acecook

Cua đồng lên ngôi

Văn hoá giải trí
01/02/2025 14:32
Văn hóa giải trí là “món ăn” tinh thần không thể thiếu, mang đến sự thư giãn và cảm hứng cho mọi người. Đặc biệt, trong lĩnh vực khoa học, công nghệ - Nơi thường gắn với sự khô khan của máy móc và thiết bị.
aa
Rượu nếp của bà tôi Chiếc cốc vại của người Hà Nội

Văn hóa giải trí chính là luồng gió mát, làm mềm mại những điều tưởng chừng khô cứng. Với bài viết "Cua đồng lên ngôi", Tạp chí Tự động hóa Ngày nay hy vọng sẽ mang đến câu chuyện thú vị tới bạn đọc.

Thuở tôi còn nhỏ, con cua, con cáy đâu đâu cũng có. Đi cấy về tranh thủ móc hang một lúc cũng được cả xâu. Trẻ con chăn trâu, chiều về, đứa nào cũng tòn ten cả xâu cua buộc lạt rơm cho mẹ nấu canh. Có đứa còn bắt cua đem nướng mở tiệc ngay ngoài đồng… Con cua thời ấy là loài vật tầm thường, chẳng mấy ai để ý. Do đó, không ai mời khách ăn cỗ, ăn tiệc mà lại dọn món cua đồng cả.

Trong suốt tuổi thơ của chúng tôi, dù sống ngay giữa thủ đô nhưng có lẽ nguồn thức ăn thường xuyên nhất của mấy anh chị em chúng tôi vẫn là cua đồng. Thuở ấy, thịt thà, cá mú là của hiếm bán theo tem phiếu. Nghe hàng xóm kháo nhau ngoài cửa hàng mậu dịch có cá biển mới về là mẹ tôi sai cắp rổ đi xếp hàng. Xếp hàng mấy tiếng đồng hồ mới mua được dăm lạng cá “đồng tiền” ướp đá nhỏ xíu đem về xay nhuyễn, trộn thìa là, độn bột mì, rán lên là cả nhà có một bữa tươi. Thịt cá khan hiếm là thế mà chúng tôi vẫn lớn nhanh như thổi, ăn thủng nồi trôi rế và chẳng đứa nào bị còi xương cả. Có lẽ là nhờ mẹ tôi đã khéo tìm ra lối thoát cho dinh dưỡng của cả bảy anh chị em chúng tôi. Ấy là bà thường xuyên cho chúng tôi ăn món cua đồng nấu kèm nhiều loại rau khác, thế là đã có đủ cả đạm, khoáng lẫn vitamin.

Cua đồng lên ngôi
Canh cua đồng - Ảnh minh họa

Thuở nhỏ, tôi thường theo mẹ ra chợ Đuổi, mẹ tôi quen gần hết các bà bán hàng ngoài chợ, bà nào cũng đon đả mời chào như gặp người thân trong làng. Bà cụ bán cua xếp cả chục xóc cua đặt trước mặt cùng rổ ốc nhồi to tướng. Những con cua bị “đóng gông” được kẹp vào giữa hai que tre theo hàng dọc. Con lớn nhất có cặp càng to nhất thường là cua đực, được làm thủ lĩnh xếp đầu hàng, các con nhỏ hơn xếp sau rất có trật tự. Con nọ ngăn cách với con kia bằng một sợi lạt mỏng buộc ngang hai que tre. Mỗi xóc cua như một tiểu đội xếp hàng ngay ngắn. Mẹ mua về ba xóc cua là đủ nấu nồi canh to cho cả nhà.

Tôi thường được phân công bóc mai cua, lấy gạch và giã cua. Giã cua là ngại nhất vì giã không khéo thì cua bắn tung tóe văng cả vào mặt. Cua giã trong cối đá rất quánh, thịt cua dính vào chày và cối nên giã cũng rất mệt. Khâu lọc cua nấu canh thì phải để mẹ làm vì nếu lọc ẩu thì canh có sạn không tài nào ăn được.

Lần nào lãnh nhiệm vụ giã cua, tôi cũng lấy mấy xóc cua trong rổ ra, đặt xuống nền gạch, chăm chú xem chúng đi thế nào. Cả bầy cua bị kẹp theo hàng thẳng giữa hai que tre. Con nào cũng bò nhưng chúng chuyển động lung tung trông ngộ lắm. Người ta bảo “ngang như cua” là đúng! Có ép chúng theo hàng theo lối chúng cũng không thể nào đồng hành tiến về phía trước được. Đôi khi có những con cua đang nuôi con, bóc yếm cua ra thấy có những chú cua nhỏ xíu bò lổn ngổn. Tôi đem lũ cua con thả vào bể non bộ nuôi. Chỉ có mấy tuần mà sao chúng lớn nhanh đến thế. Thoạt đầu chỉ bằng nửa hạt gạo, sau mấy tuần đã to bằng đốt ngón út. Có lẽ vì ưa thích quan sát các con vật gắn liền với bữa ăn của người Hà Nội thuở đó như con rươi, con cua... nên sau này, một cách rất tự nhiên, tôi đã thích thú chọn học ngành Sinh học.

Cua đồng lên ngôi
Bún riêu cua

Hồi đó, từ con cua đồng tầm thường ngoài chợ, mẹ tôi đã nấu cho chúng tôi biết bao món ăn thú vị. Khi thì làm bún riêu cua, khi thì nấu cháo cua rồi cua nấu canh rau cải, nấu rau muống, rau mồng tơi…, và có lẽ hấp dẫn hơn cả là canh cua nấu rau rút, khoai sọ. Sau này, tìm hiểu về nghệ thuật ẩm thực Việt Nam, tôi mới ngộ ra rằng cái món canh cua nấu với rau muống, rau rút và khoai sọ ăn với cà muối cũng như món bún riêu cua hay bún canh cua, rau rút, rau muống chính là những món ăn thực sự thuần Việt, đậm đà bản sắc Việt Nam, cần gìn giữ như một giá trị văn hóa quý giá.

Có lần đi công tác với anh Tường, là Giáo sư Sử học người cùng làng Hoàng Mai, Hà Nội xưa với tôi, anh Tường có khoe món canh cua nấu hoa thiên lý. Quả thật tôi chưa được ăn món này bao giờ nhưng sao mà tuyệt vời đến thế. Bỗng dưng nghĩ, trên đời này có thực đơn nào có món “Xúp cua đồng nấu hoa thiên lý” chưa nhỉ?

Tôi chưa có dịp làm nghiên cứu ẩm thực so sánh giữa lối ăn, món ăn Việt với các lối ăn và món ăn của các dân tộc quanh ta nhưng có lẽ lối ăn thủy sản chế biến theo kiểu lọc thịt, giã xương, chắt nước để nấu canh như kiểu chế biến cua, cá, lươn của người Việt ta thì quả là một sáng tạo độc đáo. Làm nghề nghiên cứu Khảo cổ học động vật, tôi cũng đã khảo sát nhiều đống rác bếp của người nguyên thủy để lại trong hang cổ, và nghiệm ra, có lẽ người Việt mình đã biết ăn cua đồng từ thuở còn ăn lông ở lỗ, từ thời văn hóa Hòa Bình cách đây cả chục nghìn năm. Sau này, người Việt khai khẩn đồng bằng và thâm canh cấy lúa nước nên cái môi trường ruộng lúa con cua nó đã theo dân ta suốt cả tiến trình lịch sử hình thành và phát triển của dân tộc.

Hôm trước, tôi được bạn bè mời đi ăn đặc sản. Thịt thà cá mú dọn ra ê hề, đủ các món: Khoai tây chiên bơ, Chân giò muối, Bò lúc lắc, Tôm bao bột, Bê tái chanh, Dê bóp thính... Tiệc tan, trước khi ra về, các bà các chị đề nghị bình chọn món nào ngon nhất bữa tiệc và rốt cuộc thì món được cho điểm cao nhất chính là “Canh cua đồng nấu mồng tơi và cà pháo”.

Thì ra cua đồng đã lên ngôi!

28/8/2009

Tác giả Vũ Thế Long

tudonghoangaynay.vn

chao-mung-ngay-bao-chi
Tin bài khác
AI đang thay đổi cuộc chơi: Đội ngũ bảo trì của bạn đã sẵng sàng?

AI đang thay đổi cuộc chơi: Đội ngũ bảo trì của bạn đã sẵng sàng?

Trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, đội ngũ bảo trì không còn chỉ là bộ phận "hậu cần" âm thầm. Họ đang dần trở thành yếu tố then chốt quyết định sự thành bại trong chiến lược AI của doanh nghiệp sản xuất. Không phải vì công tác bảo trì đột ngột trở nên quan trọng hơn mà bởi AI đã đưa vai trò đó lên một tầm chiến lược mới.
Đến gần hơn mục tiêu Net Zero với động cơ tốc độ thay thế

Đến gần hơn mục tiêu Net Zero với động cơ tốc độ thay thế

ABB vừa giới thiệu một giải pháp mới cho ngành công nghiệp với động cơ tốc độ thay đổi LV Titanium, tích hợp sẵn bộ truyền động tốc độ thay đổi (VSD) và động cơ nam châm vĩnh cửu hiệu suất cao trong một thiết kế nhỏ gọn, plug-and-play. Sản phẩm mới này mang lại hiệu suất đạt chuẩn IE5 cấp hiệu suất cao nhất hiện nay, đồng thời được thiết kế để thay thế trực tiếp cho các động cơ cảm ứng DOL (Direct-On-Line) cũ kỹ, không hiệu quả.
Thị trường chứng khoán ngày 30/6: Dòng tiền chuyển hướng đến nhóm vốn hóa vừa

Thị trường chứng khoán ngày 30/6: Dòng tiền chuyển hướng đến nhóm vốn hóa vừa

Thị trường khép lại tháng 6 với phiên tăng điểm nhẹ, tiếp tục củng cố xu hướng phục hồi ngắn hạn. Dù biên độ dao động hẹp và thanh khoản chưa có sự cải thiện rõ rệt, sắc xanh vẫn lan tỏa trên diện rộng, đặc biệt tại nhóm midcap và cổ phiếu ngành bất động sản, vận tải.
Vinamilk là thương hiệu duy nhất Việt Nam sở hữu 2 cúp Quán quân tại giải thưởng lớn của ngành sữa thế giới

Vinamilk là thương hiệu duy nhất Việt Nam sở hữu 2 cúp Quán quân tại giải thưởng lớn của ngành sữa thế giới

Nếu đầu năm 2025, Vinamilk gây ấn tượng về số lượng 125 sản phẩm mới tung ra thị trường, thì mới đây, doanh nghiệp sữa tỷ đô này đã cho thấy bước tiến vượt bậc cả về “chất” khi là thương hiệu Việt duy nhất được vinh danh tại Giải thưởng đổi mới ngành sữa toàn cầu. Những yếu tố đắt giá nào giúp họ sở hữu “cú đúp” ngôi quán quân về “vị ngon” và “thiết kế bao bì xuất sắc”?
Tử vi vòng quay công nghệ ngày 1/7/2025: Tuổi Tuất có kẻ cản trở, tuổi Dần công việc khởi sắc

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 1/7/2025: Tuổi Tuất có kẻ cản trở, tuổi Dần công việc khởi sắc

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 1/7/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...
Robot công nghiệp - Giải pháp cho bài toán năng suất

Robot công nghiệp - Giải pháp cho bài toán năng suất

ABB Robotics vừa công bố ba mẫu robot công nghiệp hạng nặng mới với khả năng xử lý tải trọng lên đến 350kg, được đánh giá là hàng đầu trong ngành hiện nay. Đây là bước tiến mới trong chiến lược mở rộng danh mục sản phẩm của ABB, nâng tổng số dòng robot công nghiệp của hãng lên 11 họ và 60 biến thể, tạo thành hệ sinh thái robot toàn diện nhất trên thị trường hiện nay.
Nhận định phiên giao dịch ngày 30/6: Tăng nhưng thanh khoản thấp, VN Index đối mặt thử thách mới ở vùng kháng cự cứng

Nhận định phiên giao dịch ngày 30/6: Tăng nhưng thanh khoản thấp, VN Index đối mặt thử thách mới ở vùng kháng cự cứng

Sau khi có tuần tăng điểm tích cực, VN Index đang tiến dần đến vùng kháng cự mạnh quanh 1.380–1.400 điểm. Dù xu hướng ngắn hạn vẫn nghiêng về phía tích cực nhờ sự phục hồi của nhiều nhóm cổ phiếu, nhưng tâm lý nhà đầu tư vẫn giữ sự thận trọng chờ đợi những thông tin về kết quả đàm phán thương mại Mỹ–Việt. Trong bối cảnh đó, nhà đầu tư nên ưu tiên bảo toàn lợi nhuận, hạn chế mua đuổi và chờ nhịp điều chỉnh để giải ngân.
Sunshine Group bước sang kỷ nguyên công nghệ: Đặt cược vào AI và bán dẫn

Sunshine Group bước sang kỷ nguyên công nghệ: Đặt cược vào AI và bán dẫn

Sau gần một thập kỷ ghi dấu ấn đậm nét trên thị trường bất động sản, Tập đoàn Sunshine (Sunshine Group) đang tự tin bước vào một kỷ nguyên mới với chiến lược tái cấu trúc toàn diện, mạnh dạn đặt cược vào hai lĩnh vực mũi nhọn của nền kinh tế số.
Những con "sâu máy" thông minh đang giúp nông dân dẹp cỏ dại

Những con "sâu máy" thông minh đang giúp nông dân dẹp cỏ dại

Giữa lúc nông dân đau đầu vì chi phí nhân công nhổ cỏ tăng cao và thiếu giải pháp thân thiện với môi trường, những con robot mang hình hài như côn trùng khổng lồ đang lặng lẽ mở ra một hướng đi mới. Phát triển từ nghiên cứu khoa học, “sâu máy” không chỉ thông minh mà còn cực kỳ hiệu quả trên những cánh đồng dốc, gồ ghề - nơi máy móc thông thường phải bó tay.
Vietravel Airlines hiện thực hóa chiến lược mở rộng với tàu bay Airbus A321 đầu tiên

Vietravel Airlines hiện thực hóa chiến lược mở rộng với tàu bay Airbus A321 đầu tiên

Ngày 28/6, tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, Vietravel Airlines chính thức đón nhận chiếc Airbus A321 đầu tiên thuộc sở hữu của hãng. Sự kiện đánh dấu bước ngoặt trong chiến lược phát triển đội bay, đồng thời thể hiện rõ năng lực tài chính và quyết tâm mở rộng quy mô hoạt động của doanh nghiệp này.
siement
Quảng cáo
moxa