Đào tạo trực tuyến trong bối cảnh đại dịch Covid0-19 trở nên bùng nổ. Nhưng kể cả trước đây, đào tạo trực tuyến cũng đã trở thành xu hướng hiện hữu do các hoạt động giáo dục xuyên biên giới, nhu cầu học tập chủ động của nhiều người trong xã hội.
• Đào tạo phi truyền thống: Điểm tựa vững chắc cho nhân lực IT
E- Learning sẽ song hành cùng đào tạo truyền thống
Theo Cyber Universities, gần 90% trường đại học tại Singapore sử dụng phương pháp đào tạo trực tuyến, ở Mỹ con số này là hơn 80%. Ở Việt Nam, đào tạo trực tuyến (E-learning) cũng không còn xa lạ.
Mô hình đào tạo này đã nở rộ nhiều năm trước ở các cơ sở giáo dục tư thục năng động, từ đào tạo nhân lực cho các ngành trong hoạt động kinh tế – xã hội, cấp bằng theo hệ thống giáo dục đại học Việt Nam, bằng liên kết,… đến các cơ sở đào tạo khóa học ngắn hạn cho các kỹ năng (ngoại ngữ, kỹ năng sống,…). Nhiều tên tuổi đào tạo trực tuyến đã được biết đến như FuNix, Topica, Unica, Hocmai.vn,…
Ngoài các cơ sở giáo dục trong nước, tại Việt Nam hiện cũng đã thành lập nhiều cơ sở giáo dục quốc tế như RMIT, VinUni, Đại học Anh quốc Việt Nam, hay các đại học hợp tác giữa các chính phủ như Đại học Việt – Nhật, Đại học Việt – Đức. Các trường đại học này đều thiết kế các chương trình đào tạo tại chỗ cũng như từ xa. Điều này đương nhiên phải triển khai đào tạo trực tuyến.
Đại dịch Cobid-19 đã thêm khẳng định xu hướng đào tạo trực tuyến này khi có nhiều học sinh Việt Nam đã chọn phương án “du học tại chỗ” tại các trường đại học quốc tế. Ngoài ra, gần như toàn bộ các cơ sở giáo dục đại học công lập tại Việt Nam cũng đã triển khai E- Learning hơn 1 năm nay vì điều kiện không được đến trường.
Tại Hội thảo quốc tế “Cơ hội và thách thức với đại học trong việc xây dựng chương trình học online thời Covid”, Giáo sư Bas Baskaran đến từ Đại học Deakin (Australia) khẳng định: “Đào tạo online sẽ là tương lai của giáo dục đại học. Hình thức đào tạo này sẽ đồng hành song song cùng giáo dục truyền thống chứ không phải chỉ là giải pháp thay thế trong thời kỳ Covid”.
Giáo sư Bas Baskaran cho biết, Đại học Deakin Deakin đã có hơn 40 năm triển khai giảng dạy trực tuyến, đứng thứ 10 thế giới trong việc cung cấp các khóa học online trên nền tảng MOOC (khóa học trực tuyến mở).
Đây cũng là quan điểm của các đại biểu đến từ 25 trường đại học đến từ 8 quốc gia tham dự hội thảo như Nhật Bản, Australia, Indonesia, Malaysia, Philippines, Việt Nam, Thái Lan, Lào.
Lợi ích của đào tạo trực tuyến cũng đã được khẳng định. Đó là mang lại nhiều lợi ích hơn cho sinh viên. Qua đó, sinh viên dễ dàng tương tác, giao lưu, học hỏi từ cộng đồng sinh viên tại trường cũng như quốc tế. Đồng thời, chất lượng của chương trình học cũng được chú trọng nhiều hơn nữa khi người học được đưa vào trọng tâm.
Để làm tốt điều này, các trường ngoài việc chủ động xây dựng chương trình học kết hợp online và offline thì còn phải tăng cường kết nối, liên kết các cơ sở đào tạo xuyên biên giới, xây dựng học liệu, trang bị nền tảng công nghệ.
Làm thế nào duy trì động lực cho người học
Bên cạnh tiềm năng và cơ hội, các học giả cũng phân tích để chỉ ra những thách thức cụ thể của giáo dục trực tuyến. Trong đó, 3 mối quan tâm lớn nhất là: Làm sao đưa được các hoạt động mang nặng tính thực hành lên online; Cách duy trì động lực của người học online; Đảm bảo tương tác, kết nối giữa thầy và trò.
Bàn về giải pháp, đại biểu 8 nước cho rằng, bên cạnh sự hỗ trợ của công nghệ, các đơn vị cần xác định rõ mục tiêu học tập để định hướng tư duy và tìm cách hiện thực hóa các mục tiêu. Không nên cố “sao chép” các trải nghiệm học offline để chuyển qua online.
Còn về vấn đề duy trì động lực và đảm bảo tương tác giữa người dạy và người học, các đại biểu đưa ra nhiều kiến giải như: Duy trì kết nối liên tục, trên nhiều nền tảng giữa giáo viên với sinh viên; Tạo ra một môi trường học tập chủ động để người học hoạt động càng nhiều càng tốt; Giảm thời lượng của tiết học xuống dưới 1 tiếng vì rất khó để duy trì tương tác trong nhiều giờ liên tục,…
Đại diện FUNiX – Giám đốc FUNiX Japan Hoàng Văn Cương chia sẻ câu chuyện thực tế tại đơn vị và khẳng định: “Đào tạo online không phải chỉ là bắt sinh viên ngồi trước máy tính xem học liệu và làm bài tập. Đó phải là cả một cộng đồng sinh viên năng động, tương tác với nhau thường xuyên trên nền tảng online”.
Ngoài học tập, sinh viên FUNiX còn được cùng tham gia các gameshow, tranh biện, thực hiện các dự án cùng nhau mang đến cơ hội tương tác, kết nối sâu sắc trong quá trình học tập.
Tại Việt Nam, một trong những giải pháp được triển khải là đại biểu từ 8 nước đã thống nhất thành lập Mạng lưới Global Online Educators Community (Cộng đồng các nhà giáo dục trực tuyến toàn cầu) do FUNiX tiên phong điều phối, vận hành.
Mạng lưới học thuật Global Online Educators Community với mục tiêu hàng đầu là cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm về cách xây dựng các chương trình online có độ tương tác cao. Điều này cho thấy sự quan tâm lớn giữa các đơn vị đào tạo quốc tế để cùng phát triển đào tạo trực tuyến trong kỷ nguyên số nhiều thách thức lẫn cơ hội.
Trần Hằng
