Việt Nam có truyền thống về lĩnh vực nông nghiệp. Đây là điều kiện thuận lợi để cho phát triển nông nghiệp công nghệ cao, đặc biệt là ứng dụng các giải pháp IoT vào sản xuất.
Đầu tư mang lại giá trị thực
Trong bối cảnh chất lượng nông sản đang được quan tâm, thì Giải pháp Internet kết nối vạn vật – Internet of Things (IoT) hứa hẹn góp phần nâng cao chất lượng và đảm bảo sự an toàn về sản phẩm nông nghiệp.
Giới thiệu về mô hình của mình, TS. Nguyễn Bá Hùng đã trình bày các giải pháp IoT quan trọng trong hệ thống giám sát độ ẩm và tưới tiêu. Hệ thống bao gồm 5 bộ hạng mục chính: thiết bị giám sát các cảm biến đo thông số nhiệt độ, độ ẩm đất, không khí, ánh sáng, lượng mưa; nền tảng đám mây nhận các dữ liệu thiết bị giám sát gửi về; phần mềm quản lý tưới chính xác; ứng dụng trên thiết bị đầu cuối để người dùng tự điều khiển việc tưới nước; bộ điều khiển nhận dữ liệu để bơm nước. Nhờ những công nghệ hiện đại trên, trang trại này đã đảm bảo việc tiết kiệm nước tưới từ 30% – 50%, nhưng vẫn duy trì độ ẩm cho toàn bộ cây trồng ở mức 60%, cây trồng phát triển tốt hơn rõ rệt.Trên thực tế, việc ứng dụng các giải pháp IoT trong nông nghiệp đã được phổ biến ở những năm gần đây, thế nhưng tại Việt Nam, trước đó đã có những mô hình đi tiên phong ứng dụng thành công công nghệ này. Điển hình trong số đó có thể kể đến mô hình trang trại trồng rau tại xã Xuân Thọ, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng với diện tích hơn 4 ha của TS. Nguyễn Bá Hùng.
Ông Hùng cũng cho biết, tất cả thông tin liên quan đến cây trồng ở trang trại đều được quản lý và điều khiển qua điện thoại thông minh, việc này giúp cho quản lý cây trồng trở nên dễ dàng, tiện lợi hơn cho dù bạn ở bất kỳ nơi đâu. Căn cứ từ những thông số được gửi về, người quản lý có thể tự ý điều chỉnh sự chăm sóc theo nhu cầu của cây trồng bao gồm cả thời gian tưới nước, tưới phun hay nhỏ giọt,…
Cùng với sự thành công của TS. Nguyễn Bá Hùng, nhiều đơn vị cũng gặt hái được kết quả cao từ ứng dụng IoT. Từ năm 2016, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao ở Tp. HCM đã có hơn 1.000m2 khu nhà màng trồng dưa lưới của Khu Nông nghiệp đã được thiết kế hoàn toàn tự động. Toàn bộ công việc xem xét nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng cho cây trồng đều được thực hiện tự động thông qua các chíp cảm biến. Từ đó, người nông dân có thể lập kế hoạch, tính toán chi phí, doanh thu từng mùa vụ chính xác trên các thiết bị thông minh. Nhờ vậy, sản lượng dưa lưới đã tăng 10%, chất lượng dưa đồng đều hơn so với phương pháp trồng truyền thống. Đến nay thì trên cả nước đã có nhiều “ông lớn” tham gia vào thị trường NNCNC như Tập đoàn Vingroup, FPT, Hòa Phát, Vinamilk, TH True Milk,…
Doanh nghiệp Việt có khai thác hết tiềm năng
Về phía các nhà cung cấp giải pháp, năm 2016, Việt Nam mới chỉ có 6 nhà cung cấp giải pháp IoT chính thức. Đến nay, số lượng doanh nghiệp này đã tăng nhưng “cái khó của doanh nghiệp công nghệ hiện nay là có ít doanh nghiệp dám mạnh dạn đầu tư cho công nghệ sản xuất. Từ đó dẫn đến nhà cung cấp không dám sản xuất thiết bị theo xu hướng đại trà mà chỉ theo hình thức doanh nghiệp nào cần mới sản xuất. Như thế, giá cả sẽ bị đội lên rất cao. Thách thức này rất cần sự quan tâm, hỗ trợ từ Chính phủ”, ông Nguyễn Thế Trung, Tổng Giám đốc Tập đoàn DTT nhấn mạnh.Với một đất nước có bề dày trong sản xuất nông nghiệp thì thị trường công nghệ cho lĩnh vực này rất dồi dào. Đặc biệt, ứng dụng IoT vào lĩnh vực nông nghiệp đang là “mảnh đất” đầy tiềm năng cho các doanh nghiệp công nghệ. Tuy nhiên, dù “sân chơi” cho doanh nghiệp rộng lớn như vậy nhưng vấn đề đặt ra là, liệu doanh nghiệp Việt Nam có tận dụng hết được cơ hội mang lại từ sân chơi đó hay không (?).
Ở góc độ ứng dụng công nghệ, bà Nguyễn Thị Huệ chủ một trang trại tại phường 7, Thành phố Đà Lạt hy vọng, giải pháp IoT sẽ là tương lai của ngành nông nghiệp, thực phẩm sạch. Trong bối cảnh chất lượng nông sản đang “nóng” như hiện nay, IoT trong nông nghiệp giúp nâng cao tính minh bạch, chuyên nghiệp của chuỗi sản xuất nông nghiệp. Cùng với đó, IoT còn giúp việc truy xuất nguồn gốc nông sản điện tử được dễ dàng, hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, bản thân là người trực tiếp ứng dụng công nghệ vào sản xuất nông sản, bà Huệ nhận thấy: hiện nay, chi phí ban đầu cho một mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đặc biệt là giải pháp IoT hoàn chỉnh là không nhỏ. Vì thế, không phải người nào hay đơn vị nào muốn là có thể làm được ngay. Hơn nữa, về trình độ người nông dân Việt Nam cũng đặt ra nhiều khó khăn cho công tác quản lý và điều hành mô hình sản xuất. “Nhà nước cần có những kế hoạch chiến lược lâu dài nhằm hỗ trợ về vốn đầu tư cũng như hỗ trợ tập huấn về trình độ sử dụng công nghệ cho người nông dân. Mặt khác, các nhà cung cấp dịch vụ cũng cần tính toán, thiết kế sao cho công nghệ của mình có thể vận hành một cách đơn giản nhất nhưng đem lại giá trị tối ưu về chất lượng cũng như sản lượng nông sản được đầu tư sản xuất”, bà Huệ kiến nghị.
Cần thêm chính sách ưu đãi
Nói về vấn đề phát triển nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam, bà Thái Hương, Chủ tịch Tập đoàn TH True Milk cho rằng: để doanh nghiệp tham gia nhiều hơn vào lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, Nhà nước cần có chính sách miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị và hàng hóa phục vụ quá trình đầu tư, thuế sử dụng đất, thuế vận chuyển,… ngay từ khi khởi công xây dựng dự án chứ không phải chờ sau 3 năm hoạt động và được cấp giấy chứng nhận công nghệ cao. Hơn nữa, đối với các dự án ứng dụng công nghệ cao, quy mô lớn thì khối lượng vật tư, phụ tùng thay thế hằng năm rất lớn, chiếm tỷ trọng cao trong vốn đầu tư. Tuy nhiên hiện nay, lượng vốn để nhập khẩu các vật tư, phụ tùng thay thế này chưa được hưởng mức thuế ưu đãi theo dự án công nghệ cao.
Bà Hương cũng nói thêm, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch là hướng đi bền vững và cũng là hướng đầu tư rất tốt cho phát triển kinh tế. Vì vậy, cần tập trung nguồn lực và tăng cường nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, thúc đẩy thương mại hóa sản phẩm khoa học, công nghệ trong nông nghiệp; cần tạo cơ chế để doanh nghiệp được tiếp cận và sử dụng các quỹ phát triển khoa học và công nghệ của Nhà nước. Ngoài ra, nên có cơ chế khuyến khích hình thành mối liên kết doanh nghiệp và nông dân, mối liên kết trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, ứng dụng chuyển giao, tiếp nhận các sản phẩm khoa học và công nghệ giữa các viện, trung tâm nghiên cứu.
Thi Nguyên
