acecook

Việt Nam cần mô hình tăng trưởng mới: Dựa vào trí tuệ thay vì tài nguyên

Diễn đàn
16/07/2025 15:06
Việt Nam đang bước vào giai đoạn bản lề của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2021 -2030 và chuẩn bị tổng kết 40 năm Đổi mới. Trong bối cảnh đó, việc xác lập mô hình tăng trưởng mới được xem là nhiệm vụ chính trị cấp thiết, nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhanh, bền vững và trở thành nước phát triển vào năm 2045.
aa

Đây là nội dung được nhấn mạnh tại Diễn đàn “Xác lập mô hình tăng trưởng mới cho Việt Nam giai đoạn 2026 - 2030, định hướng đến năm 2045” do Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) tổ chức ngày 15/7 tại Hà Nội.

Xác lập mô hình tăng trưởng - nhiệm vụ cấp thiết

Toàn cảnh diễn đàn
Toàn cảnh diễn đàn

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Nguyễn Hồng Sơn nêu rõ, sau gần 40 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu kinh tế to lớn, được bạn bè và cộng đồng quốc tế ghi nhận. Theo đó, tăng trưởng kinh tế duy trì ở mức khá cao, đời sống người dân không ngừng được cải thiện, vị thế quốc gia ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế. Đất nước cũng đã có những bước tiến đáng kể trong tái cơ cấu đầu tư công, quản lý nợ công, cải thiện môi trường kinh doanh và thúc đẩy đổi mới sáng tạo,… Tuy nhiên, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương cho rằng, tốc độ đổi mới mô hình tăng trưởng chưa thực sự nhanh và mạnh mẽ như kỳ vọng, tăng trưởng chưa thực sự bền vững, năng suất lao động tuy có cải thiện nhưng vẫn còn khoảng cách lớn so với các nước trong khu vực; cạnh tranh của nhiều ngành, lĩnh vực vẫn còn hạn chế, sự phụ thuộc vào yếu tố vốn và lao động giá rẻ vẫn còn nặng nề, khả năng tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu của doanh nghiệp Việt Nam còn hạn chế; chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu,…

Trong bối cảnh thế giới có những biến động sâu sắc về công nghệ, địa kinh tế, địa chính trị và môi trường, Việt Nam đang đứng trước thời điểm quan trọng để xác lập mô hình tăng trưởng mới phù hợp, tạo nền tảng cho phát triển trong 10 - 20 năm tới. Thế giới đang bước vào kỷ nguyên mới của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, kinh tế số, kinh tế xanh và chuyển đổi năng lượng. Đồng thời, các thách thức như biến đổi khí hậu, xung đột địa chính trị, cạnh tranh chiến lược và các vấn đề an ninh phi truyền thống đang tác động ngày càng phức tạp. Trong nước, quá trình tổng kết 40 năm đổi mới và xây dựng Văn kiện Đại hội XIV đòi hỏi phải làm rõ mô hình tăng trưởng phù hợp với thực tiễn mới.

Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Đặng Xuân Thanh chia sẻ, mô hình tăng trưởng hiện hành đang tiệm cận giới hạn khi phụ thuộc vào vốn đầu tư, khai thác tài nguyên và xuất khẩu gia công. Trong khi đó, các động lực tăng trưởng mới như đổi mới sáng tạo, công nghệ cao, kinh tế số, tri thức bản địa vẫn chưa trở thành yếu tố trung tâm trong cấu trúc phát triển. Việt Nam có nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình nếu không sớm kiến tạo mô hình tăng trưởng mới phù hợp với một thế giới đang tái cấu trúc mạnh mẽ cả về chuỗi giá trị, sản xuất, năng lượng, công nghệ và tài nguyên. Mô hình mới phải là cấu trúc phức hợp, tích hợp đồng thời chuyển đổi số - chuyển đổi xanh - đổi mới sáng tạo và liên kết vùng.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa

Đột phá thể chế, chuyển đổi số là trung tâm mô hình tăng trưởng

Chia sẻ tại diễn đàn, Chuyên gia Kinh tế trưởng của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam Nguyễn Bá Hùng nêu rõ, điều kiện tiên quyết để mô hình tăng trưởng mới đi vào thực chất là đột phá thể chế. Theo đó, cần thiết lập một sân chơi công bằng, giảm thiểu tình trạng bị chi phối bởi nhóm lợi ích, bất cân xứng thông tin và rào cản cạnh tranh. Khi môi trường thị trường lành mạnh, doanh nghiệp mới có thể đầu tư dài hạn, đổi mới sáng tạo, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Ngoài ra, phải cải cách toàn diện hệ thống chính sách tài khóa, tín dụng, đầu tư công theo hướng hỗ trợ khu vực sản xuất, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, công nghệ xanh và công nghiệp hỗ trợ.

Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Trần Thọ Đạt cho rằng, chuyển đổi số phải trở thành cấu phần trung tâm của mô hình tăng trưởng mới, không chỉ là công cụ hỗ trợ. Dữ liệu - tri thức - hạ tầng số cần được nhìn nhận là tài sản chiến lược. Việt Nam cần xây dựng khung pháp lý cho thị trường dữ liệu, tạo lập môi trường cạnh tranh số minh bạch, tăng đầu tư cho hạ tầng số và giáo dục số.

Cùng quan điểm, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới Lê Xuân Sang cho rằng, Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm Đài Loan - một nền kinh tế có sức chống chịu cao nhờ kết hợp chặt chẽ giữa phát triển công nghiệp công nghệ cao và thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa đổi mới sáng tạo. Thành công của Đài Loan đến từ thể chế minh bạch, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo linh hoạt và nhà nước kiến tạo thực chất.

Từ thực tiễn quốc tế, nhiều đại biểu tại Diễn đàn cũng phân tích, mô hình tăng trưởng mới cần chuyển dịch từ khai thác nguồn lực sang phát triển năng lực; từ tăng trưởng theo chiều rộng sang chiều sâu; từ mô hình dựa trên sản xuất thâm dụng lao động sang mô hình dựa vào công nghệ, tri thức và sáng tạo. Đặc biệt, cần chú trọng cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao hiệu lực quản trị công, hiện đại hóa bộ máy hành chính và nâng cao năng lực hoạch định chính sách.

Đầu tư công cần được tái cấu trúc theo hướng hỗ trợ hạ tầng số, đổi mới sáng tạo, giáo dục - đào tạo và đô thị xanh. Chính sách thu hút FDI thế hệ mới phải gắn với chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực và phát triển công nghiệp hỗ trợ nội địa. Bên cạnh đó, cần tăng cường liên kết vùng, phát huy vai trò các đô thị lớn và cực tăng trưởng như trung tâm sáng tạo và đầu tàu chuyển đổi mô hình. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, thúc đẩy kinh tế số, kinh tế xanh, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo lấy doanh nghiệp làm trung tâm.

tudonghoangaynay.vn
mca
Tin bài khác
Tử vi vòng quay công nghệ ngày 26/8/2025: Tuổi Tý một ngày may mắn, tuổi Thân cần cẩn thận

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 26/8/2025: Tuổi Tý một ngày may mắn, tuổi Thân cần cẩn thận

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 26/8/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...
Thị trường chứng khoán ngày 25/8: Nhóm ngân hàng dẫn đầu đà giảm, thị trường chìm trong sắc đỏ

Thị trường chứng khoán ngày 25/8: Nhóm ngân hàng dẫn đầu đà giảm, thị trường chìm trong sắc đỏ

Áp lực bán mạnh ngay từ phiên sáng và gia tăng trong buổi chiều đã kéo VN Index lao dốc hơn 31 điểm, chốt ở 1.614,03 điểm trong phiên 25/8. Ngân hàng là nhóm giảm mạnh nhất, trong khi khối ngoại tiếp tục bán ròng hơn 1,7 nghìn tỷ đồng, tạo thêm sức ép lên thị trường.
Hơn 16.300 chiến sĩ tổng hợp luyện lần hai chuẩn bị cho Đại lễ 2/9

Hơn 16.300 chiến sĩ tổng hợp luyện lần hai chuẩn bị cho Đại lễ 2/9

Với sự tham gia của đầy đủ các lực lượng, buổi hợp luyện tối 24/8 tại Quảng trường Ba Đình đánh dấu bước hoàn thiện quan trọng, hướng tới lễ sơ duyệt, tổng duyệt và kỷ niệm 80 năm Quốc khánh.
Thí sinh toàn quốc xác nhận nhập học trên cổng thông tin của Bộ đến 17h ngày 30/8

Thí sinh toàn quốc xác nhận nhập học trên cổng thông tin của Bộ đến 17h ngày 30/8

Thông tin từ Vụ Giáo dục đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, từ sáng nay, thí sinh trên toàn quốc đã có thể xác nhận nhập học trên cổng thông tin tuyển sinh của Bộ. Thời gian hoàn thành xác nhận đến 17h ngày 30/8.
Amazon và Nvidia cùng định hình tương lai sản xuất tự động

Amazon và Nvidia cùng định hình tương lai sản xuất tự động

Amazon được coi là doanh nghiệp ứng dụng công nghệ robot lớn nhất thế giới đang “tăng tốc mạnh mẽ” trên con đường sản xuất không chạm, nhờ giải pháp phần mềm AI vật lý và công nghệ “bản sao số” (digital twin) mới từ Nvidia.
THACO - Bước ngoặt tái cấu trúc vì một nền quản trị hiện đại

THACO - Bước ngoặt tái cấu trúc vì một nền quản trị hiện đại

THACO đang chuyển mình mạnh mẽ theo định hướng chiến lược công nghiệp và số hóa, khi Chủ tịch HĐQT Trần Bá Dương chính thức công bố việc hoàn thành trước hạn mục tiêu giai đoạn 2023–2025 và bắt đầu triển khai tái cấu trúc nhân sự theo hướng tinh gọn, hiện đại hóa.
A80 OpenMap.vn - Nền tảng số đồng hành cùng sự kiện kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9

A80 OpenMap.vn - Nền tảng số đồng hành cùng sự kiện kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9

Ứng dụng "A80 OpenMap.vn - Triệu bước chân, một khát vọng" không chỉ là bản đồ số thông minh hỗ trợ người dân trong sự kiện A80, mà còn là dấu ấn công nghệ Việt trong hành trình khơi dậy khát vọng cống hiến cho Tổ quốc.
Nhận định phiên giao dịch ngày 25/8: Áp lực điều chỉnh chưa hạ nhiệt

Nhận định phiên giao dịch ngày 25/8: Áp lực điều chỉnh chưa hạ nhiệt

Thị trường chứng khoán khép lại tuần giao dịch đầy biến động khi VN-Index mất hơn 40 điểm, toàn bộ 18 nhóm ngành đồng loạt giảm. Bước sang ngày 25/8, giới phân tích dự báo chỉ số sẽ tiếp tục đối diện áp lực điều chỉnh và thử thách vùng hỗ trợ then chốt.
Tăng cường bảo mật cho các dự án IoT 5G quy mô lớn

Tăng cường bảo mật cho các dự án IoT 5G quy mô lớn

Khi các doanh nghiệp mở rộng triển khai Internet vạn vật (IoT - Internet of Things) trên nền tảng 5G trong nhiều ngành công nghiệp, họ phải đối mặt với những thách thức an ninh mạng mới, đòi hỏi các chiến lược được cập nhật liên tục.
Gỡ vướng mắc, tạo hành lang pháp lý thuận lợi để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn

Gỡ vướng mắc, tạo hành lang pháp lý thuận lợi để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn

Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 439/TB-VPCP ngày 22/8/2025 kết luận của Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Phiên họp thứ hai ngày 04 tháng 8 năm 2025.
song-gia-tri