Trung Quốc hiện là quốc gia đầu tư mạnh tay nhất vào lĩnh vực robot hình người và đã đạt được nhiều bước tiến đáng kể trong thời gian ngắn. Những thành quả này không phải ngẫu nhiên, mà là kết quả của một chiến lược phát triển được hoạch định ở tầm quốc gia. Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành cường quốc robot, bên cạnh hoạt động nghiên cứu - chế tạo, Trung Quốc còn triển khai hàng loạt hoạt động nhằm khuyến khích đổi mới sáng tạo, thúc đẩy hệ sinh thái công nghệ và đồng thời phô diễn năng lực ra thế giới. Một trong những hình thức nổi bật là việc tổ chức các cuộc thi đấu robot hình người với quy mô ngày càng lớn.
Hàng loạt giải đấu robot hình người diễn ra
Vào tháng 4/2025, Trung Quốc tổ chức một cuộc thi đặc biệt: cuộc đua bán marathon giữa người thật và robot hình người tại Bắc Kinh. Đây được coi là giải marathon đầu tiên trên thế giới có sự tham gia của robot hình người. Các robot chạy cùng tuyến đường dài 21,1 km với hàng nghìn vận động viên con người. Theo truyền thông Trung Quốc, mục tiêu của cuộc thi là kiểm tra khả năng vận hành liên tục, tiêu hao năng lượng và độ bền cơ học của robot trong môi trường thực tế, qua đó thúc đẩy cải tiến về thiết kế, cảm biến và thuật toán điều khiển.
Mới đây, tại thành phố Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông đã tổ chức giải đấu võ thuật đầu tiên dành riêng cho robot hình người kích thước thật mang tên “Mecha King”. Sự kiện do công ty EngineAI đứng ra tổ chức, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong ngành công nghiệp robot hình người.
![]() |
Trong hơn một năm trở lại đây, Trung Quốc đẩy mạnh tổ chức các cuộc thi dành cho robot hình người, với quy mô và mức độ thử thách ngày càng lớn |
Mục tiêu của “Mecha King” là mở rộng giới hạn của AI và thúc đẩy hiện đại hóa trong công nghiệp thông qua việc kiểm tra khả năng vật lý và trí thông minh của robot trong các tình huống chiến đấu thực tế. Các robot tham gia phải mô phỏng chuyển động tự nhiên của con người và đưa ra quyết định thông minh trong những điều kiện khắc nghiệt. Đặc biệt, EngineAI còn cung cấp các mô hình robot và công khai mã nguồn phần mềm để các đội thi có thể tinh chỉnh, đào tạo robot của mình một cách sâu hơn. Bên cạnh đó, giải đấu cũng là cơ hội để kiểm tra kỹ năng học hỏi của robot, từ đó thúc đẩy ứng dụng trong công nghiệp, dịch vụ và y tế.
Bên cạnh “Mecha King”, Trung Quốc còn tổ chức một cuộc thi võ thuật robot hình người tại thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang vào ngày 25/5. Sự kiện này bao gồm các màn trình diễn kỹ thuật chiến đấu và các trận đấu đối kháng giữa robot do con người điều khiển.
Trong thời gian tới, EngineAI dự kiến tổ chức một giải đấu robot hình người quy mô lớn hơn vào tháng 12, với kỳ vọng mang đến nhiều pha trình diễn hấp dẫn hơn cùng các cải tiến về trí tuệ nhân tạo. Trong khi đó, các robot kickboxing của Unitree đang được lên kế hoạch ứng dụng vào thực tế trong vài năm tới, và các chuyên gia bày tỏ hy vọng rằng quá trình thử nghiệm sẽ diễn ra an toàn, không gặp sự cố.
Chiến lược phía sau các cuộc thi
Những cuộc thi trên là minh chứng cho sự phát triển nhanh chóng và đa dạng của ngành công nghiệp robot tại Trung Quốc. Điểm chung của các cuộc thi là chúng đều do các tổ chức lớn, có liên hệ với chính phủ hoặc các tập đoàn công nghệ hàng đầu tổ chức. Điều này cho thấy một mục tiêu rõ ràng: đẩy nhanh chu kỳ thử nghiệm - điều chỉnh - ứng dụng của robot hình người, đồng thời thu hút tài năng và các nhóm nghiên cứu tham gia vào hệ sinh thái.
Thông qua các cuộc thi, Trung Quốc tạo ra sân chơi để các doanh nghiệp nội địa thử nghiệm sản phẩm, đọ sức công nghệ, phát hiện lỗi, và đồng thời chứng minh năng lực trước nhà đầu tư và thị trường. Việc truyền thông trong nước và quốc tế được mời đưa tin rầm rộ cho thấy một mục tiêu nữa: khẳng định vị thế của Trung Quốc trong lĩnh vực robot hình người toàn cầu.
Đằng sau bề nổi là những màn tranh tài, các cuộc thi robot hình người ở Trung Quốc thực chất phục vụ ít nhất ba mục tiêu chiến lược:
Thúc đẩy nội lực công nghệ:
Các phần thi trong cuộc thi robot hình người, từ leo cầu thang, mở cửa, xử lý đồ vật đến phối hợp nhóm chính là cách Trung Quốc đặt ra bộ chuẩn kỹ năng quốc gia cho robot hình người. Điều này giúp các công ty trong nước có “thước đo” cụ thể để cải tiến sản phẩm, đồng thời tạo áp lực cạnh tranh lành mạnh để rút ngắn khoảng cách với các “ông lớn” trên thế giới như Tesla (Optimus), Figure AI hay Boston Dynamics.
Kết nối hệ sinh thái công nghiệp:
Những cuộc thi như thế này là nơi quy tụ đầy đủ các mắt xích trong chuỗi giá trị: cảm biến, động cơ, thuật toán, AI, khung xương, pin, phần mềm điều phối,… Trung Quốc muốn biến mỗi cuộc thi thành một “triển lãm sống” - nơi các nhà cung ứng linh kiện gặp gỡ nhà phát triển robot, nơi đại học và doanh nghiệp cùng bắt tay phát triển thế hệ kỹ sư mới.
Truyền thông thông điệp công nghệ ra toàn cầu:
Đáng chú ý, các giải đấu đều được truyền thông rầm rộ trên CCTV, Tân Hoa Xã và livestream trên các trang mạng xã hội. Nhiều nội dung còn có phụ đề tiếng Anh và phát hành qua các kênh tiếng nước ngoài của Trung Quốc như CGTN. Rõ ràng, Trung Quốc đang muốn “khoe” với thế giới rằng họ không chỉ đi nhanh, mà còn có sản phẩm cụ thể, có khả năng sản xuất hàng loạt.
![]() |
Robot Walker S1 có thể làm một số việc như phân loại vật liệu, lắp ráp hoàn thiện, đo lường SPS, kiểm tra chất lượng và lắp ráp thân xe |
Một số ví dụ về robot hình người tiêu biểu của Trung Quốc có thể kể đến như:
UBTech
Robot hình người Walker S1 của UBTech đã hoàn tất thử nghiệm tại một số nhà máy điện tử, với khả năng mang vác hàng hóa, lắp ráp linh kiện nhẹ và xử lý vật thể. Đáng chú ý, Walker S1 còn được trang bị mô hình ngôn ngữ DeepSeek-R1, cho phép robot có khả năng suy luận và lập kế hoạch tương tự con người, từ đó phối hợp linh hoạt các nhiệm vụ trong môi trường sản xuất năng động.
Trước đó, vào tháng 1/2025, UBTech đã công bố kế hoạch sản xuất hàng loạt dòng robot này, với mục tiêu đạt từ 500 đến 1.000 đơn vị trong năm 2025, chủ yếu phục vụ các ứng dụng công nghiệp.
Pudu Robotics
Vượt lên nhiều mẫu robot hình người được công bố cuối năm 2024 và đầu 2025, Pudu D9, sản phẩm của Pudu Robotics được đánh giá là có độ hoàn thiện cao, sẵn sàng cho ứng dụng thực tế. D9 là sự kết hợp giữa nền tảng bánh xe của robot Pudu D7 và bàn tay linh hoạt của mẫu Pudu DH11. Với chiều cao 170 cm, nặng 65 kg, robot có kích thước tương đương con người, di chuyển linh hoạt với tốc độ tối đa 7,2 km/h, vượt qua các địa hình phức tạp như dốc, cầu thang hay bề mặt gồ ghề.
Được tích hợp thuật toán AI riêng, Pudu D9 kiểm soát dáng đi mềm mại, giảm tiếng ồn và sử dụng cảm biến để tự động lập kế hoạch di chuyển và định vị chính xác. Hai cánh tay có 7 khớp tự do, chịu tải lên đến 20 kg giúp robot thực hiện nhiều tác vụ vận chuyển nặng tại hộ gia đình, siêu thị hay nhà máy.
Tencent
Tháng 9/2024, phòng thí nghiệm Robotics X của Tencent giới thiệu robot "The Five" - một nguyên mẫu robot hỗ trợ trong gia đình và viện dưỡng lão. Robot này được thiết kế với 4 bánh xe, tích hợp da và bàn tay có xúc giác, có thể di chuyển, mang vác đồ vật và hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi. Tuy nhiên, sản phẩm hiện vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, cần tiếp tục hoàn thiện công nghệ để triển khai thực tế.
Robot Era
Cũng trong lĩnh vực robot hình người, công ty Robot Era (Trung Quốc) đã phát triển mẫu robot STAR1, hiện được ghi nhận là robot hai chân nhanh nhất thế giới. Với chiều cao 171 cm, nặng 65 kg, STAR1 có thể chạy với vận tốc hơn 12,8 km/h (tương đương 3,6 m/s), vượt qua kỷ lục trước đó của robot Unitree H1 (11,9 km/h) lập vào tháng 3/2024.
![]() |
Các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ đẩy mạnh sản xuất hàng loạt robot hình người hiện đại trong thời gian tới |
Từ sân chơi kỹ thuật đến thông điệp cường quốc công nghệ
Không giống một số quốc gia chỉ coi robot hình người là một sản phẩm công nghệ, Trung Quốc coi đây là một phần của chiến lược “Công nghiệp mới” trong thời đại AI. Với các ưu thế trong chiếm lĩnh thị trường phần cứng robot hình người và sự đầu tư vào AI, Trung Quốc còn sở hữu chuỗi cung ứng tương đối hoàn thiện, tự chủ tới 90% linh kiện cần thiết cho robot hình người, từ động cơ, cảm biến, pin tới các loại linh kiện tinh vi khác. Có thể nói, đây là lợi thế rất lớn của Trung Quốc so với các đối thủ cạnh tranh trong sản xuất quy mô lớn.
Để thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp robot hình người, Chính phủ Trung Quốc đã phân bổ hơn 20 tỷ USD cho lĩnh vực này trong năm qua và đang thành lập một quỹ trị giá khoảng 138 tỷ USD để hỗ trợ các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực AI và robot. Riêng thành phố Thâm Quyến thành lập quỹ AI và robot trị giá gần 1,4 tỷ USD, thành phố Bắc Kinh cũng thành lập một quỹ robot vào năm 2023.
Tháng 11/2023, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc công bố kế hoạch phát triển robot hình người quốc gia, với các mục tiêu:
Đến năm 2025: Trung Quốc sẽ sản xuất hàng loạt robot hình người, tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), để đáp ứng nhu cầu trong nhiều ngành nghề như sản xuất, logistics và y tế.
Đến năm 2027: Cải thiện đáng kể khả năng đổi mới công nghệ của robot hình người, thiết lập chuỗi cung ứng công nghiệp an toàn và đáng tin cậy, đồng thời xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp cạnh tranh quốc tế.
Tân Hoa Xã dự báo rằng đến năm 2030, thị trường robot hình người toàn cầu sẽ đạt quy mô khoảng 1.900 tỷ nhân dân tệ (tương đương 263,9 tỷ USD). Trong đó, Trung Quốc được kỳ vọng sẽ chiếm tỷ trọng đáng kể với giá trị thị trường vào khoảng 376,2 tỷ nhân dân tệ (tương đương 51,4 tỷ USD). Sau ô tô điện thì robot hình người là đường đua chiến lược tiếp theo, nơi Trung Quốc quyết không đứng sau Mỹ, Nhật, Hàn.
Nhìn từ hàng loạt chính sách và các cuộc thi robot hình người ở Trung Quốc, có thể thấy đây không chỉ là nơi tranh tài kỹ thuật, mà là một phần trong bức tranh lớn về chiến lược công nghiệp, truyền thông công nghệ và cạnh tranh toàn cầu. Ở đó, Trung Quốc không chỉ muốn chứng minh rằng họ có thể làm ra robot, mà còn có thể dạy robot phối hợp, đưa robot vào sản xuất, và quan trọng hơn là xuất khẩu robot ra thế giới. Từ sân thi đấu đến nhà máy, từ truyền hình đến chính sách, Trung Quốc đang vẽ nên một câu chuyện: Họ không đi sau trong cuộc đua người máy mà đang âm thầm tăng tốc ở một làn đường riêng.