Thị trường lao động sẽ thay đổi rất nhanh vì sự phát triển của các công cụ AI

Dù là công cụ hỏi đáp, trợ lý cá nhân thì mới chỉ ChatGPT thôi đã có tác động đáng kể đến công việc hàng ngày của con người. Trong khi đó, không chỉ ChatGPT, mới đây, Microsoft đã tung ra hai sản phẩm AI mới và tuyên bố rằng thông minh hơn cả ChatGPT. Google cũng giới thiệu Bard – một đối thủ cạnh tranh với ChatGPT. Điều này được dự báo chỉ 1-2 năm tới thị trường lao động sẽ thay đổi đáng kể.

• ChatGPT: Thách thức chứ không phải mối đe dọa đối với ngành Giáo dục
• HTV9 phát sóng phóng sự do AI viết kịch bản

Khi Chatbot được việc

25 năm trước, dù AI chưa phát triển nhưng dựa trên thuật toán tìm kiếm trên nền tảng web, Google đã là công cụ mà mọi người vẫn nói “cái gì không biết thì hỏi Google”. Ai bùng nổ thì ChatGPT, Bard, Bing dù không thể thay thế hoàn toàn con người nhưng nhiều người trải nghiệm đã khẳng định đây là trợ lý đắc lực cho con người trong nhiều công việc, nhất là trong các lĩnh vực công việc có tính chất lặp lại mà AI có thế mạnh.

Anh Lê Huy Đức Anh – nhà sáng lập Ten Tickers là người sớm khai thác những ưu điểm của ChatGPT và đã kiếm được tiền từ ChatGPT. Founder Lê Huy Đức Anh cho rằng đa số người Việt Nam đang chỉ hỏi ChatGPT những câu hỏi vui vẻ nhưng ứng dụng này thực sự có thể giúp ích cho nhiều công việc khác nhau. ChatGPT chưa thể thay thế được các chuyên gia nhưng có thể trở thành trợ lý đắc lực.

Hoạt động trong lĩnh vực sản xuất nội dung, truyền thông, anh Lê Huy Đức Anh cho biết mình đã khai thác được ChatGPT như trợ lý cá nhân cho việc học tập. Đó là sử dụng ChatGPT để chọn lọc chủ đề; tóm tắt lại nội dung bài giảng bằng các video để tiết kiệm thời gian khi phải tự tổng hợp, từ đó tăng hiệu quả học tập; hỗ trợ dịch các tài liệu khó;… Trong làm việc, ChatGPT có thể giúp làm báo cáo, viết email cho đối tác, viết nội dung, sửa lỗi tiếng anh, làm slide,… ChatGPT cũng có thể hỗ trợ xây dựng các công cụ theo dõi các chỉ số trên Youtobe, website,… Việc mà trước đây phải thuê rất nhiều lập trình viên để xây dựng. Từ những công việc đó, anh Lê Huy Đức Anh khẳng định, nếu mọi người tranh thủ ChatGPT như trợ lý sẽ giảm nhân lực ở các công việc mức độ đơn giản hoặc trung bình, từ đó tăng năng suất lao động ở hầu hết lĩnh vực.

Sau 2 tháng trải nghiệm với ChatGPT, anh Nguyễn Hải Nam – Phụ trách việc phát triển các sản phẩm giáo dục tại Tổ chức Giáo dục trực tuyến FUNiX thấy rõ đối với việc học, ChatGPT đưa ra các câu trả lời dưới dạng hỏi đáp khá chính xác, chi tiết. Một số câu hỏi mang tính chất định hướng rất cơ bản.

Đối với công việc chuyên môn hiện tại, ChatGPT đã giúp cho anh Nguyễn Hải Nam có nhiều lợi thế trong biên tập, tập hợp nội dung. “Nhu cầu hấp thụ kiến thức của học viên ngày nay yêu cầu nhanh, ngắn gọn, cách thức hấp dẫn mà vẫn nắm được kiến thức. Nếu như 20 năm trước muốn tìm hiểu kiến thức phải đọc sách là chủ yếu, 5 năm trước tân tiến hơn có thể xem các video dài, nay có thể xem các video ngắn 1-2 phút mà vẫn nắm được kiến thức cơ bản. Những video này ChatGPT tổng hợp được, từ việc biên tập nội dung, vẽ hình.

“Hiện tại ChatGPT chưa thể thay thế con người nhưng đã có một số công cụ có thể đưa vào. Trong quá trình thử nghiệm nếu sử dụng ChatGPT đi kèm với một số công cụ AI khác giúp mình rút ngắn thời gian hoàn thiện sản phẩm từ 15-20%, chất lượng sản phẩm vẫn giữ được như con người làm, còn việc có vượt được chất lượng của con người hay không cần có thời gian kiểm nghiệm”. Anh Nguyễn Hải Nam cho biết thêm.

Trong một buổi chia sẻ với cộng đồng những người quan tâm đến ChatGPT về chủ đề “Kiếm tiền từ ChatGPT” vào ngày 11/2 vừa qua, anh Lê Huy Đức Anh cho rằng ChatGPT thực sự là công cụ có thể tạo ra các sản phẩm thương mại để kiếm tiền. Ví dụ viết truyện tranh, tiểu thuyết, viết bài trên các trang (Fiver, Upwork). Với sự hỗ trợ của ChatGPT, người dùng chỉ việc biên tập lại nội dung sao cho chuẩn chỉnh hơn. ChatGPT cũng có thể kết hợp các công cụ AI khác để vẽ hình ảnh siêu thực (những sản phẩm hiện đang được thị trường nước ngoài ưa chuộng), tạo video, template, website. Một ví dụ cụ thể là nó có thể tạo khung hình nhiều chi tiết và sắc nét cho các bức tranh từ đó in ra cho trẻ em tô màu.

Hiện nay các nền tảng như Facebook, Tiktok, Youtobe đang là các kênh quảng cáo tốt. Nếu như trước đây các bạn mất nhiều thời gian và tài chính để sản xuất nội dung trên các kênh này thì nay ChatGPT đã có thể cắt giảm cho bạn 80-90% chi phí sản xuất nội dung. Đặc biệt là chi phí sản xuất cho thị trường nước ngoài vì đã không còn rào cản ngôn ngữ. Trong lĩnh vực sản xuất nội dung mà Ten Tockers đang triển khai có những việc trước đây phải mất đến 2 tuần nhưng nay chỉ mất khoảng 5 ngày.

Thị trường lao động sẽ thay đổi nhanh trong 1-2 năm tới

Khẳng định AI thay đổi rất nhiều nền công nghiệp khác nhau, anh Lê Huy Đức Anh cho rằng sẽ có rất nhiều ngành nghề bị giảm lao động bởi AI, đặc biệt là lĩnh vực xuất phát từ sản xuất nội dung như báo chí, truyền thông, giải trí, thậm chí là ngành nghề mà có tính lặp đi lặp lại như công việc văn phòng, “nếu như mình không học cách ứng dụng nó thì mình dễ bị thay thế bởi nó”. Ngược lại khi coi AI là một công cụ hỗ trợ tốt cho thị trường thì cơ hội kinh doanh lại tăng lên. Ví dụ chính Ten Tokers thời gian qua đã bổ sung nhân lực do mở rộng đa dạng nội dung sản xuất.

Nói về sự ảnh hưởng của ChatGPT, ông Hồ Quốc Tuấn – Giảng viên Đại học Bristol, Anh đã có bài đăng trên VnExpress cho rằng “Nói cách khác, ChatGPT chưa thể thay thế nổi các nhân sự làm việc đàng hoàng, tạo ra giá trị cho công ty. Nhưng kinh tế khó khăn và sự phát triển của AI có thể là bộ đôi hoàn hảo giúp các ông chủ “khai đao” vĩnh viễn với một số vị trí không mấy cần thiết”.

“Bất luận bạn thích hay không, sống chung với AI là điều chắc chắn. Để sống chung thoải mái và nhàn nhã với nó, con người phải không ngừng học, nâng cấp bản thân. Nhiều năm trước, người ta từng nghĩ ‘máy móc sao bằng con người’. Nay thì người ta đã biết, máy tính đã thắng đại kiện tướng khi chơi cờ và tranh do AI vẽ đã đoạt giải.

Con bot có thể không bằng con người trong nhiều khía cạnh, nhưng coi thường nó, không liên tục học hỏi, bạn sẽ rơi vào nguy cơ bị thay thế. Có thể bạn không bị thay thế bởi AI, mà bởi những người biết dùng AI để làm nhanh và làm tốt công việc hơn bạn”. Ông Tuấn nhấn mạnh.

Ông Lưu Nhật Huy – một nhà tư vấn quản lý sau khi đã trải nghiệm các sản phẩm AI thì cho rằng những con robot thông minh có quá nhiều cơ hội để thay thế các nhân sự đang làm việc trong tình trạng vật vờ “có cũng như không”.

Cuộc cạnh tranh công nghệ AI giữa các ông lớn công nghệ đang ráo riết, mới chỉ là bản thử nghiệm thì ChatGPT, Bard hay Bing cũng đã chứng minh được phần nào tính hiệu quả. Khi các công cụ AI ngày càng được nâng cấp, thâm nhập ngày càng nhanh vào cuộc sống, nhân lực lao động nếu trình độ còn thấp hơn cả AI hoặc không biết cách vận dụng AI một cách hiệu quả thì sẽ tụt hậu.

Bảo Hà – Đỗ Phương