Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư mở ra nhiều cơ hội cũng như thách thức đối với mỗi quốc gia. Cách mạng 4.0 đã và đang tác động mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực đời sống, kinh tế-xã hội. Đứng trước tình hình đó, việc xây dựng và triển khai thực hiện phát triển hạ tầng số là mục tiêu bắt buộc với mọi quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành đẩy mạnh ứng dụng phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu, nâng cao năng lực tiếp cận, chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 50 về chương trình chuyển đổi số quốc gia nhằm hướng đến mục tiêu đến năm 2045, Việt Nam trở thành một quốc gia số ổn định và thịnh vượng, tiên phong thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới. Trên cơ sở đó, các Ban, Bộ, ngành đã xây dựng và triển khai thực hiện một số chính sách nhằm thúc đẩy chuyển đổi hạ tầng viễn thông thành hạ tầng số, làm tiền đề thúc đẩy phát triển Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.
Phát biểu tại hội thảo “Phát triển hạ tầng số trong xây dựng và quản lý hạ tầng kinh tế”, ông Đỗ Ngọc An, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, cho rằng: Việc xây dựng Chính phủ điện tử, tiến tới Chính phủ số đã được triển khai quyết liệt và bước đầu đạt được kết quả tích cực. Kinh tế ở nước ta đã được hình thành, phát triển, trở thành bộ phận quan trọng của nền kinh tế. Công nghệ số áp dụng trong các ngành công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ, được thực hiện ngày càng nhiều với những hình thức kinh doanh mới. Nền tảng công nghệ số và internet cũng đang tạo ra nhiều cơ hội việc làm, thu nhập, tiện ích, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Trong những năm qua, hệ thống kết cấu hạ tầng, kinh tế xã hội ở nước ta đã có những bước phát triển mới, từng bước đáp ứng nhu cầu xây dựng và bảo vệ đất nước. Nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng ngày càng lớn và đa dạng. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của Việt Nam khá hiện đại, phủ khắp các tỉnh, thành trong cả nước. Hạ tầng số với thành phần cốt lõi là hạ tầng viễn thông kết nối đến từ gia đình, cá nhân. Nền tảng điện toán đám mây, định danh và xác thực số đang được thúc đẩy phát triển, đầu tư trước nhằm bắt nhịp với các nước trên thế giới về ứng dụng công nghệ mới.
Ông Phạm Đức Long, Thứ trưởng, Bộ Thông tin và Truyền thông khẳng định hạ tầng số chính là hạ tầng thiết yếu đóng vai trò tạo lập và duy trì các kết nối, đảm bảo dòng chảy dữ liệu giữa các thực thể trong nền kinh tế số, xã hội số.
Tỉ lệ dân số nước ta được phủ sóng 4G đạt 99,8%, thuộc top 56 thế giới, số thuê bao di động băng thông rộng đạt hơn 68 triệu, tỉ lệ sử dụng smartphone đạt trên 73%. Hiện tại, ở Việt Nam có 76% hộ gia đình có internet. Nước ta trở thành một trong những quốc gia có tốc độ phát triển internet nhanh nhất thế giới hiện nay.
Tại sự kiện, đại diện lãnh đạo Bộ thông tin và Truyền thông đã đưa ra những chiến lược xác định tầm nhìn, mục tiêu phát triển hạ tầng số như: Phát triển hạ tầng số và sẵn sàng đáp ứng nhu cầu chuyển đổi số của các ngành, trở thành động lực phát triển kinh tế, đưa kinh tế số chiếm 20% GDP cả nước năm 2025; Phấn đầu đưa Việt Nam vào top 30 nước dẫn đầu thế giới về phát triển hạ tầng số. Bảo đảm người dân được tiếp cận, sử dụng các dịch vụ số tiên tiến với chất lượng cao, giá cả phù hợp; Phấn đấu phát triển trên 250 triệu kết nối IoT;…
Tuy nhiên, hệ thống kết cấu hạ tầng của nước ta hiện nay vẫn tồn tại không ít những hạn chế. Hệ thống viễn thông, công nghệ thông tin còn chậm về tốc độ, chưa đáp ứng được các yêu cầu phát triển internet, thành phố thông minh, phương tiện tự động, sản xuất thông minh,…
Việc tiếp cận dịch vụ băng thông rộng ở các vùng nông thôn, miền núi còn yếu kém. Hạ tầng vật lý chưa đáp ứng được nhu cầu ứng dụng các phương thức quản lý thông minh. Hệ thống hạ tầng cơ sở dữ liệu quốc gia tạo nền tảng cho kinh tế số triển khai còn chậm, phân tán và chưa được chuẩn hóa đồng bộ. Hạ tầng thanh toán số chưa nhất quán, chưa tận dụng được chung, độ phủ chưa lớn. Hạ tầng điện phục vụ cho viễn thông cũng chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Quá trình chuyển đổi số quốc gia còn chậm, thiếu chủ dộng do hạ tầng phục vụ còn nhiều hạn chế. Nhiều doanh nghiệp còn bị động, năng lực tiếp cận, ứng dụng phát triển công nghệ hiện đại còn thấp. Việc đấu tranh với tội phạm, bảo đảm an ninh mạng gặp nhiều thách thức.
Cũng tại hội thảo, các chuyên gia trong và ngoài nước đã có những trao đổi các vấn đề về phát triển hạ tầng số, thúc đẩy ứng dụng công nghệ, nền tảng số trong xây dựng và quản lý kinh tế-xã hội nhằm hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng quy hoạch, bảo đảm tính đồng bộ, kết nối trong nội bộ ngành, vùng trên phạm vi cả nước; Sử dụng nền tảng số để phát triển bền vững, xây dựng hạ tầng kỹ thuật số, đảm bảo an toàn, an ninh mạng. Các diễn giả cũng đưa ra những giải pháp phát triển hạ tầng số an toàn, tạo niềm tin cho người dân khi tham gia vào các hoạt động trên không gian mạng, từ đó xây dựng hệ thống kết cấu đồng bộ, hiện đại, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, góp phần giải quyết các vấn đề xã hội, sớm đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp hiện đại.
Duy Anh
Hội thảo “Phát triển hạ tầng số và thúc đẩy ứng dụng công nghệ số, nền tảng số trong xây dựng và quản lý hạ tầng kinh tế, xã hội” được diễn ra vào ngày 16/11. Hội thảo nằm trong khuôn khổ Diễn đàn cấp cao thường niên lần thứ ba về Công nghiệp 4.0 do Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với Bộ thông tin và truyền thông, Bộ quốc phòng và Bộ giao thông vận tải tổ chức.
Hội thảo tập trung cung cấp những thông tin chuyên sâu xoay quanh chủ đề phát triển hạ tầng số, hướng tới sự phát triển bền vững quốc gia, đồng thời cập nhật những giải pháp công nghệ mới nhất nhằm bảo vệ an toàn, an ninh hệ thống hạ tầng trọng yếu quốc gia.
