Chuyển đổi số là “thang thuốc” cho ngành Nông nghiệp

Nằm trong khuôn khổ Ngày Chuyển đổi số Việt Nam 2020 (14-15/12), chuyên đề về chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp cũng đã được diễn ra nhằm đem đến những truyền tải thiết thực, kinh nghiệm cũng như những bài toán cho ngành Nông nghiệp Việt Nam trong thời kỳ chuyển đổi số.

Việt Nam là một nước nông nghiệp với khu vực nông thôn chiếm tới 63% dân cư, 66% số hộ, 68% người làm việc, nông nghiệp chiếm tỷ trọng 13,96% GDP. Mô hình sản xuất nhỏ lẻ, kém hiệu quả và thiếu liên kết chuỗi giá trị vẫn luôn là căn bệnh trầm kha của nền nông nghiệp Việt Nam.

Do ảnh hưởng của dịch Covid 19, xuất khẩu nông sản Việt bế tắc, những thị trường xuất khẩu lớn như Trung Quốc, EU, Mỹ đóng băng, cộng thêm tác động kép của hạn hán, xâm nhập mặn, bão lũ đã khiến cho nhiều doanh nghiệp phá sản. Bên cạnh việc đầu tư công nghệ chế biến, chú trọng thị trường nội địa, chuyển đổi số được xem là thang thuốc hiệu quả cho tương lai nông nghiệp Việt. Câu chuyện chuyển đổi số được nhắc đến không chỉ như một xu thế ngắn hạn mà là một hành trình xuyên suốt liền mạch để thay đổi bộ mặt nền nông nghiệp Việt Nam.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ông Lê Quốc Doanh, trong 5 năm gần đây, kim ngạch xuất khẩu không ngừng phát triển, mỗi năm tăng bình quân 2 tỷ USD, đạt kỷ lục 43 tỷ USD năm 2019. Trong đó có 10 mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD. Nông sản Việt Nam đã xuất khẩu đi 200 nước trên thế giới và đã tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Cũng theo ông Doanh, những năm gần đây, ngành nông nghiệp đã bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến các giải pháp chuyển đổi số và ứng dụng trong hầu hết các lĩnh vực, đồng thời nêu một số ứng dụng công nghệ đang được triển khai trong ngành nông nghiệp.

Trong ngành trồng trọt, công nghệ IOT, Big Data bắt đầu được ứng dụng thông qua các sản phẩm công nghệ số như phần mềm cho phép phân tích các dữ liệu về môi trường, loại cây và giai đoạn sinh trưởng của cây, người tiêu dùng có thể truy suất và theo dõi các thông số này theo thời gian thực,…

Trong ngành chăn nuôi, công nghệ IOT, blockchain, công nghệ sinh học được áp dụng rộng ở trang trại chăn nuôi quy mô lớn. Ngành chăn nuôi bò sữa ứng dụng công nghệ số nhiều nhất, với mô hình nổi bật là các trang trại hiện đại của Tập đoàn TH True Milk và Công ty Vinamilk.

Trong lâm nghiệp, ứng dụng công nghệ DND mã mạch trong quản lý giống lâm nghiệp và lâm sản; công nghệ GIS và ảnh viễn thám để xây dựng các phần mềm phát hiện sớm và cảnh báo cháy rừng từ ảnh vệ tinh, phần mềm giám sát và phát hiện sớm mất rừng, suy thoái rừng,…

Trong thủy sản việc sử dụng thiết bị dò cá sử dụng sóng siêu âm, máy đo dòng chảy, điện thoại vệ tinh; máy thu lưới vây (đứng); hệ thống thu – thả lưới chụp, công nghệ GIS và hệ thống định vị toàn cầu (GPS) giúp quản lý đội tàu khai thác hải sản xa bờ.

Ngành nuôi trồng thủy sản ứng dụng công nghệ sinh học chọn lọc, lai tạo các giống có năng suất, chất lượng cao, có khả năng kháng bệnh, chịu đựng tốt với môi trường, công nghệ nuôi thủy sản tuần hoàn (RAS), công nghệ biofloc, công nghệ nano, công nghệ nuôi lồng trên biển, công nghệ nuôi cá nước lạnh. Công nghệ Trí tuệ nhân tạo đã được sử dụng trong nuôi tôm nhằm phân tích các dữ liệu về chất lượng nước; quản lý thức ăn và sức khỏe của tôm nuôi. Công nghệ tự động hóa đã được áp dụng khá rộng rãi trong khâu chế biến thủy sản từ phân loại, hấp, đóng gói, dây chuyền sản xuất,… giúp giảm chi phí sản xuất, đảm bảo chất lượng sản phẩm thủy sản.

Những giải pháp thiết thực trong chuyển đổi số cho nền nông nghiệp

Tại phiên tọa đàm, các đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp đã cùng nhau trao đổi, đưa ra những giải pháp cho ngành nông nghiệp trong quá trình chuyển đổi số, làm thế nào để chuyển đổi số thành công cho ngành nông nghiệp.

Ông Nguyễn Hữu Ninh, Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, cần thực hiện tốt các chủ trương của Đảng và Nhà nước trong chuyển đổi. Vì đích đến cuối cùng vẫn là người tiêu dùng, người dân để đem đến những hiệu quả tốt nhất.

Còn theo ông Phan Minh thông, CEO Công ty CP Phúc Sinh lại cho rằng, để chuyển đổi số thành công thì chúng ta cần đầu tư vào tư duy cho người dân. Vì nếu tư duy tốt thì khi áp dụng chuyển đổi số chúng ta mới có thể chuyển đổi thành công được.

Đồng tình với các ý kiến trên, ông Phạm S, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đang tập trung chuyển đổi mạnh ở nông nghiệp thông minh. Ông S đề xuất, các chính sách được ban hành cần phù hợp với thực tiễn sản xuất, có tính thực tiễn cao nhằm huy động các nguồn lực phát triển đồng bộ, toàn diện nông nghiệp công nghệ cao. Ngành nông nghiệp Việt Nam cần có những chủ động đầu tư công nghệ phù hợp với từng vùng sinh thái và quy mô sản xuất để tạo ra một luồng sinh khí mới. Hiện nay, Việt Nam có nhiều doanh nghiệp ứng dụng chuyển đổi số phát triển nông nghiệp thông minh quy mô lớn, tạo ra nhiều nông sản có chất lượng cao, đảm bảo an toàn thực phẩm, sản xuất nông sản an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.

Hà An – Hà Anh