Qua 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 20-NQ/TW (2012) của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về phát triển KH và CN phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Sau nhiều năm nổ lực hoạt động trong lĩnh vực KH và CN, TP.HCM đã đạt được những thành tựu quan trọng, góp phần tạo chuyển biến tích cực cho kinh tế thành phố.
• TP.HCM đề ra kế hoạch thực hiện chiến lược phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo trong 3 năm tới
Sáng ngày 30/9, Sở KH và CN tổ chức Hội thảo khoa học “Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW (2012) của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI”. Phó Giám đốc Sở KH và CN, ông Lê Thanh Minh chủ trì buổi Hội thảo.
Qua 10 năm thực hiện, trình độ công nghệ (TĐCN) của doanh nghiệp sản xuất công nghiệp trên địa bàn TP.HCM đã từng bước được nâng cao và cải thiện qua từng giai đoạn, tỉ lệ doanh nghiệp có TĐCN lạc hậu ngày càng giảm, tỉ lệ doanh nghiêp có TĐCN trung bình và trung bình tiên tiến ngày càng tăng, từ đó cho thấy các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp theo hướng đi từ nghiên cứu và phát triển đến sản xuất sản phẩm đã đem lại hiệu quả.
Các hoạt động đã tạo ra nhiều sản phẩm khoa học và công nghệ có tính đột phá, được thành phố chú trọng bao gồm: y tế, cơ khí chế tạo, năng lượng, quản lý đô thị, chip vi điện tử, công nghệ nano, nông nghiệp công nghệ cao,…
Thống kê của Sở KH và CN TP.HCM cho thấy, phân bổ ngân sách nhà nước của thành phố cho hoạt động khoa học và công nghệ trong giai đoạn 2011-2021 là 15.828 tỷ đồng. Trong đó, chi cho sự nghiệp KH và CN đạt 5.460 tỷ đồng (34%), còn lại là chi cho đầu tư phát triển KH và CN.
Với chủ trương xem KH và CN là động lực chủ yếu thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, những năm qua thành phố đã tập trung đầu tư cho lĩnh vực này và đạt được những kết quả khả quan. Đặc biệt, trong lĩnh vực công nghiệp cơ khí chế tạo và tự động hóa, các nghiên cứu đã góp phần thiết kế, chế tạo thành công nhiều chủng loại sản phẩm, thiết bị cơ khí đáp ứng yêu cầu kinh tế – xã hội, thay thế nhập khẩu với giá thành cạnh tranh, tăng tỷ lệ nội địa hóa thiết bị, giảm nhập khẩu; hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, thiết bị, cải tiến và đa dạng hóa mẫu mã và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Các nghiên cứu tập trung một số lĩnh vực như giải mã công nghệ chế tạo máy CNC; thiết kế, chế tạo Robot thay thế ngoại nhập; thiết kế, chế tạo hệ thống điều khiển tự động các quá trình sản xuất và công nghệ gia công; chế tạo các chi tiết cơ khí chính xác và khuôn mẫu cho ngành công nghiệp hỗ trợ; nghiên cứu thiết kế thiết bị, công nghệ phục vụ thu hoạch, bảo quản và chế biến nông sản,… cùng nhiều sản phẩm nghiên cứu khác đã được thương mại hóa phục vụ sản xuất kinh doanh.
Phát biểu tại Hội thảo khoa học, ông Lê Thanh Minh cho biết, sự phát triển KH và CN trong thời gian qua tại TP.HCM dù có nhiều giải pháp nhưng vẫn còn chưa theo kịp yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội và quản lý đô thị của thành phố. Cơ sở vật chất phục vụ hoạt động nghiên cứu khoa học và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nhất là trong lĩnh vực công nghệ cao, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển. Lực lượng cán bộ KH và CN ngày càng phát triển, tuy nhiên còn thiếu những chuyên gia đầu ngành nhất là trong các lĩnh vực trọng điểm như: công nghệ sinh học, công nghệ vi mạch, công nghệ nano, trí tuệ nhân tạo,… định hướng và chính sách đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao chưa thật sự gắn với định hướng phát triển KH và CN.
Tham gia trình bày tham luận tại buổi Hội thảo, PGS.TS Dương Hoa Xô – Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật TP.HCM cho biết, trong các hoạt động triển khai phục vụ phát triển kinh tế xã hội tại TP.HCM, Hội thi Sáng tạo Khoa học Kỹ thuật là một trong những điểm sáng, góp phần thúc đẩy lao động sáng tạo của nhân dân, kích thích việc áp dụng các giải pháp kỹ thuật vào sản xuất và đời sống. Hội thi đã tiếp nhận được 202 đề tài và 48 giải pháp từ các nhà nghiên cứu, nhà khoa học gửi về. Tuy nhiên, kinh phí cho các giải thưởng còn hạn chế do đó số lượng giải thưởng bắt buộc phải cắt giảm như vậy rất ảnh hưởng đến việc thu hút các chuyên gia, các nhà nghiên cứu đóng góp cho các hoạt động KH và CN tại thành phố.
“Nếu không có sự đầu tư, việc thu hút nhân tài, khuyến kích đội ngũ khoa học công nghệ cống hiến gửi đề tài, giải pháp kỹ thuật về cho Thành phố sẽ vẫn còn bị bạn chế. Đây chỉ là một hạn chế nhỏ, không đáng để thành trở ngại trong việc phát triển các hoạt động khoa học công nghệ của Thành phố nên rất mong Sở KH và CN nhìn nhận và đầu tư hơn nữa chính sách thu hút nhân tài, tháo gỡ những vướng mắc về tài chính cho việc triển khai các hoạt động nghiên cứu khoa học”. PGS.TS Dương Hoa Xô nhấn mạnh.
TS. Ngô Võ Kế Thành – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu triển khai Khu Công nghệ cao cũng cho biết, hiện nay chi phí đầu tư từ các doanh nghiệp còn bị hạn chế, đa số doanh nghiệp ít bố trí chi phí đầu tư mới cho công nghệ, cho việc tiếp nhận công nghệ và chi phí cho việc đào tạo nguồn nhân lực vận hành công nghệ. Chính vì vậy ông rất mong nhận được sự đầu tư hơn nữa của các doanh nghiệp trong sản xuất kinh doanh, đồng thời mong được sự hỗ trợ từ Thành phố trong vấn đề thương mại hoá, đưa sản phẩm ra thị trường.
Thanh Huyên
