Với những đột phá về sức mạnh của máy tính, dịch vụ điện toán đám mây, dữ liệu lớn và những tiến bộ trong học máy, trí tuệ nhân tạo, tự động hóa các chức năng và kích hoạt dịch vụ mới trên toàn thế giới, AI mang lại tiềm năng biến đổi và cải thiện cách các chính phủ, tổ chức và cá nhân cung cấp dịch vụ, truy cập thông tin cũng như lập kế hoạch và hoạt động.
Việc ứng dụng AI mạng lại các giải pháp quản lý, xây dựng cơ sở vật chất, phát triển nông nghiệp, dịch vụ kinh doanh,.. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây tại châu Phi vùng cận Sahara, Bắc Phi, Nam Á và Đông Nam Á đã chỉ ra một số rào cản và thách thức đối với việc triển khai AI ở các nước thu nhập thấp.
1. Tính sẵn có, khả năng truy cập và chất lượng dữ liệu
Để phát triển và ứng dụng các thuật toán hiệu quả, các công cụ AI và học máy đòi hỏi rất nhiều dữ liệu. Việc ít dữ liệu có sẵn trong các môi trường ít số hóa và các phương pháp thực hành kém hiệu quả có thể khiến các công ty và tổ chức khác nắm giữ dữ liệu không đồng đều và không thể truy cập được.
2. Kết nối internet còn hạn chế
Kết nối internet kém ở cả khu vực thành thị và nông thôn sẽ ngăn cản việc sử dụng nhất quán các ứng dụng dành cho thiết bị di động và các dịch vụ dựa trên AI. Ví dụ, ở châu Phi, ước tính có khoảng 267 triệu người và 53 triệu hộ gia đình chưa thể truy cập Internet. Có sự chênh lệch đáng kể về tiếp cận giữa dân cư thành thị và nông thôn, đàn ông và phụ nữ, thanh niên và người lớn tuổi, các nhóm thu nhập cao và thấp. Chi phí cao của dữ liệu di động hay kết nối băng thông rộng tại nhà cũng hạn chế quy mô thị trường và số lượng người sử dụng các giải pháp, ứng dụng dựa trên AI.
3. Kết nối và hòa nhập kỹ thuật số: Quyền truy cập thiết bị, quyền sở hữu
Các giải pháp dựa trên AI có thể được ứng dụng trên các nền tảng công cụ luôn bật, giàu dữ liệu được cập nhật thường xuyên giàu dữ liệu và được cập nhật thường xuyên. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi sự kết nối đầy đủ và nhất quán, một việc khó đạt được ở những khu vực có khả năng truy cập Internet hạn chế, đặc biệt ở vùng nông thôn châu Phi và châu Á.
Việc sử dụng điện thoại thông minh chậm phát triển cũng không thực sự phổ biến. Mặc dù các dự đoán cho rằng mức độ sở hữu điện thoại thông minh ở châu Phi khu vực cận Sahara và vùng Nam Á, Đông Nam Á lần lượt là 45% và 64% vào năm 2018 và sẽ tăng lên 67% và 81% vào năm 2025, nhưng nhiều thiết bị trong số này là các mẫu điện thoại cũ với hệ điều hành không hỗ trợ các ứng dụng công nghệ cao.
4. Cơ sở hạ tầng điện kém phát triển
Việc phát và truyền tải điện không ổn định dẫn đến mất điện. Đây có thể là một trở ngại đáng kể đối với việc vận hành các máy tính mạnh và là rào cản đối với những khách hàng truy cập internet để sử dụng các dịch vụ dựa trên AI.
5. Trình độ học vấn và kỹ năng còn thấp
Trong khi khả năng tiếp cận với đào tạo và nâng cao kỹ năng AI ngày càng được mở rộng, nhiều quốc gia vẫn thiếu một hệ thống nhà phát triển AI có kiến thức và kỹ năng nhất quán. Ở nhiều nước, việc thiếu người cố vấn cho các công ty khởi nghiệp phát triển các giải pháp dựa trên AI cũng là một rào cản. Trình độ hiểu biết và kỹ năng về kỹ thuật số của người dùng cũng là những thứ cần thiết để truy cập và sử dụng ứng dụng trong nông nghiệp, dịch vụ. Việc thiếu sự tuyên truyền, hướng dẫn, đào tạo vấn đề này cũng có thể là một rào cản đáng kể đối với việc áp dụng dịch vụ.
6. Thiếu đầu tư
Thông thường, các giải pháp dựa trên AI đòi hỏi một khoản đầu tư đáng kể. Không giống như các quốc gia như Trung Quốc và Mỹ, hầu hết các nước kém phát triển đều có vốn đầu tư và kinh phí hạn chế trong lĩnh vực AI.
7. Ảnh hưởng của tự động hóa gây ra nguy cơ việc làm
Sự không chắc chắn và sợ hãi của người lao động về nguy cơ mất việc làm vào tay mác móc có thể cản trở việc áp dụng, đặc biệt khi nhiều người bắt đầu hiểu được vai trò của AI và tự động hóa. Nhân viên có thể sợ mất việc làm hoặc không muốn thay đổi. Cải tổ, thay đổi, phát triển đội ngũ quản lý là việc rất quan trọng trong các tổ chức để đảm bảo AI được triển khai thành công.
Duy Anh (theo: roboticsbiz.com)
