Sáng 10/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số dự và phát biểu tại Ngày Chuyển đổi số quốc gia năm 2023 với chủ đề ” Tạo lập và khai thác dữ liệu số để tạo ra giá trị”
•“Muốn chuyển đổi số nhanh và bền vững phải đi đều hai chân”
Khai thác dữ liệu số quốc gia đạt được nhiều kết quả
Số liệu báo cáo tại Ngày Chuyển đổi số quốc gia cho thấy, năm 2023, chương trình chuyển đổi số quốc gia, đặc biệt dữ liệu số đã đạt được nhiều kết quả tích cực cả trong kết nối chia sẻ dữ liệu; khai thác dữ liệu phục vụ người dân, doanh nghiệp; phát triển hạ tầng dữ liệu số; số hóa dữ liệu.
Trong đó, nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia hoạt động hiệu quả, năng lực phục vụ được tăng cường. Cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư tiếp nhận gần 1,2 tỷ yêu cầu tra cứu, xác thực thông tin; Cơ sở dữ liệu quốc gia bảo hiểm đã xác thực thông tin trên 91 triệu nhân khẩu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; Cơ sở dữ liệu về hộ tịch điện tử đã có trên 45 triệu dữ liệu đăng ký khai sinh trong đó có 9,2 triệu trẻ em được cấp số định danh cá nhân; 40 Cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức đã kết nối, đồng bộ dữ liệu với 100% các bộ, ngành, địa phương; đồng bộ trên 2,1 triệu dữ liệu cán bộ, công chức, viên chức, đạt 95%.
Cùng với đó, Hệ thống thông tin của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã kết nối dữ liệu với 80 bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty nhà nước và đã chia sẻ dữ liệu thử nghiệm hàng ngày, hàng tháng từ các bộ, ngành cho 15 địa phương để phục vụ công tác chỉ đạo điều hành. Các doanh nghiệp công nghệ số hàng đầu Việt Nam như VNPT, FPT, Viettel,… đã tiên phong trong triển khai các Cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành, xây dựng nền tảng số cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, tài chính, thanh toán và dịch vụ gia tăng góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số của Việt Nam thời gian qua.
Chuyển đổi số quốc gia tầm nhìn đến năm 2030, Việt Nam sẽ trở thành quốc gia số, phát triển thịnh vượng, tiên phong ứng dụng các công nghệ mới và mô hình mới; đổi mới căn bản, toàn diện phương thức quản lý, điều hành của Chính phủ; sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; lối sống, làm việc và học tập của người dân; phát triển môi trường số an toàn, nhân văn, bao trùm, rộng khắp, không để ai bị bỏ lại phía sau.
Chính phủ Việt Nam xác định mục tiêu kép là vừa phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có năng lực cạnh tranh toàn cầu để hiện thực hóa khát vọng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, người dân được phồn vinh, ấm no và hạnh phúc.
Tuy nhiên, phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng kết quả hôm nay chỉ là những kết quả bước đầu vẫn còn nhiều việc phải làm ở phía trước, trong đó nỗ lực giải quyết nhiều hạn chế, khó khăn, vướng mắc trong quá trình chuyển đổi số, nhất là dữ liệu số, việc kết nối, chia sẻ dữ liệu, số hóa dữ liệu, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về dữ liệu số, hạ tầng dữ liệu số, an toàn thông tin, an ninh mạng và nguồn nhân lực. Vì vậy theo Thủ tướng, cần phải có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải vì nguồn lực có hạn, thời gian có hạn và trí tuệ của chúng ta phát triển cần có thời gian.
Chuyển đổi số bao giờ cũng có hai mặt, vừa có thời cơ thuận lợi nhưng cũng có nhiều khó khăn, thách thức. Điều quan trọng chúng ta phải có bản lĩnh, trí tuệ để phát huy tối đa thời cơ thuận lợi và hóa giải những khó khăn, thách thức để phát triển đi lên, Thủ tướng nhấn mạnh.
Yếu tố để chuyển đổi số quốc gia mang lại hiệu quả
Để thực hiện được chuyển đổi số quốc gia một cách hiệu quả, thực chất đòi hỏi chúng ta phải có chiến lược bài bản, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, tạo sự thay đổi phương thức quản lý, vận hành, quản trị xã hội. Quan điểm xuyên suốt của Chính phủ là lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu và là động lực, nguồn lực của chuyển đổi số. Chuyển đổi số phải để người dân, doanh nghiệp hưởng lợi từ dịch vụ công, tiện ích xã hội thuận tiện hơn, nhanh hơn, hiệu quả hơn và chính họ sẽ tạo ra nguồn lực cho sự phát triển.
Thủ tướng nêu rõ 4 quan điểm chủ đạo trong chuyển đổi số nói chung và trong tạo lập, khai thác dữ liệu số.
Một là, có tầm nhìn chiến lược và đổi mới từ tư duy, nhận thức, hành động cho phù hợp điều kiện thực tiễn; kế thừa, phát huy hơn nữa những kết quả đạt được thời gian qua; vượt qua rào cản, khó khăn, thách thức, tạo đột phá hơn nữa với quan điểm toàn dân, toàn diện, tổng thể, không để ai bị bỏ lại phía sau; ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo động lực theo tinh thần bắt kịp, tiến cùng và nỗ lực đột phá vượt lên trong xây dựng Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.
Hai là, chuyển đổi số quốc gia phải triển khai một cách tổng thể, toàn diện nhưng phải ưu tiên chất lượng hơn chạy theo số lượng; tập trung vào các ưu tiên chính: ưu tiên phát triển dữ liệu số; ưu tiên phát triển các dịch vụ công trực tuyến gắn với người dân, doanh nghiệp và có đối tượng bao phủ lớn; ưu tiên phát triển các nền tảng số ưu tiên bảo đảm an ninh mạng, an toàn thông tin, an ninh con người.
Ba là, cơ sở dữ liệu quốc gia là nguồn tài nguyên mới và là nền tảng quan trọng cho chuyển đổi số quốc gia nên phải có tính liên kết, liên thông, chia sẻ cao giữa các bộ, ngành, địa phương, giữa các cấp chính quyền, giữa công và tư; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm gắn với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực cán bộ thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát, đề cao trách nhiệm người đứng đầu.
Bốn là, phát huy tính chủ động, sáng tạo; huy động mọi nguồn lực, sự tham gia của cả hệ thống chính trị, người dân và cộng đồng doanh nghiệp. Tận dụng mọi nguồn lực nhằm phát triển mạnh hạ tầng số, nền tảng số nhằm tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận được nhiều dịch vụ số, tiện ích số. Hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân, doanh nghiệp; để người dân và doanh nghiệp hiểu, ủng hộ và tham gia tích cực.
Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau:
Một là, các bộ, ngành, địa phương cần tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách cho hạ tầng số, nền tảng số và nguồn nhân lực số để thúc đẩy dữ liệu số phát triển ổn định, bền vững. Sớm xây dựng và ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về dữ liệu số; danh mục dữ liệu dùng chung; quản lý chất lượng thông tin, dữ liệu để giám sát, đánh giá dữ liệu số một cách xuyên suốt và mang lại giá trị, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả. Luôn phải coi dữ liệu số là tài nguyên quốc gia, càng khai thác nguồn tài nguyên này thì đất nước càng phát triển.
Hai là, các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh việc tạo lập dữ liệu thông qua triển khai xây dựng, phát triển, kết nối, chia sẻ, khai thác các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành là yếu tố quan trọng trong chuyển đổi số, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, tạo ra giá trị mới. Đồng thời, đẩy mạnh thu thập, xử lý, làm sạch dữ liệu, kết nối các hạ tầng số tập trung để khai thác, chia sẻ dữ liệu. Sớm trình cấp có thẩm quyền chủ trương đầu tư xây dựng Trung tâm Dữ liệu quốc gia. Quản lý, kết nối, chia sẻ dữ liệu số của cơ quan nhà nước và xây dựng Trung tâm Dữ liệu quốc gia sẽ là nền tảng phát triển Chính phủ số.
Ba là, các bộ, ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh đầu tư phát triển, nâng cấp, hiện đại hóa hạ tầng số, nhất là hạ tầng dùng chung, hạ tầng thanh toán, hạ tầng thông tin tín dụng…; bảo đảm năng lực tính toán, truyền tải, tính ổn định, tin cậy và an toàn trong xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu số. Đẩy mạnh thu thập, kết nối, liên thông, xử lý, làm sạch dữ liệu để cho phép khai thác, chia sẻ dữ liệu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, doanh nghiệp thiết lập các kênh cung cấp dịch vụ số nhằm đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, thương mại điện tử, thanh toán trực tuyến, hướng đến nền kinh tế số.
Bốn là, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến thông qua tái cấu trúc quy trình, tái sử dụng dữ liệu sẵn có. Đồng thời, đẩy mạnh số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính. Xây dựng, vận hành hiệu quả hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp bộ, cấp tỉnh đáp ứng yêu cầu số hóa, tái sử dụng dữ liệu; kết nối, tích hợp, chia sẻ với Cổng dịch vụ công quốc gia và các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành. Cung cấp dịch vụ công trực tuyến phải lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ, tạo sự thuận lợi và cắt giảm chi phí tuân thủ.
Năm là, hỗ trợ các doanh nghiệp tích cực chuyển đổi hoạt động sản xuất, kinh doanh lên môi trường số, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam tập trung nghiên cứu, phát triển các giải pháp công nghệ số để tạo ra giá trị bền vững trong tạo lập và khai thác dữ liệu. Chú trọng đầu tư cho nghiên cứu và phát triển. Đồng thời, tăng cường thúc đẩy hợp tác quốc tế, tìm kiếm, phát hiện các mô hình, công nghệ, giải pháp hiện đại, áp dụng phù hợp ở Việt Nam. Đầu tư cho nghiên cứu, phát triển công nghệ số, nhất là dữ liệu số là đầu tư cho tương lai, cho sự phát triển.
Sáu là, tăng cường công tác truyền thông về lợi ích, hiệu quả của chuyển đổi số để các cơ quan quản lý nhà nước, người dân, doanh nghiệp hiểu rõ về lợi ích và hiệu quả của chuyển đổi số, tích cực tham gia và thụ hưởng các lợi ích mà chuyển đổi số mang lại.
Với những nỗ lực, quyết tâm và sự chủ động, sáng tạo của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân thời gian qua và những hoạt động sôi nổi về các sự kiện, về Ngày chuyển đổi số quốc gia là những thành quả đã làm được. Đây là đánh dấu bước đầu, rất quan trọng, là sự khích lệ để mỗi người dân, doanh nghiệp và toàn hệ thống chính trị tham gia vào công cuộc chuyển đổi số. Thủ tướng cũng tin tưởng rằng, công cuộc chuyển đổi số quốc gia và phát triển dữ liệu số sẽ có nhiều chuyển biến toàn diện, tích cực, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, quản lý xã hội, xây dựng nền kinh tế số, xã hội số, góp phần quan trọng hoàn thành thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ về phát triển kinh tế xã hội năm 2023 và Kế hoạch 5 năm 2021 – 2025.
Đỗ Phương
