và kỹ thuật về robot – trí tuệ nhân tạo
– Cán bộ giảng dạy, nghiên cứu tại các Trường Đại học – Cao đẳng, các Viện – Trung tâm nghiên cứu trong – lĩnh vực robot – trí tuệ nhân tạo.
– Khởi nghiệp, tự thành lập doanh nghiệp trong lĩnh vực robot – trí tuệ nhân tạo.
Ngoài ra, kỹ sư ngành Kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo có thể tiếp tục học nâng cao ở bậc sau đại học: thạc sĩ, tiến sĩ ở các trường đại học trong nước và quốc tế.
Nhu cầu sử dụng robot công nghiệp ở các quốc gia Đông Nam Á đang ngày càng gia tăng. Việt Nam hiện đang đứng sau nhiều nước trong khu vực về triển khai sử dụng robot công nghiệp. Theo báo cáo mới đây của World Bank, robot được sử dụng trong sản xuất tại Việt Nam thuộc nhóm thấp trong khối ASEAN-6.
Kết quả khảo sát nhu cầu nguồn nhân lực ngành Kỹ thuật robot và trí tuệ nhân tạo của Trường Đại học GTVT tại các doanh nghiệp, công ty, cơ quan đơn vị trên địa bàn thành phố Hà Nội và một số tỉnh khác như Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, TP. Hồ Chí Minh,… cho thấy, từ nay đến năm 2030, tổng nhu cầu nhân lực ngành Kỹ thuật robot và Trí tuệ nhân tạo trình độ đại học, cần được đáp ứng cho thị trường lao động Việt Nam là rất lớn.
Khoa Điện – Điện tử – Trường ĐH Giao thông Vận tải sẽ đồng hành cùng sinh viên đón đầu xu hướng nguồn nhân lực chuyên sâu này, trao cơ hội việc làm cho kỹ sư sau khi tốt nghiệp.
Nguyễn Thanh Hải
ĐH Giao thông Vận tải
![[E-Magazine] Điện thoại rất “thông minh”, còn bạn thì sao?](https://tudonghoangaynay.vn/stores/news_dataimages/2025/072025/06/21/croped/120250706213920.jpg?250706104245)
