acecook

Thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo bằng hành lang pháp lý hiện đại

Diễn đàn
11/06/2025 21:18
Trong bối cảnh khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngày càng đóng vai trò then chốt đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, việc hoàn thiện khung pháp lý để khơi thông nguồn lực, thúc đẩy hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
aa

Thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo bằng hành lang pháp lý hiện đại
Hội thảo đóng góp ý kiến vào Dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Ảnh: VGP/TG

Ngày 6/6, tại Hà Nội, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến vào Dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.

Hội thảo nhằm tiếp tục hoàn thiện các nội dung của Dự thảo Luật sau khi đã tiếp thu ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 vừa qua.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn cho biết, Dự thảo Luật đã nhận được sự quan tâm lớn của các đại biểu Quốc hội, với nhiều ý kiến góp ý tại thảo luận tổ và hội trường. Ngay sau đó, cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã khẩn trương tiếp thu, chỉnh lý.

Để tiếp tục hoàn thiện Dự thảo, Phó Chủ nhiệm Nguyễn Phương Tuấn đề nghị các đại biểu tập trung góp ý vào những nội dung quan trọng như: Chấp nhận rủi ro trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; cơ chế đặc biệt trong nghiên cứu, tiếp cận, mua bí quyết công nghệ, học hỏi, giải mã công nghệ; hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư phát triển công nghệ chiến lược...

Tại Hội thảo, các chuyên gia, đại biểu, tập trung vào các nội dung quan trọng, từ phạm vi điều chỉnh, tên gọi của Luật, đến cấu trúc, nội dung các điều khoản cụ thể và vấn đề bảo đảm tính hợp hiến, khả thi khi thi hành.

Các đại biểu đều thống nhất việc sửa đổi, bổ sung Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013 là cần thiết, nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, khi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đang trở thành động lực then chốt cho phát triển kinh tế - xã hội.

Một trong những vấn đề được các đại biểu quan tâm là tên gọi của Dự thảo Luật. Theo TS. Phạm Văn Tân, nguyên Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, đổi mới sáng tạo vốn đã nằm trong nội hàm của khái niệm KH&CN. Do đó, việc thêm cụm từ này vào tên Luật là không thật sự cần thiết, nếu nội dung của Luật đã điều chỉnh đầy đủ và rõ ràng các chính sách thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Ngoài ra, nếu thêm "đổi mới sáng tạo" thì có nên bổ sung thêm "chuyển đổi số" theo đúng tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Sự bứt phá không phải ở cái tên, tiêu đề mà ở nội hàm chính sách trong văn bản.

Về nội dung chuyển đổi số, Dự thảo Luật chỉ đề cập tại Điều 18, gắn với hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Theo TS. Phạm Văn Tân, cách tiếp cận này là chưa đầy đủ.

"Bởi chuyển đổi số không chỉ giới hạn trong lĩnh vực KHCN, mà là yêu cầu chung của toàn xã hội", ông Tân nói đồng thời đề nghị cần mở rộng phạm vi điều chỉnh của Luật hoặc có quy định rõ ràng hơn về vai trò của chuyển đổi số.

TS. Phạm Văn Tân cũng nhấn mạnh rằng đổi mới sáng tạo không chỉ diễn ra trong khu vực sản xuất - kinh doanh, mà còn trong quản lý nhà nước, văn hóa, xã hội... Do đó, Luật cần có phạm vi bao quát phù hợp để phản ánh tính chất toàn diện của đổi mới sáng tạo trong nền kinh tế tri thức.

Về vấn đề tài chính, TS. Phạm Văn Tân đề nghị Dự thảo cần quy định rõ việc phân bổ tối thiểu 2% GDP hằng năm cho KHCN và đổi mới sáng tạo, thay vì chỉ dừng ở con số 2% tổng chi ngân sách nhà nước như hiện tại.

"Không có nguồn lực tài chính đủ mạnh thì KHCN sẽ không thể trở thành trụ cột phát triển," ông Tân nhấn mạnh, đồng thời bày tỏ lo ngại rằng hiện nay mức chi thực tế mới chỉ đạt khoảng 1%.

Ngoài ra, TS. Phạm Văn Tân cũng cho rằng, Dự thảo Luật cần quy định rõ cơ quan có thẩm quyền cho phép thử nghiệm công nghệ, đồng thời chú trọng hơn đến phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là lực lượng làm công tác quản lý khoa học và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Cùng quan điểm đóng góp xây dựng, ông Đặng Đình Luyến, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng, việc sớm ban hành Luật KHCN và đổi mới sáng tạo là cần thiết nhưng cần rà soát kỹ để đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp và khả thi trong thực tiễn.

Ông Đặng Đình Luyến đề cập trước hết đến Điều 2 của Dự thảo về đối tượng áp dụng, trong đó cụm từ "có liên quan đến hoạt động KHCN và đổi mới sáng tạo" chưa được định nghĩa rõ ràng, đặc biệt với tổ chức, cá nhân ngoài lãnh thổ Việt Nam.

Ông Đặng Đình Luyến cũng đề nghị làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước về KHCN và đổi mới sáng tạo đặc biệt là vai trò của Bộ KH&CN, cần được cụ thể hóa hơn, tránh quy định chung chung.

Một nội dung quan trọng khác được ông Đặng Đình Luyến đề cập là nguyên tắc hội nhập và hợp tác quốc tế trong KHCN và đổi mới sáng tạo. Dự thảo cần bám sát quy định tại Điều 12 Hiến pháp 2013, bảo đảm nguyên tắc "tôn trọng độc lập, chủ, quyền, không can thiệp nội bộ" và "tiếp thu có chọn lọc" các thành tựu quốc tế.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ nhiệm Nguyễn Phương Tuấn khẳng định, những ý kiến góp ý quý báu của các đại biểu, chuyên gia sẽ được Ủy ban phối hợp cùng Bộ KH&CN và các cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện Dự thảo Luật, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trong thời gian tới.

chinhphu.vn
mca
Tin bài khác
Bổ nhiệm PGS.TS Hoàng Minh Sơn làm Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội

Bổ nhiệm PGS.TS Hoàng Minh Sơn làm Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký quyết định bổ nhiệm PGS.TS. Hoàng Minh Sơn, Thứ trưởng Bộ GDĐT làm Chủ tịch Hội đồng, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội.
Hành trình 80 năm đóng góp của ngành KHCN qua góc nhìn nguyên Bộ trưởng Nguyễn Quân

Hành trình 80 năm đóng góp của ngành KHCN qua góc nhìn nguyên Bộ trưởng Nguyễn Quân

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Tạp chí Doanh nghiệp Việt Nam đã có cuộc trao đổi với TS. Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) về những đóng góp quan trọng của KH&CN trong suốt chặng đường xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, đồng thời nhìn nhận về triển vọng tương lai của ngành.
AI công nghiệp: Doanh nghiệp đi nhanh, con người theo chưa kịp

AI công nghiệp: Doanh nghiệp đi nhanh, con người theo chưa kịp

Một nghiên cứu toàn cầu mới của nhà cung cấp phần mềm AI công nghiệp IFS cho thấy: Các công ty công nghiệp đang áp dụng AI với tốc độ nhanh hơn nhiều so với khả năng nhân viên nâng cao kỹ năng để theo kịp. Đây được gọi là “khoảng cách thực thi AI” khi tổ chức sẵn sàng triển khai công nghệ nhưng lực lượng lao động chưa được chuẩn bị đầy đủ.
Nhiều ưu đãi mới cho công nghiệp hỗ trợ có hiệu lực từ tháng 9

Nhiều ưu đãi mới cho công nghiệp hỗ trợ có hiệu lực từ tháng 9

Từ ngày 1/9/2025, bổ sung nhiều chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ; có thể góp vốn vào quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo,... là những chính sách mới có hiệu lực từ tháng 9/2025.
Kho vũ khí Việt Nam thu hút truyền thông quốc tế tại lễ Quốc khánh 80 năm

Kho vũ khí Việt Nam thu hút truyền thông quốc tế tại lễ Quốc khánh 80 năm

Lễ duyệt binh kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 không chỉ là sự kiện chính trị - quân sự trọng đại trong nước, mà còn gây tiếng vang mạnh mẽ trên truyền thông quốc tế, đặc biệt với kho vũ khí hiện đại và buổi trình diễn quy mô chưa từng có.
Sun Group: Kiến tạo hệ sinh thái du lịch, đồng hành cùng đất nước phát triển bền vững

Sun Group: Kiến tạo hệ sinh thái du lịch, đồng hành cùng đất nước phát triển bền vững

Ngày 30/8, tại Hội nghị gặp mặt doanh nghiệp với chủ đề “80 năm doanh nghiệp đồng hành cùng đất nước” do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì, ông Đặng Minh Trường – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sun Group đã chia sẻ những góc nhìn về vai trò của doanh nghiệp tư nhân trong phát triển kinh tế, đặc biệt là lĩnh vực du lịch.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ gửi thông điệp chúc mừng Quốc khánh Việt Nam

Ngoại trưởng Hoa Kỳ gửi thông điệp chúc mừng Quốc khánh Việt Nam

Nhân dịp kỷ niệm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã ra tuyên bố chính thức thay mặt Chính phủ Hoa Kỳ gửi lời chúc mừng đến Chính phủ và nhân dân Việt Nam.
Vinamilk hòa nhịp cùng triệu trái tim mừng 80 năm Quốc khánh

Vinamilk hòa nhịp cùng triệu trái tim mừng 80 năm Quốc khánh

Ngày 2/9/2025, Hà Nội rực rỡ sắc cờ hoa trong không khí thiêng liêng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh. Hàng vạn bước chân diễu binh hùng dũng, triệu ánh mắt tự hào và những nụ cười rạng rỡ lan tỏa khắp thủ đô như viết tiếp câu chuyện hào hùng của dân tộc. Hòa chung nhịp đập tự hào ấy, Vinamilk hiện diện như một phần thân quen của mọi gia đình Việt, tiếp thêm năng lượng và tinh thần cho ngày hội lớn của non sông.
Tử vi vòng quay công nghệ ngày 3/9/2025: Tuổi Ngọ hao tài tốn của, tuổi Mùi tinh thần hăng hái

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 3/9/2025: Tuổi Ngọ hao tài tốn của, tuổi Mùi tinh thần hăng hái

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 3/9/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...
Nông nghiệp Việt Nam và hành trình từ đói nghèo trở thành cường quốc xuất khẩu nông sản

Nông nghiệp Việt Nam và hành trình từ đói nghèo trở thành cường quốc xuất khẩu nông sản

Hòa chung không khí hào hùng của đất nước, Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” đã tái hiện được bức tranh tổng thể về mọi lĩnh vực của đất nước, với nhiều thành tựu, nhiều dấu ấn đáng tự hào. Trong đó, khu trưng bày của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phục dựng hành trình 80 năm Việt Nam từ một đất nước nghèo đói, vươn lên trở thành quốc gia xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới và nỗ lực trong phát triển nông nghiệp xanh.
song-gia-tri