acecook

Kiến nghị điều chỉnh quy chế đào tạo tiến sĩ

Diễn đàn
17/07/2021 09:43
GS.TSKH Nguyễn Đình Đức kiến nghị giữ chuẩn đầu ra của tiến sĩ như quy chế năm 2017, có thể nâng chuẩn với một số ngành Khoa học tự nhiên - công nghệ.
aa

GS.TSKH Nguyễn Đình Đức kiến nghị giữ chuẩn đầu ra của tiến sĩ như quy chế năm 2017, có thể nâng chuẩn với một số ngành Khoa học tự nhiên – công nghệ.

• Cần nhìn nhận lại định kiến cứ đăng bài khoa học trên báo quốc tế là tốt, tạp chí trong nước là thấp
• Bài báo đăng trên các tạp chí khoa học trong nước có mức điểm từ 0,75 trở lên được xét công nhận tiến sĩ

Hơn một tuần sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố quy chế tuyển sinh, đào tạo tiến sĩ thay thế quy chế năm 2017, nhiều nhà khoa học, chuyên gia giáo dục đã kiến nghị xem xét lại. Theo GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, Đại học Quốc gia Hà Nội, có 4 điểm tiên quyết cần tiếp thu để quy chế mới “nếu không cải tiến hơn thì chí ít có sự kế thừa những điểm tiến bộ của quy chế 2017 mà nhiều tổ chức, cá nhân đã tốn bao giấy mực, tranh luận quyết liệt để có được”.

Trước hết về chuẩn đầu ra, theo quy chế năm 2017, nghiên cứu sinh phải công bố tối thiểu hai bài báo về kết quả nghiên cứu của luận án, trong đó một bài đăng trên tạp chí khoa học thuộc danh mục tạp chí ISI/Scopus, hoặc công bố tối thiểu hai báo cáo bằng tiếng nước ngoài trong kỷ yếu hội thảo quốc tế có phản biện, hoặc hai bài báo đăng trên tạp chí khoa học nước ngoài có phản biện.

kien nghi dieu chinh quy che dao tao tien si

Quy định này không cao so với khu vực. Ngành Khoa học xã hội nhân văn và tất cả ngành khác hoàn toàn có thể đáp ứng được bởi yêu cầu về chuẩn ngoại ngữ với tiến sĩ theo khung bậc 8 trình độ năng lực quốc gia là rất cao, như tiếng Anh phải là B2, bậc 4/6. Do đó, ông Đức cho rằng quy chế mới nếu không cao hơn thì chuẩn đầu ra vẫn phải giữ được như quy chế 2017, thậm chí có thể nâng chuẩn với một số ngành Khoa học tự nhiên – Công nghệ.

Thứ hai, quy chế mới không nên hạ thấp yêu cầu với người hướng dẫn, thành viên hội đồng. Thầy không giỏi thì không có trò giỏi. Giảng viên hướng dẫn và chấm luận án cho nghiên cứu sinh phải có chuyên môn sâu, phù hợp và có năng lực nghiên cứu tốt. “Đã giữ lại yêu cầu công bố quốc tế với nghiên cứu sinh thì cũng phải có yêu cầu đó với người hướng dẫn, thành viên hội đồng chấm luận án”, ông Đức nói.

Thứ ba, theo khung trình độ ngoại ngữ quốc gia, tiến sĩ phải đạt bậc 4/6, tương đương TOEFL iBT 72 điểm. Thế nhưng, quy chế mới lại chỉ yêu cầu TOEFL iBT 46 điểm, tương đương bậc 3/6 – B1 như với thạc sĩ. Đây là điểm không phù hợp, cần sửa đổi.

Với mục tiêu tăng cường hội nhập quốc tế cho đội ngũ trí thức, quy chế cũ quy định những nghiên cứu sinh sử dụng chứng chỉ ngoại ngữ khác tiếng Anh vẫn phải giao tiếp được chuyên môn (nghe, đọc, hiểu, trình bày được chuyên môn) bằng tiếng Anh. Đây là điểm rất tiến bộ, nhưng quy chế mới đã bỏ đi hoàn toàn. GS Đức kiến nghị giữ lại nếu được sửa đổi.

Cuối cùng, trong quản lý đào tạo, nghiên cứu sinh khi vào theo quy chế nào thì thường phải ra theo quy chế ấy. Nhưng khoản 2 điều 24 quy chế vừa ban hành đã cho phép tất cả khóa tuyển sinh theo quy chế cũ được áp dụng chuẩn đầu ra như quy chế mới, tức là bỏ đi yêu cầu công bố quốc tế. Ông Đức đánh giá đây là một sự thụt lùi, xóa bỏ hoàn toàn điểm tiến bộ ưu việt nhất của quy chế 2017.

Tiến sĩ là bậc đào tạo cao nhất, 8/8 trong khung năng lực trình độ quốc gia. Theo GS Đức, những ai đã làm tiến sĩ theo đúng nghĩa chân chính và thực chất đều phải chấp nhận và trải qua thử thách trong quá trình học tập để trưởng thành. Nếu chất lượng tiến sĩ yếu kém sẽ để lại hậu quả không chỉ cho giáo dục đại học mà còn tác động tiêu cực đến sự phát triển và hội nhập của đất nước, bởi chất lượng tiến sĩ kéo theo chất lượng giáo sư, phó giáo sư.

Quy chế mới có nhiều cải tiến, nhưng mấu chốt quan trọng, cốt lõi nhất theo GS Đức là chuẩn đầu ra về chuyên môn, ngoại ngữ và hội nhập quốc tế đều thấp hơn. Chính vì vậy, việc cầu thị, tiếp thu sửa đổi quy chế mới vừa ban hành để thực sự góp phần nâng cao chất lượng khoa học công nghệ, chất lượng đội ngũ trí thức Việt Nam là cần thiết.

“Những từ như chất lượng, thực chất, học thật – nhân tài thật, tiên tiến, hiện đại và hội nhập, ngày càng tiến lên là nguyện vọng và khát khao của các thế hệ nhà giáo, nhà khoa học và nhân dân, với mong muốn chấn hưng giáo dục đại học Việt Nam – thiết nghĩ là những từ khóa không thể thiếu trong triết lý xây dựng quy chế đào tạo tiến sĩ trong bối cảnh hiện nay”, ông Đức nói.

Đồng tình với quan điểm trên, TS Lê Văn Út, Trưởng Nhóm nghiên cứu trắc lượng thông tin, Đại học Tôn Đức Thắng, cho rằng có ba vấn đề liên quan trực tiếp đến chất lượng đào tạo tiến sĩ theo quy chế mới là công bố khoa học, chuẩn tiếng Anh, số lượng nghiên cứu sinh được phép hướng dẫn cùng lúc của giáo sư, phó giáo sư. “Các tiêu chí này đều được nới lỏng, trước mắt sẽ góp phần tăng số lượng tiến sĩ được đào tạo, nhưng khó có thể nói sẽ tăng chất lượng”, ông Út nói.

Phân tích sâu hơn công bố khoa học, ông Út phản bác ý kiến cho rằng cộng đồng khoa học khó chấp nhận nghiên cứu mang tính đặc thù của Việt Nam như lịch sử Việt Nam, Triết học Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh,… Nhận định này không đúng với tinh thần khoa học, bởi lẽ nghiên cứu khoa học là không biên giới. Thực tế học giả trên thế giới công bố rất nhiều kết quả nghiên cứu về các lĩnh vực thuộc đặc thù của Việt Nam.

Nhà khoa học hàng đầu của Việt Nam cần công bố về những đặc thù của đất nước để có thể quảng bá, thông tin và phản biện thêm với học giả quốc tế. Đây là cơ hội vừa nâng cao đẳng cấp khoa học, vừa bảo vệ hình ảnh đất nước. “Việc không có (hoặc có ít) học giả Việt Nam tham gia công bố kết quả nghiên cứu trên các tạp chí uy tín của thế giới rất có thể là thiệt thòi cho đất nước trong quá trình đấu tranh cho chủ quyền biển, đảo thân yêu của Tổ quốc”, ông Út nói.

TS Út cũng không đồng tình với ý kiến chuẩn luận án tiến sĩ cao dễ dẫn đến việc “mua bán” công bố khoa học, vì đã gọi là mua bán thì chuẩn nào cũng có thể. Nguy hiểm hơn, chuẩn càng thấp thì có thể mua bán càng dễ, giá rẻ hơn, nhưng khó phát hiện hơn vì ít bị cộng đồng khoa học quốc tế quan tâm.

Từ những lập luận trên, TS Út cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo nên có thêm chỉ đạo xoay quanh việc đào tạo tiến sĩ. “Bộ có thể tăng cường quyền tự chủ hơn nữa cho các đại học trong việc đào tạo tiến sĩ. Quy chế trên có thể xem là quy định mức tối thiểu, các đại học được phép xây dựng chuẩn riêng, không mâu thuẫn với quy chế của Bộ”, ông Út đề xuất.

Ngoài ra, ông Út cho rằng Bộ nên cân nhắc việc đào tạo tiến sĩ ứng dụng (đặc biệt là đối với một số lĩnh vực đặc thù) không nhất thiết phải có các bài báo khoa học trên các tạp chí uy tín trong luận án tiến sĩ. Luận án tiến sĩ có thể chỉ là các kết quả nghiên cứu ứng dụng trong thực tiễn.

Bà Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo), nhấn mạnh quy chế đào tạo tiến sĩ mới này là tiêu chuẩn khung bao gồm các quy định, mức cơ bản để đảm bảo chất lượng đào tạo tối thiểu của một tiến sĩ. Trên cơ sở khung này, các trường căn cứ vào mục tiêu, năng lực đào tạo mà đưa ra các yêu cầu bằng hoặc cao hơn cho việc đào tạo tiến sĩ của mình.

Giai đoạn trước đây, quy chế đào tạo tiến sĩ đã có những đóng góp quan trọng trong việc đặt ra các chuẩn đầu ra nhấn mạnh công bố quốc tế, từ đó tăng cường quản lý chất lượng đào tạo tiến sĩ. Trong giai đoạn mới, nhận thức về sự đa dạng của các lĩnh vực, ngành nghề đào tạo và sự cần thiết của việc ghi nhận, tiếp tục nâng cao chất lượng công bố trong nước, những thay đổi trong quy chế mới là phù hợp.

Ngày 15/7, Văn phòng Chính phủ có công văn gửi Bộ Giáo dục và Đào tạo thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Vũ Đức Đam về quy chế đào tạo tiến sĩ sau khi nhận được ý kiến của một số nhà khoa học, nhà giáo.

Phó thủ tướng yêu cầu Bộ nghiên cứu các ý kiến trên tinh thần cầu thị, nghiêm túc, có hình thức phù hợp để trao đổi khoa học và tiếp thu các ý kiến xác đáng nhằm nâng cao chất lượng, tiếp cận với chuẩn mực quốc tế trong đào tạo tiến sĩ; đối với những ngành đặc thù thì có quy định cho phù hợp, đảm bảo chất lượng.

Theo VnExpress

mca
Tin bài khác
Ngân hàng MB tiếp tục hút vốn qua trái phiếu, lãi suất cao nhất 6,48%/năm

Ngân hàng MB tiếp tục hút vốn qua trái phiếu, lãi suất cao nhất 6,48%/năm

MB là một trong số những ngân hàng tích cực chào bán lượng lớn trái phiếu trong năm 2025. Chỉ trong tháng 7/2025, ngân hàng MB "hút" về hơn 2.600 tỷ đồng từ trái phiếu.
Đại diện Cục A05 nêu lý do thành lập Liên minh KOL Việt Nam trên mạng xã hội

Đại diện Cục A05 nêu lý do thành lập Liên minh KOL Việt Nam trên mạng xã hội

Ông Nguyễn Tiến Cường, đại diện Cục A05 cho biết, trong tháng 8 tới, việc thành lập Liên minh KOL Việt Nam sẽ được đưa ra tại Hội nghị KOL toàn quốc.
Triển lãm kỷ niệm 80 năm Quốc khánh: Đặt mục tiêu chất lượng cao nhất

Triển lãm kỷ niệm 80 năm Quốc khánh: Đặt mục tiêu chất lượng cao nhất

Triển lãm "80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc" dự kiến sẽ là dấu ấn văn hóa đặc biệt nhân dịp kỷ niệm Quốc khánh lần thứ 80.
Sân chơi Robocon ORC 2025: Nơi đam mê công nghệ bừng sáng

Sân chơi Robocon ORC 2025: Nơi đam mê công nghệ bừng sáng

Vòng Chung kết cuộc thi Robocon ORC toàn quốc 2025 chính thức diễn ra trong hai ngày 26-27/7 tại Trường Đại học Bách khoa - Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh (cơ sở 2), quy tụ gần 170 đội thi đến từ các cấp tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông và đại học trên toàn quốc.
Khi trí tuệ nhân tạo trở thành "Trợ lý kỹ sư"

Khi trí tuệ nhân tạo trở thành "Trợ lý kỹ sư"

Trong nỗ lực tối ưu hóa quy trình thiết kế kỹ thuật, CoLab - một công ty phần mềm đến từ Canada - vừa giới thiệu AutoReview, công cụ kiểm tra bản vẽ 2D và mô hình 3D hoàn toàn tự động bằng trí tuệ nhân tạo. Được ví như một “trợ lý kỹ thuật số không mệt mỏi”, AutoReview hứa hẹn sẽ tái định nghĩa cách các nhóm kỹ sư làm việc: Nâng cao năng suất, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm chi phí cho các doanh nghiệp sản xuất trên toàn cầu.
Nhận định phiên giao dịch ngày 30/7: Sau “bão” chốt lời, bắt đáy hay đứng ngoài?

Nhận định phiên giao dịch ngày 30/7: Sau “bão” chốt lời, bắt đáy hay đứng ngoài?

Kết thúc chuỗi tăng dài hơi, thị trường ngày 29/7 chứng kiến “cơn bão” chốt lời quét ngang thị trường với đà giảm không phanh, đặc biệt tại các nhóm cổ phiếu đầu cơ. Khi tâm lý FOMO bị phá vỡ, chiến lược hành động hợp lý cho phiên kế tiếp là gì: đứng ngoài quan sát, bắt đáy cẩn trọng, hay tiếp tục cơ cấu danh mục?
Có những bờ vai hóa thành bầu trời

Có những bờ vai hóa thành bầu trời

Khi đất nước ca khúc khải hoàn, những người lính trở về nhưng chẳng còn nguyên vẹn... Chờ đợi các thương binh, bệnh binh, là người thân, là người vợ tần tảo. Lúc này, những người phụ nữ ấy phải gánh lên vai một cuộc chiến khác - cuộc chiến với số phận, với sự nghiệt ngã của đời người khi trở thành chỗ dựa của cả gia đình.
UNESCO phê duyệt điều chỉnh ranh giới Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng

UNESCO phê duyệt điều chỉnh ranh giới Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng

Ngày 13/7, tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) ở Thủ đô Paris, Cộng hòa Pháp đã thông qua Quyết định phê duyệt việc điều chỉnh ranh giới đáng kể của Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Trị, Việt Nam) để bao gồm Vườn quốc gia Hin Nam Nô (tỉnh Khăm Muộn, Lào), với tên gọi: “Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô” trong Danh sách Di sản Thế giới.
Thị trường chứng khoán ngày 29/7: Thị trường điều chỉnh mạnh sau chuỗi tăng nóng, VN Index thủng mốc 1.500 điểm

Thị trường chứng khoán ngày 29/7: Thị trường điều chỉnh mạnh sau chuỗi tăng nóng, VN Index thủng mốc 1.500 điểm

Sau nhịp tăng gần 500 điểm đầy hưng phấn kể từ đầu tháng 4, thị trường ngày 29/7 đã có phiên điều chỉnh sâu đầu tiên. Áp lực chốt lời xuất hiện trên diện rộng, đặc biệt ở các nhóm cổ phiếu tăng nóng như chứng khoán, bất động sản và ngân hàng, khiến chỉ số VN Index giảm hơn 64 điểm, thủng mốc 1.500 điểm, dù đầu phiên từng có lúc tăng gần 10 điểm.
Tử vi vòng quay công nghệ ngày 30/7/2025: Tuổi Dần hạn chế mâu thuẫn, tuổi Thân công việc ổn định

Tử vi vòng quay công nghệ ngày 30/7/2025: Tuổi Dần hạn chế mâu thuẫn, tuổi Thân công việc ổn định

Những bí ẩn của khoa học đời sống là "món ăn" tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Tử vi vòng quay công nghệ xem tử vi 12 con giáp ngày 30/7/2025 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe...
Quảng cáo
moxa