acecook

Việt Nam cần mô hình tăng trưởng mới: Dựa vào trí tuệ thay vì tài nguyên

Diễn đàn
16/07/2025 15:06
Việt Nam đang bước vào giai đoạn bản lề của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2021 -2030 và chuẩn bị tổng kết 40 năm Đổi mới. Trong bối cảnh đó, việc xác lập mô hình tăng trưởng mới được xem là nhiệm vụ chính trị cấp thiết, nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhanh, bền vững và trở thành nước phát triển vào năm 2045.
aa

Đây là nội dung được nhấn mạnh tại Diễn đàn “Xác lập mô hình tăng trưởng mới cho Việt Nam giai đoạn 2026 - 2030, định hướng đến năm 2045” do Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) tổ chức ngày 15/7 tại Hà Nội.

Xác lập mô hình tăng trưởng - nhiệm vụ cấp thiết

Toàn cảnh diễn đàn
Toàn cảnh diễn đàn

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Nguyễn Hồng Sơn nêu rõ, sau gần 40 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu kinh tế to lớn, được bạn bè và cộng đồng quốc tế ghi nhận. Theo đó, tăng trưởng kinh tế duy trì ở mức khá cao, đời sống người dân không ngừng được cải thiện, vị thế quốc gia ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế. Đất nước cũng đã có những bước tiến đáng kể trong tái cơ cấu đầu tư công, quản lý nợ công, cải thiện môi trường kinh doanh và thúc đẩy đổi mới sáng tạo,… Tuy nhiên, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương cho rằng, tốc độ đổi mới mô hình tăng trưởng chưa thực sự nhanh và mạnh mẽ như kỳ vọng, tăng trưởng chưa thực sự bền vững, năng suất lao động tuy có cải thiện nhưng vẫn còn khoảng cách lớn so với các nước trong khu vực; cạnh tranh của nhiều ngành, lĩnh vực vẫn còn hạn chế, sự phụ thuộc vào yếu tố vốn và lao động giá rẻ vẫn còn nặng nề, khả năng tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu của doanh nghiệp Việt Nam còn hạn chế; chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu,…

Trong bối cảnh thế giới có những biến động sâu sắc về công nghệ, địa kinh tế, địa chính trị và môi trường, Việt Nam đang đứng trước thời điểm quan trọng để xác lập mô hình tăng trưởng mới phù hợp, tạo nền tảng cho phát triển trong 10 - 20 năm tới. Thế giới đang bước vào kỷ nguyên mới của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, kinh tế số, kinh tế xanh và chuyển đổi năng lượng. Đồng thời, các thách thức như biến đổi khí hậu, xung đột địa chính trị, cạnh tranh chiến lược và các vấn đề an ninh phi truyền thống đang tác động ngày càng phức tạp. Trong nước, quá trình tổng kết 40 năm đổi mới và xây dựng Văn kiện Đại hội XIV đòi hỏi phải làm rõ mô hình tăng trưởng phù hợp với thực tiễn mới.

Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Đặng Xuân Thanh chia sẻ, mô hình tăng trưởng hiện hành đang tiệm cận giới hạn khi phụ thuộc vào vốn đầu tư, khai thác tài nguyên và xuất khẩu gia công. Trong khi đó, các động lực tăng trưởng mới như đổi mới sáng tạo, công nghệ cao, kinh tế số, tri thức bản địa vẫn chưa trở thành yếu tố trung tâm trong cấu trúc phát triển. Việt Nam có nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình nếu không sớm kiến tạo mô hình tăng trưởng mới phù hợp với một thế giới đang tái cấu trúc mạnh mẽ cả về chuỗi giá trị, sản xuất, năng lượng, công nghệ và tài nguyên. Mô hình mới phải là cấu trúc phức hợp, tích hợp đồng thời chuyển đổi số - chuyển đổi xanh - đổi mới sáng tạo và liên kết vùng.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa

Đột phá thể chế, chuyển đổi số là trung tâm mô hình tăng trưởng

Chia sẻ tại diễn đàn, Chuyên gia Kinh tế trưởng của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam Nguyễn Bá Hùng nêu rõ, điều kiện tiên quyết để mô hình tăng trưởng mới đi vào thực chất là đột phá thể chế. Theo đó, cần thiết lập một sân chơi công bằng, giảm thiểu tình trạng bị chi phối bởi nhóm lợi ích, bất cân xứng thông tin và rào cản cạnh tranh. Khi môi trường thị trường lành mạnh, doanh nghiệp mới có thể đầu tư dài hạn, đổi mới sáng tạo, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Ngoài ra, phải cải cách toàn diện hệ thống chính sách tài khóa, tín dụng, đầu tư công theo hướng hỗ trợ khu vực sản xuất, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, công nghệ xanh và công nghiệp hỗ trợ.

Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Trần Thọ Đạt cho rằng, chuyển đổi số phải trở thành cấu phần trung tâm của mô hình tăng trưởng mới, không chỉ là công cụ hỗ trợ. Dữ liệu - tri thức - hạ tầng số cần được nhìn nhận là tài sản chiến lược. Việt Nam cần xây dựng khung pháp lý cho thị trường dữ liệu, tạo lập môi trường cạnh tranh số minh bạch, tăng đầu tư cho hạ tầng số và giáo dục số.

Cùng quan điểm, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới Lê Xuân Sang cho rằng, Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm Đài Loan - một nền kinh tế có sức chống chịu cao nhờ kết hợp chặt chẽ giữa phát triển công nghiệp công nghệ cao và thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa đổi mới sáng tạo. Thành công của Đài Loan đến từ thể chế minh bạch, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo linh hoạt và nhà nước kiến tạo thực chất.

Từ thực tiễn quốc tế, nhiều đại biểu tại Diễn đàn cũng phân tích, mô hình tăng trưởng mới cần chuyển dịch từ khai thác nguồn lực sang phát triển năng lực; từ tăng trưởng theo chiều rộng sang chiều sâu; từ mô hình dựa trên sản xuất thâm dụng lao động sang mô hình dựa vào công nghệ, tri thức và sáng tạo. Đặc biệt, cần chú trọng cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao hiệu lực quản trị công, hiện đại hóa bộ máy hành chính và nâng cao năng lực hoạch định chính sách.

Đầu tư công cần được tái cấu trúc theo hướng hỗ trợ hạ tầng số, đổi mới sáng tạo, giáo dục - đào tạo và đô thị xanh. Chính sách thu hút FDI thế hệ mới phải gắn với chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực và phát triển công nghiệp hỗ trợ nội địa. Bên cạnh đó, cần tăng cường liên kết vùng, phát huy vai trò các đô thị lớn và cực tăng trưởng như trung tâm sáng tạo và đầu tàu chuyển đổi mô hình. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, thúc đẩy kinh tế số, kinh tế xanh, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo lấy doanh nghiệp làm trung tâm.

tudonghoangaynay.vn
mca
Tin bài khác
Triển lãm ảnh Humanoid mùa 8: Ghi dấu vẻ đẹp Hà Nội qua lăng kính “Tòa soạn báo mới”

Triển lãm ảnh Humanoid mùa 8: Ghi dấu vẻ đẹp Hà Nội qua lăng kính “Tòa soạn báo mới”

Trở lại với mùa thứ 8, Humanoid, dự án nhiếp ảnh thường niên của CLB Humans of Hanoi - Amsterdam High School mang đến triển lãm ảnh với chủ đề “Tòa soạn báo mới”, hứa hẹn là điểm hẹn văn hóa - nghệ thuật đầy cảm hứng dành cho giới trẻ yêu nhiếp ảnh và Hà Nội.
Tử vi vòng quay công nghệ ngày 6/8/2025: Tuổi Tuất tràn đầy sức sống, tuổi Mùi nhiều áp lực

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 6/8/2025: Tuổi Tuất tràn đầy sức sống, tuổi Mùi nhiều áp lực

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 6/8/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...
Thị trường chứng khoán ngày 05/8: Áp lực chốt lời lan rộng, chỉ số rung lắc mạnh

Thị trường chứng khoán ngày 05/8: Áp lực chốt lời lan rộng, chỉ số rung lắc mạnh

Thị trường khởi đầu đầy hứng khởi khi chỉ số bật tăng mạnh mẽ, có lúc vượt mốc 1.584 điểm. Tuy nhiên, áp lực chốt lời từ vùng giá cao nhanh chóng xuất hiện, khiến chỉ số rung lắc mạnh và nhiều cổ phiếu giảm sâu. Dù VN Index vẫn giữ được sắc xanh nhờ nhóm trụ, nhưng sự phân hóa rõ rệt và cây nến doji được hình thành khiến nhà đầu tư cần hành động thận trọng hơn trong các phiên sắp tới.
Công nghệ tự động hoá thông minh góp phần hiện thực hoá ISO 50001

Công nghệ tự động hoá thông minh góp phần hiện thực hoá ISO 50001

Quản lý năng lượng luôn là yêu cầu cấp thiết của mỗi quốc gia. Kể từ khi ISO 50001 ra đời, xác định tiêu chuẩn toàn cầu trong quản lý năng lượng thì không phải ngẫu nhiên được 120 quốc gia trên thế giới áp dụng. Để thực hành tốt ISO 50001, bên cạnh việc chủ động lựa chọn các nguồn năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, chúng ta vẫn phải kết hợp sử dụng các quy trình, công nghệ mới. Trong đó, công nghệ Tự động hóa thông minh đóng vai trò then chốt.
Petrolimex: Tự hào nhiệm kỳ đổi mới – Vững bước tiên phong trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh và số

Petrolimex: Tự hào nhiệm kỳ đổi mới – Vững bước tiên phong trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh và số

Đại hội đại biểu Đảng bộ Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam lần thứ V, nhiệm kỳ 2025–2030, không chỉ là sự kiện chính trị trọng đại, mà còn là dịp để nhìn lại hành trình bứt phá 5 năm qua và xác lập tầm nhìn chiến lược trong thời kỳ mới – nơi Petrolimex khẳng định vai trò nòng cốt trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và tiên phong trong chuyển đổi năng lượng sạch.
Bộ GDĐT yêu cầu các trường rà soát điểm chênh, điểm quy đổi xét tuyển

Bộ GDĐT yêu cầu các trường rà soát điểm chênh, điểm quy đổi xét tuyển

Bộ GDĐT vừa yêu cầu tất cả các cơ sở đào tạo rà soát dữ liệu để lọc ảo tuyển sinh trình độ đại học và cao đẳng, trong đó đặc biệt lưu ý việc công khai phương án quy đổi điểm trúng tuyển.
Liên minh bán dẫn phải tránh “bẫy công nghệ”

Liên minh bán dẫn phải tránh “bẫy công nghệ”

Việt Nam đã chính thức ra mắt Liên minh phát triển nguồn lực bán dẫn Việt Nam (SEVINA) một bước đi thể hiện quyết tâm của quốc gia trong cuộc đua công nghệ toàn cầu. Trong buổi trò chuyện với Tạp chí Tự động hóa Ngày nay, ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó Tổng thư ký, Trưởng VP đại diện Hội Tự động hóa Việt Nam tại TP.HCM và là thành viên Hội đồng cố vấn SEVINA cho rằng, từ một “liên minh ý chí” đến một “thiết chế thực thi” là hành trình không dễ dàng, đòi hỏi năng lực nội sinh, phản biện công nghệ thực chất và sự đồng hành trách nhiệm giữa nhà nước, doanh nghiệp và đại học chứ không phải những khẩu hiệu rỗng hay kết nối hình thức.
Vietjet (VJC) lãi gần 1.600 tỷ sau 6 tháng, vượt 75% kế hoạch năm

Vietjet (VJC) lãi gần 1.600 tỷ sau 6 tháng, vượt 75% kế hoạch năm

Kinh doanh khởi sắc, mở rộng quốc tế, đầu tư mạnh tay - Vietjet đang cho thấy tham vọng bứt phá mạnh mẽ trong năm 2025.
Mô hình nền tảng công nghiệp AI dành riêng cho kỹ thuật sản xuất phức tạp

Mô hình nền tảng công nghiệp AI dành riêng cho kỹ thuật sản xuất phức tạp

Trí tuệ nhân tạo đang nhanh chóng định hình lại ngành công nghiệp, mang đến những cách thức mới để thu hẹp khoảng cách giữa chuyên môn của con người và hiệu suất của máy móc. Tuy nhiên, các mô hình AI truyền thống thường gặp khó khăn trong việc đáp ứng các yêu cầu liên quan đến độ phức tạp, độ chính xác và an toàn trong môi trường công nghiệp. Một phương pháp tiếp cận mới đang dần nổi lên: Mô hình Nền tảng Công nghiệp, được thiết kế nhằm thấu hiểu "ngôn ngữ kỹ thuật", đồng thời mở ra những thang bậc hợp tác và cải tiến mới trong các lĩnh vực sản xuất và chế tạo.
Nhận định phiên giao dịch ngày 5/8: Đà tăng lan rộng nhưng rủi ro vẫn còn

Nhận định phiên giao dịch ngày 5/8: Đà tăng lan rộng nhưng rủi ro vẫn còn

Phiên tăng mạnh ngày 4/8 là tín hiệu tích cực nhưng chưa đủ để khẳng định một xu hướng tăng mới đã hình thành. Thị trường vẫn đang trong nhịp điều chỉnh kỹ thuật và cần vượt qua ngưỡng kháng cự quan trọng quanh 1.550 điểm để xác lập xu hướng rõ ràng. Nhà đầu tư nên tận dụng nhịp hồi để cơ cấu lại danh mục, ưu tiên sự chọn lọc và kỷ luật trong hành động thay vì chạy theo cảm xúc thị trường.
Quảng cáo
moxa