Mới đây, Xsolla, một công ty thanh toán trò chơi của Nga, đã sa thải 147 nhân viên thông qua việc sử dụng thuật toán AI. Xsolla chủ yếu cung cấp các công cụ thanh toán, quyết toán, phân phối và tiếp thị cho các công ty trò chơi. Khách hàng của họ bao gồm các công ty trò chơi nổi tiếng như Roblox, Epic Games và Steam.
Trong công ty với tổng số khoảng 500 nhân viên, gần một phần ba số người đã bị cho thôi việc, lý do bị sa thải là do thuật toán AI “tin rằng” họ “không tận tâm và kém hiệu quả”.
Vào đầu tháng 8, một email của CEO kiêm nhà sáng lập Aleksandr Agapitov bất ngờ xuất hiện trong hộp thư của một số nhân viên Xsolla với nội dung thông báo rằng “Xsolla không dành cho bạn” và gợi ý rằng Xsolla sẽ giúp họ tìm “nơi làm việc khác kiếm được nhiều tiền hơn và làm việc ít hơn”.
Trước bức thư này, các nhân viên đã không nhận được bất kỳ cảnh báo hoặc đề xuất nào về cách làm việc “chính xác”.
Vào ngày 3/8, email bị rò rỉ, ban đầu người ta nghi ngờ đó là giả mạo, nhưng sau đó email được xác nhận bởi chính Aleksandr Agapitov.
Aleksandr Agapitov trả lời trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Nga Meduza: “Việc sa thải là do công ty tăng trưởng chậm lại trong 6 tháng qua, thấp hơn mục tiêu tăng trưởng 40%, vì vậy ông và ban lãnh đạo công ty đã quyết định giảm chi ngân sách tiền lương của công ty thông qua việc sa thải, giảm 10% nhân viên”.
Dưới ảnh hưởng bởi dịch bệnh, nhân viên công ty Xsolla chủ yếu làm việc từ xa tại nhà. Hệ thống đánh giá hiệu quả công việc mới được triển khai vào đầu năm nay, công ty sử dụng hơn 30 chỉ số để đánh giá hiệu quả công việc của nhân viên trên thang điểm 100.
Theo chuyên gia nhân sự người Nga Alyona Vladimirskaya, việc sử dụng dữ liệu lớn và AI trong lĩnh vực nhân sự không nên vi phạm quyền của nhân viên. Bà nói: “Việc đo lường hiệu suất của nhân viên bằng thời gian mạng và mức độ tương tác chứ không phải bằng kết quả công việc vừa lỗi thời và cực kỳ kém hiệu quả,” bà nói, đồng thời khuyên những nhân viên bị sa thải nên kiện công ty vì hành động của họ.
Một cựu nhân viên của Xsolla cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng anh ta sẽ không kiện công ty, nhưng anh ta cảm thấy thất vọng vì tiêu chí đo lường hiệu suất của anh ta không phải là hoàn thành nhiệm vụ và đánh giá của người quản lý mà do thuật toán vô tri vô giác. Trước khi bị sa thải, trang web của Xsolla luôn nêu rõ cách họ coi trọng việc hoàn thành nhiệm vụ hơn là quan liêu và giờ làm việc.
Nhân viên này cũng cho biết, chỉ Aleksandr Agapitov và một số giám đốc điều hành mới có thể truy cập và theo dõi tình trạng dữ liệu về công việc của nhân viên. Thuật toán trực tiếp theo dõi, đánh giá năng lực, hiệu quả của con người. Không ai nhắc nhở họ trước và không ai trao đổi với họ sau đó. Nhân viên mất việc một cách bàng hoàng và không có cơ hội cải thiện trong thời gian đó.
Ngoài vấn đề sử dụng AI để sa thải, một số người đặt câu hỏi liệu việc theo dõi và ghi lại dữ liệu sử dụng máy tính của nhân viên có vi phạm quyền riêng tư hay không.
Phương Vũ (Theo Zhihu)
