acecook

Dữ liệu và AI đang trở thành 'nguồn điện thứ hai' cho ngành năng lượng

Trí tuệ nhân tạo
31/07/2025 15:06
Ngành năng lượng Việt Nam đang đứng trước thời điểm bản lề để chuyển đổi, nơi dòng điện không chỉ đến từ lưới điện vật lý, mà còn qua sức mạnh của quản trị dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI).
aa
Dữ liệu và AI đang trở thành nguồn điện thứ hai cho ngành năng lượng
Quản trị dữ liệu và AI trở thành trọng tâm trong mọi quyết sách vận hành.

Từ khủng hoảng năng lượng toàn cầu đến áp lực nội tại về tăng trưởng xanh và hiệu suất vận hành, ngành năng lượng đang phải thích nghi với tốc độ chuyển đổi chưa từng có. Quản trị dữ liệu và AI trở thành trọng tâm trong mọi quyết sách vận hành.

Dữ liệu trở thành tài sản chiến lược

Trong kỷ nguyên số, dữ liệu là yếu tố cốt lõi, được ví như dòng điện thứ hai nuôi sống vận hành nhà máy. Mỗi ngày, các nhà máy điện, trung tâm giám sát, trạm truyền tải sinh ra hàng triệu dòng dữ liệu từ cảm biến, camera, hệ thống điều khiển giám sát và thu thập dữ liệu,… Việc xử lý, lưu trữ và khai thác đúng cách nguồn dữ liệu này sẽ quyết định hiệu suất vận hành và năng lực dự báo trong toàn chuỗi cung ứng năng lượng.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay, nhiều doanh nghiệp và nhà máy vẫn đang gặp những "nút thắt" trong quản trị dữ liệu với các hệ thống rời rạc, phân tán, không được kết nối liền mạch để hình thành bức tranh đa chiều về hoạt động sản xuất - kinh doanh. Đây không chỉ là rào cản lớn trong quá trình chuyển đổi số, mà còn làm suy giảm hiệu quả quản trị, cản trở tốc độ ra quyết định và hạn chế năng lực cạnh tranh dài hạn.

Hệ thống phân mảnh chính là điểm nghẽn của chuyển đổi số. Phần lớn các doanh nghiệp vẫn đang vận hành trên nhiều hệ thống đơn lẻ. Dữ liệu phân tán và thiếu quy hoạch tổng thể, gây khó khăn lớn trong quản trị và đồng bộ. Việc sử dụng dữ liệu từ nhiều nguồn không đồng nhất từ hệ thống phần mềm, nhập tay, đến các file theo dõi riêng biệt.

Đồng thời, việc thiếu nhất quán trong các chỉ tiêu và cách tính toán cũng như công cụ khai thác số liệu chuyên sâu cũng khiến việc báo cáo đánh giá và đo lường trở nên thiếu tin cậy, giảm tính hiệu quả của các quyết định điều hành.

Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp chỉ tập trung số hóa quy trình mà chưa thực sự đầu tư số hóa dữ liệu. Hệ quả là xuất hiện nhiều dữ liệu phi cấu trúc dưới dạng file đính kèm, gây lãng phí tài nguyên lưu trữ và rất khó khai thác hiệu quả.

Việc thiếu hụt master data (Dữ liệu chủ) - tập hợp dữ liệu cốt lõi về tài sản doanh nghiệp như vật tư, thiết bị, nhân sự, tài chính,... trở thành rào cản chuẩn hóa toàn hệ thống, gây lãng phí nguồn lực và sai lệch thông tin.

Chính vì vậy, doanh nghiệp cần coi dữ liệu như một tài sản chiến lược của doanh nghiệp, là nền tảng cho mọi quyết định quản trị và phát triển, đồng thời xây dựng chiến lược dữ liệu rõ ràng, từ xác định kiến trúc hệ thống, chuẩn hoá cấu trúc dữ liệu, đến triển khai công nghệ và công cụ phù hợp để dữ liệu thực sự trở thành "trái tim số" của doanh nghiệp.

Kinh nghiệm xây dựng chiến lược dữ liệu bài bản

Theo chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn đồng hành cùng các doanh nghiệp năng lương, ông Nguyễn Chí Linh, đại diện Tổng Công ty Giải pháp doanh nghiệp Viettel (Viettel Solutions) đã chia sẻ phương pháp tiếp cận theo "5 câu hỏi cốt lõi" giúp doanh nghiệp xác định chiến lược dữ liệu, bao gồm: xác định tài sản dữ liệu hiện có; hiểu rõ nhu cầu dữ liệu phục vụ kinh doanh và quản trị; quản lý và lưu trữ dữ liệu trọng yếu hiệu quả; đảm bảo dữ liệu "đúng - đủ - sạch - sống; xây dựng báo cáo đa chiều, hỗ trợ dự báo chính xác và toàn diện.

Với đặc thù vận hành phức tạp và yêu cầu giám sát theo thời gian thực, doanh nghiệp ngành năng lượng cần tiếp cận quản trị dữ liệu một cách bài bản, theo khung quản trị dữ liệu như các mảng trọng yếu: an toàn và chất lượng dữiệu, quản lý siêu dữ liệu, dữ liệu chủ, mô hình hóa, lưu trữ - vận hành, phân tích, quản trị,... Mục tiêu là xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu thống nhất, hỗ trợ hiệu quả cho cả vận hành và ra quyết định chiến lược.

Đặc biệt, doanh nghiệp cần xác định rõ chiến lược dữ liệu trước khi đầu tư vào công nghệ. "Làm dữ liệu là làm ngược, phải xác định đích đến cụ thể về dữ liệu cần phục vụ trực tiếp cho các mục tiêu kinh doanh và quản trị, thay vì chạy theo xu hướng công nghệ một cách hình thức", đại diện Viettel Solutions nhấn mạnh.

Ứng dụng AI để dự báo, bảo trì và tối ưu năng suất vận hành

Khi dữ liệu đã sẵn sàng, AI trở thành đòn bẩy giúp ngành năng lượng vận hành thông minh. Ông Phạm Tường Chiến, Giám đốc Công nghệ Viettel Cloud Platform cho biết, Viettel sở hữu hàng loạt ứng dụng thực tiễn của AI trong lĩnh vực năng lượng: từ dự báo phụ tải điện, phân tích bất thường, bảo trì chủ động đến tự động hóa và hỗ trợ ra quyết định.

Các mô hình AI chuyên biệt theo lĩnh vực đang được Viettel triển khai nhằm phân tích dữ liệu cảm biến, camera, âm thanh, nhiệt độ,… theo thời gian thực. Nhờ đó, hệ thống có thể phát hiện dấu hiệu bất thường trước khi xảy ra sự cố, tự động điều chỉnh lịch bảo trì để giảm thời gian dừng máy và tối ưu chi phí vận hành.

Ngoài ra, AI còn hỗ trợ phân tích hình ảnh tổ máy, đo hiệu suất, tối ưu lưu trữ năng lượng tái tạo và vận hành hệ thống chatbot kỹ thuật trong nhà máy. Các mô hình AI này được huấn luyện và vận hành thông qua AI Studio, nền tảng tích hợp các công cụ như Jupyter Notebook, suy luận từ AI (API), kho lưu trữ trung tâm,… giúp doanh nghiệp triển khai AI từ bước thử nghiệm đến sản phẩm thực tế mà không cần đầu tư hạ tầng riêng.

Theo các chuyên gia, chuyển đổi số trong ngành năng lượng không thể chỉ dừng ở ứng dụng công nghệ rời rạc. Giá trị thật sự chỉ được tạo ra khi dữ liệu, AI, IoT và hạ tầng điện toán được kết nối thành một hệ sinh thái thống nhất - có khả năng mở rộng theo nhu cầu và đảm bảo chủ quyền trong vận hành.

Hiện nay, Viettel Solutions đang sở hữu một nền tảng một hệ sinh thái số "Make in Vietnam", được thiết kế riêng cho đặc thù doanh nghiệp Việt. Hệ sinh thái này cho phép triển khai toàn bộ vòng đời AI ngay trên hạ tầng điện toán đám mây nội địa, từ dịch vụ GPU-as-a-Service linh hoạt theo giờ, đến nền tảng điều phối Kubernetes (VKE), và AI Studio phục vụ phát triển, huấn luyện và suy luận mô hình.

Doanh nghiệp có thể dễ dàng đưa các mô hình AI vào thực tiễn mà không cần đầu tư hạ tầng vật lý, đồng thời vẫn đảm bảo tốc độ, bảo mật và khả năng tích hợp mượt mà với các hệ thống điều hành hiện hữu như EM, HMI,...

Trong hành trình chuyển đổi số ngành năng lượng, sự kết hợp giữa dữ liệu và AI không chỉ giúp doanh nghiệp Việt tối ưu vận hành, mà còn trao quyền chủ động để định hình tương lai công nghệ thay vì phụ thuộc vào giải pháp quốc tế.

baochinhphu.vn
mca
Tin bài khác
Chung tay bảo vệ và phát triển bền vững nghành nước Việt Nam

Chung tay bảo vệ và phát triển bền vững nghành nước Việt Nam

Theo báo cáo Vietnam’s Sector Spotlight Series của FiinRatings, thị trường nước sạch Việt Nam đang ghi nhận nhiều điểm sáng. Trong 10 năm qua, lượng nước sạch thương mại tăng trưởng bình quân 6,3% mỗi năm và được dự báo sẽ tiếp tục tăng 5 - 7% mỗi năm cho đến năm 2030, nhờ nhu cầu ngày càng cao từ hộ gia đình, sản xuất công nghiệp và thương mại.
Tin tức ngân hàng nổi bật tuần qua: Techcombank khẳng định “Thị trường vàng mở ra cơ hội đầu tư hấp dẫn"

Tin tức ngân hàng nổi bật tuần qua: Techcombank khẳng định “Thị trường vàng mở ra cơ hội đầu tư hấp dẫn"

Tuần qua, nhiều ngân hàng đã có những động thái quan trọng nhằm mở rộng dịch vụ và thu hút khách hàng với hàng loạt diễn biến đáng chú ý liên quan đến hoạt động kinh doanh, chiến lược nhân sự như: TPBank vượt mốc 450.000 tỷ đồng tài sản; NCB tăng vốn sớm hơn kế hoạch; CFO Techcombank khẳng định “Thị trường vàng mở ra cơ hội đầu tư hấp dẫn..."
Chiếu miễn phí phim Mưa đỏ và Tử chiến trên không tại Hội chợ Mùa Thu 2025

Chiếu miễn phí phim Mưa đỏ và Tử chiến trên không tại Hội chợ Mùa Thu 2025

Khán giả đến Hội chợ Mùa Thu 2025 sẽ có dịp thưởng thức miễn phí hai bộ phim Việt Nam được đánh giá cao trong năm - Mưa đỏ và Tử chiến trên không tại Trung tâm Triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), từ ngày 26/10 đến 4/11.
Năm 2026 HUST giảm xét tuyển học bạ, giữ ổn định 3 phương thức tuyển sinh

Năm 2026 HUST giảm xét tuyển học bạ, giữ ổn định 3 phương thức tuyển sinh

Đại học Bách khoa Hà Nội (HUST) vừa công bố phương thức tuyển sinh 2026 với 9.880 chỉ tiêu, giữ ổn định 3 phương án gồm xét tuyển tài năng, xét điểm thi đánh giá tư duy, xét điểm thi tốt nghiệp THPT và 11 tổ hợp xét tuyển.
Thị trường chứng khoán ngày 24/10: Cổ phiếu họ Viettel tỏa sáng giữa sắc đỏ chung của thị trường

Thị trường chứng khoán ngày 24/10: Cổ phiếu họ Viettel tỏa sáng giữa sắc đỏ chung của thị trường

VN Index tiếp tục rung lắc và giảm nhẹ trong phiên 24/10, dù vậy nhóm cổ phiếu Viettel lại trở thành điểm sáng hiếm hoi khi VTP và CTR đồng loạt tăng trần. Diễn biến này giúp tâm lý thị trường bớt tiêu cực trong bối cảnh áp lực bán vẫn đè nặng lên nhóm ngân hàng và chứng khoán.
Tử vi vòng quay công nghệ ngày 25/10/2025: Tuổi Dần tình cảm tốt đẹp, tuổi Mão có phần sa sút

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 25/10/2025: Tuổi Dần tình cảm tốt đẹp, tuổi Mão có phần sa sút

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 25/10/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...
Phát hiện tấn công mạng mà vẫn bảo mật dữ liệu người dùng

Phát hiện tấn công mạng mà vẫn bảo mật dữ liệu người dùng

Trong bối cảnh lưới điện thông minh kết nối tới hàng triệu cảm biến, công tơ và trạm điều phối, nguy cơ tấn công mạng cũng tăng nhanh không kém cạnh với tốc độ truyền tải dữ liệu.
Hà Nội hoàn toàn có thể hình thành các công viên nông nghiệp trong lòng đô thị

Hà Nội hoàn toàn có thể hình thành các công viên nông nghiệp trong lòng đô thị

Ngày 23/10, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội tổ chức Hội thảo tư vấn, phản biện xã hội đối với Dự thảo Nghị quyết của HĐND Thành phố quy định một số chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn. Đây là bước quan trọng nhằm cụ thể hóa các cơ chế đặc thù, tạo đột phá cho phát triển nông nghiệp Thủ đô trong giai đoạn mới.
Bước ngoặt mới trong bảo mật OT quy mô lớn

Bước ngoặt mới trong bảo mật OT quy mô lớn

Trong thế giới vận hành công nghiệp hiện đại từ sản xuất, dầu khí đến tự động hóa tòa nhà thì bảo mật hệ thống vận hành (OT) không còn là vấn đề của riêng bộ phận CNTT. Nhưng nghịch lý đang diễn ra: ngành bảo mật OT càng phát triển, hệ thống càng trở nên phức tạp và chính sự phức tạp đó lại khiến các hoạt động kém an toàn hơn.
Unitree ra mắt robot hình người mới

Unitree ra mắt robot hình người mới

Công ty robot Trung Quốc Unitree đã giới thiệu robot hình người mới nhất của mình - H2, được mô tả là “sự tái sinh duyên dáng” của thiết kế công nghiệp và điều khiển chuyển động.
song-gia-tri