Sự phát triển của công nghệ robot trong ngành dầu khí không chỉ giúp tối ưu hóa các quá trình tìm kiếm, thăm dò, khai thác, chế biến mà còn đóng góp vào việc tăng cường an toàn cho nhân viên, giảm thiểu tác động môi trường và tối ưu hóa chi phí.
Ứng dụng hiệu quả
Ngày nay, việc đưa vào các công nghệ kỹ thuật số khác như trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây và Internet vạn vật (IoT), cùng với nhiều cảm biến khác nhau, đã nâng cao hiệu suất của robot cho các ứng dụng trong ngành dầu khí. Sự tiến bộ trong công nghệ AI và robot đã mở ra nhiều khả năng mới, từ việc tự động hóa các quy trình sản xuất đến việc giám sát và bảo dưỡng cơ sở hạ tầng một cách chính xác và hiệu quả, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành ngành dầu khí hiện đại, bền vững hơn.
Những tiến bộ trong công nghệ robot, cùng với sự hợp tác ngày càng tăng giữa các công ty dầu khí và các nhà cung cấp công nghệ được kỳ vọng sẽ định hướng cho sự phát triển trong tương lai của robot trong ngành dầu khí.
Các công ty hàng đầu trong ngành dầu khí như Baker Hughes, BP, Chevron, Equinor, ExxonMobil, Oceaneering, Repsol, Saudi Aramco, Shell, Sinopec TotalEnergies… hiện đang sử dụng robot tự động tại nhiều cơ sở của họ và đang hướng tới mở rộng quy mô triển khai trong tương lai gần. Ngành này đang tích cực hợp tác với các nhà cung cấp công nghệ phần cứng và phần mềm robot để đạt được mục tiêu này.
Các nhà sản xuất và cung cấp robot cho ngành dầu khí phải kể đến Fanuc, Denso, Cognex, Cyberdyne, Estun Automation, ANYbiotics, ABB, Yaskawa, Mitsubishi Electric, Kawasaki, Siemens, Kuka, Universal Robots, Applied Impact Robotics, Cyberhawk, Nauticus Robotics, Rigarm,…
Robot là giải pháp lý tưởng cho nhiều mối quan tâm trong ngành dầu khí vì robot có thể đảm nhận những nhiệm vụ vất vả hơn và các quy trình phức tạp hơn so với con người. Chúng mang lại độ tin cậy và hiệu quả cao hơn trong việc hoàn thành các nhiệm vụ được giao đồng thời cải thiện sự an toàn khi vận hành.
Theo GlobalData, ngành công nghiệp robot đến năm 2030 sẽ tăng trưởng với tốc độ hơn 30% và đạt doanh số 568 tỷ USD. Trong đó, doanh số bán robot công nghiệp sẽ đạt 352 tỷ USD.
Trợ thủ toàn năng
Cùng tìm hiểu về một số loại robot được sử dụng phổ biến trong ngành dầu khí như những trợ thủ toàn năng:
Robot khám phá dưới nước AUVs (Autonomous Underwater Vehicles) và ROVs (Remotely Operated Vehicles). AUVs tự hoạt động dưới nước mà không cần sự kiểm soát trực tiếp từ con người, thường được sử dụng để thu thập dữ liệu địa chất và địa vật lý ở đáy biển. ROVs được điều khiển từ xa và thường được sử dụng cho việc kiểm tra, bảo dưỡng, và sửa chữa thiết bị dưới nước như đường ống dẫn dầu và giàn khoan.
Robot kiểm tra, làm sạch đường ống (Robot checking, cleaning pipes): Các robot này được thiết kế để đi vào bên trong đường ống dẫn dầu và khí đốt để kiểm tra và phát hiện các vấn đề như rò rỉ, ăn mòn, và tắc nghẽn.
Robot bảo dưỡng và sửa chữa (Maintenance and repair robots): Robot bảo dưỡng sửa chữa được sử dụng để thực hiện các công việc bảo trì trên các giàn khoan dầu khí và các thiết bị khác, giúp giảm thiểu nguy cơ cho con người và tăng hiệu quả công việc.
Drone và UAV (Unmanned Aerial Vehicles): Các phương tiện bay không người lái được sử dụng để giám sát và kiểm tra cơ sở hạ tầng dầu khí từ trên không, bao gồm cả việc phát hiện rò rỉ và kiểm tra an toàn của các cơ sở trên mặt đất.
Robot Địa chất (Geological robots): Các robot này được sử dụng để lấy mẫu đất và đá, thực hiện các thử nghiệm địa chất và địa vật lý trực tiếp tại các địa điểm khám phá dầu mỏ, giúp xác định vị trí và lượng dầu khí tiềm năng.
Robot Giám sát và An toàn (Safety and Monitoring Robots): Được sử dụng để giám sát điều kiện làm việc và đảm bảo an toàn tại các cơ sở dầu khí, bao gồm việc phát hiện khí độc hại và giám sát điều kiện môi trường.
Ngoài các loại robot kể trên, ngành dầu khí còn sử dụng nhiều công nghệ robot tiên tiến khác để đối mặt với thách thức về môi trường làm việc cực kỳ khắc nghiệt và yêu cầu cao về an toàn và hiệu quả.
Robot Điều khiển từ xa cho các công việc nặng nhọc (Remote Control Robot for Heavy Lifting): Để giảm thiểu rủi ro cho con người trong các công việc nặng nhọc hoặc nguy hiểm, robot được điều khiển từ xa có thể được triển khai để thực hiện các nhiệm vụ như khoan, cắt, và hàn.
Hệ thống Tự động hóa giàn khoan (Rig Automation System): Các hệ thống tự động hóa cho phép vận hành các giàn khoan dầu khí với ít sự can thiệp của con người, tăng cường an toàn và hiệu quả. Công nghệ này bao gồm cả phần mềm và phần cứng robot, như các cánh tay robot tự động thay đổi mũi khoan.
Công nghệ đàn Robot (Swarm Robot Technology): Công nghệ “đàn Robot” cho phép nhiều robot nhỏ làm việc cùng nhau một cách đồng bộ để thực hiện các nhiệm vụ phức tạp, như kiểm tra đường ống hoặc giám sát môi trường. Cách tiếp cận này tăng cường khả năng giám sát và phản ứng linh hoạt trước các vấn đề.
Robot Hỗ trợ các quyết định (Decision Support Robot): Sử dụng AI và học máy, các robot này có thể phân tích dữ liệu từ các cảm biến và camera để hỗ trợ quyết định kỹ thuật và quản lý, từ việc dự đoán bảo dưỡng thiết bị cho đến tối ưu hóa quá trình sản xuất.
Robot Giám sát môi trường (Environmental Monitoring Robot): Nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định về môi trường, robot giám sát môi trường có thể được sử dụng để theo dõi chất lượng không khí, mặt nước, và đánh giá ảnh hưởng môi trường của các hoạt động dầu khí.
Thiết bị đeo cá nhân (Wearable Technology for Employees): Không phải tất cả “robot” đều là máy móc tự chạy; thiết bị đeo được cho các nhân viên như bộ định vị và cảm biến sức khỏe giúp theo dõi sức khỏe và vị trí của nhân viên trong môi trường làm việc, cung cấp dữ liệu quan trọng cho hệ thống an toàn tự động.
Việc khám phá tiềm năng của robot là bước đi quan trọng, nền tảng của hành trình số hóa cơ sở hạ tầng dữ liệu, một trong những yếu tố tạo nên sự khác biệt giữa các công ty dầu khí trên thế giới nhằm tăng năng suất, nâng cao chất lượng và cải thiện an toàn cho nhân viên của mình.
Hải Minh
