acecook

Tự động hóa trong ngành năng lượng: Cơ hội và thách thức

Công nghiệp năng lượng
28/05/2025 14:33
Duy trì hệ thống sản xuất và phân phối năng lượng vận hành trơn tru không phải là nhiệm vụ dễ dàng. Nếu không có tự động hóa, mọi quy trình đều phụ thuộc vào sức người - kéo theo hoạt động chậm trễ, lãng phí nguồn lực và khó phản ứng kịp thời khi có sự cố.
aa
Pin dòng chảy với mật độ dòng điện cao lưu trữ hiệu quả năng lượng mặt trời trên mái nhà Robot AI thay con người sạc ô tô điện ở sân bay
Tự động hóa trong ngành năng lượng: Cơ hội và thách thức

Khi tự động hóa kết hợp với phân tích dự đoán, mọi thứ thay đổi. Hệ thống có thể phát hiện sự cố trước khi nó xảy ra, cho phép kỹ sư can thiệp sớm và hạn chế thiệt hại. Vậy, những cơ hội nào đang chờ đón ngành năng lượng trong quá trình chuyển đổi số? Dưới đây là các xu hướng nổi bật.

Tự động hóa quy trình bằng robot (RPA)

Tự động hóa quy trình bằng robot (RPA) là công nghệ mô phỏng hành vi của con người khi thực hiện tác vụ một cách chính xác và nhanh chóng, dùng để tự động hóa những công việc lặp đi lặp lại, có quy trình rõ ràng, không đòi hỏi nhiều chất xám như xử lý dữ liệu, tìm kiếm thông tin.

Trong ngành năng lượng, RPA đang được ứng dụng vào:

Xử lý dữ liệu từ công tơ thông minh: Tự động trích xuất và xác minh dữ liệu, phát hiện bất thường.

Quản lý lưới điện tự động: RPA giúp điều phối cung - cầu theo thời gian thực, ngăn chặn tình trạng quá tải.

Tự động hóa chuỗi cung ứng dầu khí: Tối ưu quản lý nhà cung cấp và quy trình đặt hàng.

Báo cáo tuân thủ và dự báo nhu cầu năng lượng: RPA thu thập và phân tích dữ liệu theo thời gian thực, hỗ trợ ra quyết định.

Lưới điện thông minh (Smart Grid)

Lưới điện thông minh không chỉ là mạng lưới truyền tải điện mà còn là hệ thống có khả năng tự điều chỉnh và tối ưu vận hành. Cảm biến, AI và tự động hóa giúp theo dõi tiêu thụ điện, cân bằng giữa năng lượng tái tạo (gió, mặt trời) và truyền thống.

Các tính năng tiêu biểu:

Giá điện linh hoạt (Dynamic Pricing): Tự động điều chỉnh theo nhu cầu thị trường.

Quản lý sạc xe điện: Tránh quá tải bằng cách phân bổ thời gian sạc hợp lý.

Tối ưu lưu trữ năng lượng: Dự trữ điện thừa và xả ra khi cần thiết.

Không có lưới điện thông minh, hệ thống năng lượng sẽ tiếp tục kém hiệu quả và thiếu ổn định.

Bản sao kỹ thuật số (Digital Twin)

Digital Twin là mô hình số hóa song song với thiết bị thật như nhà máy điện hay turbine gió. Nó thu thập dữ liệu cảm biến, sử dụng AI để dự đoán sự cố, chạy mô phỏng vận hành, tối ưu hóa hiệu suất và tăng cường bảo mật thông qua thử nghiệm tấn công mạng ảo.

Ứng dụng tiêu biểu:

Siemens: Vận hành nhà máy điện ảo (Virtual Power Plants).

Tesla Autobidder: Dự báo nhu cầu điện, tối ưu lưu trữ pin theo thời gian thực.

EDF Energy: Kiểm thử hiệu suất nhà máy điện hạt nhân.

General Electric: Tự động hóa quản lý lưới điện thông minh.

Tự động hóa thu gom và lưu trữ carbon (CCS)

Công nghệ CCS (Carbon Capture and Storage) giúp thu giữ CO₂ từ nhà máy điện và khu công nghiệp, sau đó lưu trữ dưới lòng đất. Khi được tự động hóa bằng AI và cảm biến IoT, hệ thống có thể tự điều chỉnh theo nhu cầu năng lượng và đảm bảo hiệu quả. Một số dự án tiên tiến còn sử dụng blockchain để theo dõi tín chỉ carbon.

Dự án tiêu biểu:

Chevron - Gorgon (Úc)

Occidental Petroleum & Carbon Engineering (Hoa Kỳ)

Sleipner (Na Uy)

Shell - Quest (Canada)

Drone tự động hóa kiểm tra và giám sát

Hạ tầng năng lượng có quy mô lớn, nằm ở vùng sâu xa và nhiều nguy cơ. Do đó, drone tự động hóa đang thay thế con người trong nhiệm vụ giám sát: từ đường dây điện, giàn khoan, đến turbine gió.

Drone được tích hợp camera độ phân giải cao, cảm biến nhiệt và LiDAR. Ngoài ra, nó còn được trang bị các công nghệ như AI để phân tích nứt vỡ, rò rỉ, ăn mòn, hoặc mất áp suất.

Một số đơn vị đang sử dụng:

BP: Kiểm tra đường ống dẫn dầu ở khu vực hẻo lánh.

Shell: Giám sát giàn khoan ngoài khơi tại Bắc Hải.

Xcel Energy: Kiểm tra lưới điện cao thế không cần người.

Equinor: Giám sát trang trại điện gió ngoài khơi.

Những rào cản lớn của tự động hóa năng lượng

Dù sở hữu tiềm năng lớn, quá trình tự động hóa trong ngành năng lượng vẫn đang đối mặt với nhiều rào cản phức tạp. Trở ngại đầu tiên đến từ tính gián đoạn của năng lượng tái tạo - khi nguồn điện từ gió và mặt trời thường biến động thất thường, gây khó khăn trong việc cân bằng cung - cầu trên hệ thống. Giải pháp nằm ở việc phát triển lưới điện thông minh và nâng cao năng lực lưu trữ năng lượng, song đây cũng là những bước đi đòi hỏi đầu tư lớn.

Thực tế, chi phí chuyển đổi công nghệ và hạ tầng cũ là một thách thức không nhỏ. Việc hiện đại hóa không chỉ tốn kém, mà còn có thể dẫn tới hệ quả xã hội như mất việc làm trong một số khâu vận hành truyền thống, kéo theo phản ứng tiêu cực từ cộng đồng và thị trường lao động.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp vẫn đang vận hành trên nền tảng công nghệ lỗi thời, khiến việc tích hợp các giải pháp tự động mới gặp khó khăn. Minh chứng điển hình là sự cố của PG&E khi triển khai công tơ thông minh - hệ thống cũ không thể xử lý lượng dữ liệu mới, dẫn đến sai sót trong hóa đơn và đo lường.

Không thể bỏ qua rủi ro an ninh mạng, khi các hệ thống lưới điện tự động ngày càng trở thành mục tiêu hấp dẫn cho các cuộc tấn công. Vụ tấn công mạng vào đường ống dẫn dầu Colonial Pipeline năm 2021 gây ra khủng hoảng nhiên liệu tại Mỹ chính là lời cảnh báo rõ ràng nhất.

Cuối cùng, sự thiếu tin tưởng từ công chúng vẫn là lực cản lớn. Nhiều người lo ngại rằng tự động hóa sẽ khiến họ mất việc, bị giám sát quá mức hoặc không kiểm soát được dữ liệu cá nhân. Trong bối cảnh đó, nếu không có chính sách truyền thông minh bạch và giải thích rõ lợi ích - rủi ro của công nghệ, thì quá trình chuyển đổi số trong ngành năng lượng sẽ khó đạt được sự đồng thuận rộng rãi từ xã hội.

Tự động hóa là chìa khóa - nếu làm đúng

Tự động hóa có thể thay đổi hoàn toàn ngành năng lượng: từ tăng hiệu quả, giảm chi phí, đến cải thiện độ tin cậy. Nhưng để thành công, doanh nghiệp phải vượt qua hạ tầng lỗi thời, bảo mật yếu kém và tâm lý dè dặt của xã hội.

Làm đúng, tự động hóa sẽ là động lực tăng trưởng. Làm sai, hệ thống sẽ đối mặt với khủng hoảng lớn hơn.

Theo World Business Outlook

Tudonghoangaynay.vn
Bài liên quan
mca
Tin bài khác
Khi trí tuệ nhân tạo trở thành "Trợ lý kỹ sư"

Khi trí tuệ nhân tạo trở thành "Trợ lý kỹ sư"

Trong nỗ lực tối ưu hóa quy trình thiết kế kỹ thuật, CoLab - một công ty phần mềm đến từ Canada - vừa giới thiệu AutoReview, công cụ kiểm tra bản vẽ 2D và mô hình 3D hoàn toàn tự động bằng trí tuệ nhân tạo. Được ví như một “trợ lý kỹ thuật số không mệt mỏi”, AutoReview hứa hẹn sẽ tái định nghĩa cách các nhóm kỹ sư làm việc: Nâng cao năng suất, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm chi phí cho các doanh nghiệp sản xuất trên toàn cầu.
Nhận định phiên giao dịch ngày 30/7: Sau “bão” chốt lời, bắt đáy hay đứng ngoài?

Nhận định phiên giao dịch ngày 30/7: Sau “bão” chốt lời, bắt đáy hay đứng ngoài?

Kết thúc chuỗi tăng dài hơi, thị trường ngày 29/7 chứng kiến “cơn bão” chốt lời quét ngang thị trường với đà giảm không phanh, đặc biệt tại các nhóm cổ phiếu đầu cơ. Khi tâm lý FOMO bị phá vỡ, chiến lược hành động hợp lý cho phiên kế tiếp là gì: đứng ngoài quan sát, bắt đáy cẩn trọng, hay tiếp tục cơ cấu danh mục?
Có những bờ vai hóa thành bầu trời

Có những bờ vai hóa thành bầu trời

Khi đất nước ca khúc khải hoàn, những người lính trở về nhưng chẳng còn nguyên vẹn... Chờ đợi các thương binh, bệnh binh, là người thân, là người vợ tần tảo. Lúc này, những người phụ nữ ấy phải gánh lên vai một cuộc chiến khác - cuộc chiến với số phận, với sự nghiệt ngã của đời người khi trở thành chỗ dựa của cả gia đình.
UNESCO phê duyệt điều chỉnh ranh giới Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng

UNESCO phê duyệt điều chỉnh ranh giới Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng

Ngày 13/7, tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) ở Thủ đô Paris, Cộng hòa Pháp đã thông qua Quyết định phê duyệt việc điều chỉnh ranh giới đáng kể của Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị, Việt Nam) để bao gồm Vườn quốc gia Hin Nam Nô (tỉnh Khăm Muộn, Lào), với tên gọi: “Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô” trong Danh sách Di sản Thế giới.
Thị trường chứng khoán ngày 29/7: Thị trường điều chỉnh mạnh sau chuỗi tăng nóng, VN Index thủng mốc 1.500 điểm

Thị trường chứng khoán ngày 29/7: Thị trường điều chỉnh mạnh sau chuỗi tăng nóng, VN Index thủng mốc 1.500 điểm

Sau nhịp tăng gần 500 điểm đầy hưng phấn kể từ đầu tháng 4, thị trường ngày 29/7 đã có phiên điều chỉnh sâu đầu tiên. Áp lực chốt lời xuất hiện trên diện rộng, đặc biệt ở các nhóm cổ phiếu tăng nóng như chứng khoán, bất động sản và ngân hàng, khiến chỉ số VN Index giảm hơn 64 điểm, thủng mốc 1.500 điểm, dù đầu phiên từng có lúc tăng gần 10 điểm.
Tử vi vòng quay công nghệ ngày 30/7/2025: Tuổi Dần hạn chế mâu thuẫn, tuổi Thân công việc ổn định

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 30/7/2025: Tuổi Dần hạn chế mâu thuẫn, tuổi Thân công việc ổn định

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 30/7/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...
BCG Energy (BGE) bất ngờ chuyển lãi thành lỗ sau kiểm toán

BCG Energy (BGE) bất ngờ chuyển lãi thành lỗ sau kiểm toán

BCG Energy – đơn vị chủ lực trong mảng năng lượng của Bamboo Capital vừa công bố báo cáo kiểm toán năm 2024 với loạt chênh lệch bất ngờ, chuyển từ lãi sang lỗ hàng trăm tỷ đồng. Nguyên nhân vì doanh nghiệp trích lập dự phòng quy mô lớn.
Những lưu ý sau ngày Bộ GDĐT chốt đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học

Những lưu ý sau ngày Bộ GDĐT chốt đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học

Bộ GDĐT quy định, tất cả thí sinh (kể cả thí sinh được tuyển thẳng) đều phải tuân theo quy trình xét tuyển chung trên hệ thống của Bộ theo hình thức trực tuyến. 17h ngày 28/7, hệ thống đăng ký nguyện vọng xét tuyển sẽ chính thức đóng.
Sự bùng nổ của video AI: Định hình lại tương lai sáng tạo nội dung

Sự bùng nổ của video AI: Định hình lại tương lai sáng tạo nội dung

Trong kỷ nguyên số hóa, nơi hình ảnh và video thống trị mọi nền tảng truyền thông, việc tạo ra nội dung hấp dẫn đã trở thành ưu tiên hàng đầu của các nhà tiếp thị, người sáng tạo và cả người dùng cá nhân. Một trong những bước tiến công nghệ đang tái định nghĩa cách chúng ta tạo dựng nội dung chính là video AI, giải pháp tạo video từ văn bản, hình ảnh hoặc giọng nói với tốc độ nhanh và độ chính xác ấn tượng.
Nhận định phiên giao dịch ngày 29/7: Sóng tăng chưa dừng lại, thị trường hướng thẳng đến vùng giá mới?

Nhận định phiên giao dịch ngày 29/7: Sóng tăng chưa dừng lại, thị trường hướng thẳng đến vùng giá mới?

Phiên đầu tuần 28/7 ghi nhận bước tiến lịch sử của thị trường khi VN Index vượt đỉnh mọi thời đại, chốt phiên tại 1.557,42 điểm. Dòng tiền bùng nổ với 46,7 nghìn tỷ đồng trên sàn HoSE, cùng khối lượng giao dịch hơn 1,85 tỷ cổ phiếu – mức cao thứ hai trong năm. Đây là dấu hiệu cho thấy sóng tăng hiện tại vẫn chưa có dấu hiệu suy yếu và nhà đầu tư đang bước vào giai đoạn hưng phấn mạnh mẽ.
Quảng cáo
moxa