Tối 23/11, tại Nhà hát lớn Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức Lễ trao Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ đợt 6. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc dự và phát biểu tại Lễ trao giải.
Đây là giải thưởng cao quý nhất được Nhà nước ghi nhận, tôn vinh, trao tặng các nhà khoa học, tác giả, đồng tác giả của các công trình đặc biệt xuất sắc, có giá trị cao về khoa học và công nghệ, có tác dụng lớn và lâu dài trong đời sống nhân dân, góp phần quan trọng, thiết thực phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội, quốc phòng an ninh, khoa học công nghệ của đất nước.
Có 29 công trình, cụm công trình nghiên cứu của 281 tác giả, đồng tác giả đợt này được Bộ Khoa học và Công nghệ – cơ quan thường trực giải thưởng triển khai từ tháng 12/2020. Trong đó, 12 công trình được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và 17 công trình được trao Giải thưởng Nhà nước.
Trước đó, các công trình được đề nghị xét tặng qua các bước, từ hội đồng cấp cơ sở, lên cấp bộ, ngành, sau đó là hội đồng nhà nước. Dựa trên đề xuất của hội đồng cấp nhà nước, đối với các công trình đoạt giải, Chủ tịch nước sẽ có quyết định tặng thưởng, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức công bố và trao giải.
Qua 6 lần tổ chức, đã có 263 công trình đoạt giải, trong đó 105 công trình nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh và 158 công trình Giải thưởng Nhà nước.
Các công trình được tặng Giải thưởng Nhà nước đã góp phần hình thành nên những kiến thức mới, đóng góp quan trọng về mặt tư liệu, được ứng dụng trong đào tạo, tăng hiệu suất, công suất, tiết giảm năng lượng, tiết kiệm nhiên liệu, thay thế hàng nhập khẩu, giảm giá thành đầu tư, giảm gánh nặng chi phí…, góp phần tạo sự đột phá về năng suất và hiệu quả kinh tế xã hội, tiết kiệm và đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế đất nước.
Tại lễ trao giải, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhiệt liệt biểu dương và chúc mừng các nỗ lực phấn đấu, kết quả và thành tích xuất sắc mà các nhà khoa học đã đạt được.
Bên cạnh những thành tựu đạt được, Chủ tịch nước đề nghị Chính phủ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, cơ chế chính sách thúc đẩy nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo, đặc biệt là trong khu vực doanh nghiệp.
Đề xuất các cơ quan có thẩm quyền trong việc tăng tỷ lệ chi ngân sách Nhà nước trong tổng chi ngân sách hàng năm cho lĩnh vực khoa học công nghệ; có chính sách khuyến khích đủ mạnh để khu vực tư nhân tăng chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển; tiếp tục cải cách quy định, thủ tục, cơ chế, chính sách hỗ trợ nhằm thu hút các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư thành lập các tổ chức nghiên cứu, các đơn vị học thuật, khuyến khích chuyển giao công nghệ…
Cùng với đó, phát huy mạnh mẽ vai trò của các trường đại học, viện nghiên cứu trong việc tăng cường nền tảng vốn con người cho nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo. Có chế độ đãi ngộ thỏa đáng đối với đội ngũ trí thức, nhà khoa học, nhất là các nhà khoa học đạt các giải thưởng danh giá trong nước và quốc tế; có chính sách hấp dẫn và cạnh tranh nhằm thu hút các nhà khoa học quốc tế có uy tín đến làm việc, sinh sống ở Việt Nam, tạo ra sự giao thoa, lan tỏa tri thức khoa học trong nước và thế giới. Tập trung phát triển sản phẩm quốc gia dựa vào nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao.
Chủ tịch nước cũng đề nghị xem xét, nâng tầm uy tín của Giải thưởng Hồ Chí Minh hơn nữa để vươn ra khu vực và thế giới. Mở rộng phạm vi giải thưởng trao cho các nhà khoa học quốc tế có những đóng góp bằng các nghiên cứu giá trị về Việt Nam trong tất cả các lĩnh vực. Việt Nam ngày càng có nhiều nhà khoa học đoạt các giải thưởng quốc tế có uy tín, vinh danh nền khoa học nước nhà, góp phần làm rạng danh trí tuệ Việt Nam, đóng góp vào kho tàng tri thức, khoa học, công nghệ của nhân loại,…
12 công trình được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh:
1. Công trình “Tự điển chữ Nôm dẫn giải”, của GS. TSKH Nguyễn Quang Hồng.
2. Công trình “Về cách mạng Việt Nam trong thời đại ngày nay”, của cố GS Nguyễn Đức Bình.
3. Công trình “Nghiên cứu chọn tạo và phát triển giống lúa thơm Sóc Trăng: ST24 và ST25 giai đoạn 2008-2016”, của KS Hồ Quang Cua và 2 cộng sự.
4. Cụm công trình “Nghiên cứu đổi mới và phát triển công nghệ và thiết bị chế biến lương thực-thực phẩm và nông sản Việt Nam”, PGS.TS Trần Doãn Sơn.
5. Công trình “3 tổ hợp lai các giống gà nội Minh Dư Bình Định (MD1.BĐ, MD2.BĐ, MD3.BĐ) giai đoạn 2000-2020”, của tác giả Lê Văn Dư.
6. Cụm công trình “Phát triển chăn nuôi thủy cầm ở Việt Nam”, TS Nguyễn Văn Trọng và 30 đồng tác giả.
7. Công trình “Nghiên cứu công nghệ nghiền khô siêu mịn, nâng cao mức độ tự động hóa và hiệu quả sử dụng nhiệt trong sản xuất ngói cao cấp”, của tác giả Nguyễn Quang Mâu cùng 10 cộng sự.
8. Cụm công trình “Tối ưu hóa công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ ở vùng có nguồn lực hạn chế: từ nghiên cứu đến triển khai ứng dụng”, của GS.TS Cao Ngọc Thành cùng 6 đồng tác giả.
9. Cụm công trình “Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật tiên tiến trong chẩn đoán, điều trị bệnh đường hô hấp”, của PGS.TS Nguyễn Viết Nhung cùng 22 đồng tác giả.
10. Cụm công trình “Nghiên cứu, phát triển công nghệ để khai thác các mỏ khí – condensate với điều kiện đặc biệt phức tạp thềm lục địa Việt Nam”, của TS Ngô Hữu Hải và 27 đồng tác giả.
11. Cụm công trình “Nghiên cứu phát triển công nghệ thiết kế, thi công, lắp đặt các công trình dầu khí biển siêu trường, siêu trọng phù hợp với điều kiện Việt Nam, của ThS Bùi Hoàng Điệp và 11 đồng tác giả.
12. Cụm công trình “Hệ thống trạm đo carota tổng hợp xách tay TBM-02 và bộ quy trình minh giải tài liệu địa vật lý LOGINTER 2.0”, KS Nguyễn Xuân Quang và 10 đồng tác giả.
17 công trình được tặng Giải thưởng Nhà nước về KH&CN:
1. Công trình “Phong trào chống chủ nghĩa thực dân ở Việt Nam”, của cố GS Đinh Xuân Lâm.
2. Cụm công trình “Chế độ ruộng đất ở Việt Nam thế kỷ XI-XVIII”, Tập I: Thế kỷ XI-XV; Tập II: Thế kỷ XVI-XVIII, của cố GS.TS Trương Hữu Quýnh.
3. Cụm công trình “Chủ nghĩa yêu nước Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, lý luận bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng”, của cố GS Trần Xuân Trường và 16 đồng tác giả.
4. Cụm công trình “Nghiên cứu chế tạo một số cảm biến khí có độ nhạy cao trên cơ sở vật liệu nano oxit kim loại bán dẫn và tổ hợp nano carbon bằng công nghệ vi điện tử”, của GS.TS Nguyễn Đức Chiến và 10 đồng tác giả.
5. Cụm công trình “Những vấn đề lý luận và lịch sử văn học Việt Nam hiện đại”, của PGS.TS Phan Trọng Thưởng.
6. Cụm công trình “Thơ trữ tình và văn học Việt Nam hiện đại”, của PGS.TS Nguyễn Đăng Điệp.
7. Cụm công trình “Thơ Việt Nam hiện đại”, của GS.TS. Lê Văn Lân.
8. Cụm công trình “Chủ nghĩa hiện thực và cá tính sáng tạo nhà văn”, của GS.TS Trần Đăng Xuyền.
9. Cụm công trình “Nghiên cứu ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sàng lọc, chẩn đoán và điều trị ung thư đại trực tràng”, của PGS.TS Nguyễn Văn Hiếu cùng 6 đồng tác giả.
10. Cụm công trình “Nghiên cứu thiết kế cơ sở, chi tiết, công nghệ chế tạo, tích hợp giàn khoan tự nâng 400 ft phù hợp với điều kiện Việt Nam và nghiên cứu phát triển, hoán cải giàn khoan dầu khí di động phục vụ phát triển kinh tế biển, an ninh quốc phòng”, của KS Phan Tử Giang và 7 đồng tác giả.
11. Công trình “Các giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ tối ưu hóa quá trình sản xuất của nhà máy lọc dầu Dung Quất nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh của BSR”, của KS Nguyễn Văn Hội và 23 đồng tác giả.
12. Công trình “Nghiên cứu ứng dụng các giải pháp công nghệ trong thu gom, xử lý và sử dụng khí đồng hành ở các mỏ của Liên doanh Việt – Nga Vietsovpetro và các mỏ lân cận (phần ngoài khơi)”, TS Nguyễn Quỳnh Lâm cùng 24 đồng tác giả.
13. Cụm công trình khoa học và công nghệ về các kết quả nghiên cứu đối với các hệ thống dây chuyền máy móc, thiết bị đồng bộ ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, sử dụng nguồn năng lượng tái tạo từ phế phụ phẩm nông nghiệp góp phần xử lý môi trường và phát triển nguồn năng lượng xanh, sạch, bền vững”, của PGS.TS Nguyễn Đình Tùng.
14. Cụm công trình “Bảo tồn và khai thác nguồn gene vật nuôi bản địa Việt Nam của Viện Chăn nuôi giai đoạn 2000-2020”, của TS Phạm Công Thiếu và 14 đồng tác giả.
15. Công trình “Nghiên cứu, sản xuất vaccine nhược độc đông khô phòng bệnh tụ huyết trùng và đóng dấu ở lợn”, của TS Nguyễn Đức Tân và 2 đồng tác giả.
16. Cụm công trình “Chọn tạo và phát triển các giống gà lông màu hướng thịt và hướng trứng giai đoạn 2006-2020”, của TS Phùng Đức Tiến và 19 đồng tác giả.
17. Công trình “Nghiên cứu chế tạo xúc tác dị thể, vật liệu nano trong lĩnh vực tổng hợp và ứng dụng nhiên liệu sinh học, các sản phẩm thân thiện môi trường, tiết kiệm nhiên liệu”, của GS.TS Vũ Thị Thu Hà và 14 đồng tác giả.
Đỗ Phương
