Thông báo số 277/TB-VPCP của Thường trực Chính phủ cho thấy Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Quy hoạch điện VIII) vẫn chưa thể xác định thời gian ban hành chính thức, mặc dù các nhà đầu tư trong và ngoài nước, các nhà quản lý đang rất mong đợi.
• Quy hoạch điện VIII: giảm tối đa điện than từ 25,7% vào 2030, còn 9,6% năm 2045
• Quy hoạch điện VIII được yêu cầu điều chỉnh lần thứ ba
• Thủ tướng chỉ đạo rà soát kỹ nội dung của Quy hoạch điện VIII
• Quy hoạch điện VIII điều chỉnh có đi ngược quan điểm ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo?
Ngày 6/9/2022 Văn phòng Chính phủ đã ban hành Thông báo số 277/TB-VPCP về Kết luận của Thường trực Chính phủ tại cuộc họp Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Cuộc họp do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì.
Thông báo nêu rõ, sau khi nghe lãnh đạo Bộ Công Thương báo cáo về các nội dung chính sách của Quy hoạch điện VIII và các nội dung xin ý kiến Thường trực Chính phủ, ý kiến của các đại biểu tham gia cuộc họp, Thường trực Chính phủ đã kết luận:
– Đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết; không được vì lợi ích cục bộ của địa phương, vùng, miền hay lợi ích nhóm mà có tác động ảnh hưởng đến tính khách quan, khoa học, hiệu quả và tối ưu của quy hoạch.
– Bám sát chủ trương, định hướng theo Nghị quyết 55-NQ/TW ngày 11 tháng 02 năm 2020 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
– Phải hướng đến các biện pháp giảm phát thải khi nhà kính để đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 như cam kết quốc tế của Việt Nam tại Hội nghị thượng đỉnh COP26.
– Cần xem xét quy hoạch tối ưu tổng thể và cho 5 khâu cụ thể trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau, gồm: nguồn điện; truyền tải điện; phân phối điện; sử dụng hiệu quả điện; giá điện. Phải đảm bảo quy hoạch tối ưu nhất, hướng tới cân bằng nội vùng cao nhất, giảm truyền tải điện xa, giảm tổn thất điện năng, nhất là giải pháp góp phần tính giá điện hợp lý nhất, minh bạch, cạnh tranh lành mạnh và theo cơ chế thị trường.
– Thủ tướng cũng chỉ đạo, việc quy hoạch phải có tính khả thi đảm bảo cung ứng điện cho sản xuất, kinh doanh và đời sống, giá điện phải hợp lý với điều kiện Việt Nam, không cao hơn các nước trong khu vực, nhất là điện gió, điện mặt trời. Thủ tướng cũng đồng thời yêu cầu Quy hoạch điện VIII phải giải quyết được bất cập trong Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh, có tính kế thừa nhưng không hợp thức hóa cái sai.
Thường trực Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương nghiên cứu tiếp thu ý kiến đóng góp trong cuộc họp, chủ trì phối hợp với các cơ quan ban ngành hoàn thiện Quy hoạch điện VIII. Trong đó, tập trung thực hiện các nội dung, gồm:
– Tiếp tục rà soát theo hướng giảm quy hoạch nguồn điện than đến năm 2030.
– Rà soát tiến độ khả thi các dự án nhiệt điện sử dụng khí trong nước, tính toán giảm quy mô công suất nguồn điện khí LNG nhập khẩu đến năm 2030 và tăng nguồn điện gió với quy mô phù hợp khả thi
– Về quy hoạch điện mặt trời trong giai đoạn đến năm 2030 cần tiếp tục rà soát để đảm bảo hiệu quả kinh tế chung, tránh gây thiệt hại kinh tế, nhất là việc tính giá điện chưa hợp lý, đồng thời không hợp thức hóa cái sai. Nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá tác động nguồn điện mặt trời áp mái với mục đích tự sử dụng không bán vào hệ thống điện quốc gia.
– Tính toán thêm về quy mô nhận khẩu điện từ các nước láng giềng, nhất là từ CHDCND Lào, nâng quy mô phát triển nguồn điện sinh khối, hydrogen linh hoạt.
Thường trực Chính phủ cũng yêu cầu Bộ Công Thương nghiên cứu định hướng cơ chế chính sách cần thiết đảm bảo quy định pháp luật để tạo điều kiện thuận lợi trong quy hoạch; xây dựng quy hoạch phải có tính tổng thể, toàn diện lâu dài để quá trình thực hiện quy hoạch vừa có tính chủ động, vừa có tính linh hoạt, ít phải điều chỉnh;…
Đối với Thông báo số 277/TB-VPCP của Thường trực Chính phủ, TS. Nguyễn Đức Tuyên – Bộ môn Hệ thống điện của Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng: Quy hoạch cần tính toán động và đặc biệt khó mà tăng quá nhiếu biến đầu vào để bài toán trở nên quá khó, thậm chí không có lời giải. Bởi vì các điều kiện biến đổi thế giới không chỉ lúc này mà trước đây vẫn luôn có. Do đó, theo TS. Nguyễn Đức Tuyên, chúng ta có nên kỳ vọng quá lớn, vượt mức cần thiết vào một quy hoạch trong vòng 5 năm làm 1 lần hay là cân nhắc đưa ra quy hoạch mang tính định hướng để điều chỉnh theo hiện thực các năm.
TS. Nguyễn Đức Tuyên đánh giá cao sự thay đổi rõ ràng so với 2 năm trước về việc giảm quy mô nguồn LNG nhập khẩu đến năm 2030. Sự cắt giảm này phù hợp trong bôi cảnh hiện nay vì giá LNG quá cao và Việt Nam không chủ động được nguồn nhiên liệu này. Đối với việc nâng quy mô phát triển nguồn điện hydrogen, TS Tuyên cho rằng đây là bài toán hay nhưng rất khó giải cho Việt Nam.
Bảo Hà
